Βίλα Τζεμποργά (ή Σαλέμ), πρώην Ιταλικό Προξενείο

Ιταλικό προξενείο από το 1915 μέχρι το 1978. Σήμερα δυστυχώς ερημωμένη. Ιδιοκτήτης της είναι το Ιταλικό Κράτος.

Βρίσκεται στη Λεωφόρο Βασιλίσσης Όλγας 20 στο Φάληρο (μέρος της εκλεκτικής “Οδού των Εξοχών” που αποτελούσε το πολυεθνικό προάστιο των προυχόντων της πόλης έξω από τα τείχη.

Αρχιτέκτονας: Ξενοφών Παιονίδης, ο σημαντικότερος αρχιτέκτονας και γερουσιαστής της ορθόδοξης κοινότητας.

Σύμφωνα με στοιχεία της 4ης Εφορείας Νεοτέρων Μνημείων, το κτίριο χρονολογείται στα τέλη του 19ου αιώνα. Ο γαλλικής υπηκοότητας Εβραίος έμπορος, Τζεμποργά, αγόρασε το 1878 το παραλιακό οικόπεδο από τον Αλή Εφέντη, γιο του Ισμαήλ Αγά.

Περίπου μία δεκαετία αργότερα, το σπίτι αλλά και το οικόπεδο πέρασαν στα χέρια της Ελβετίδας Άννας Εβελμαν ή Όλμαν. Τον Οκτώβριο του 1894, το ακίνητο πωλήθηκε στον Ισραηλίτη δικηγόρο Εμμανουήλ Ραφαήλ Σαλέμ (από εκεί πήρε και το 2ο όνομάτου το κτίριο, Οικία Σαλέμ), ενώ το 1915 μισθώθηκε από το ιταλικό κράτος, προκειμένου να εγκατασταθεί εκεί το ιταλικό προξενείο.

Εκατό χρόνια μετά την ανέγερσή του, το αρχοντικό ερήμωσε, μετά το σεισμό του 1978, αφού το προξενείο μεταφέρθηκε στον χώρο που είχε δημιουργηθεί από την κατεδάφιση της Βίλλας Ίντας επί της οδού Φλέμινγκ, (πρώην οδός Μιζραχή). Το 1984 έγιναν κάποιες εργασίες συντήρησης αλλά έκτοτε παραμένει αναξιοποίητο και ερημωμένο.

(στη φωτ.: η Επαυλη Σαλέμ ως προξενείο της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας / Πηγή:Δήμος Θεσσαλονίκης)

Η έπαυλη χαρακτηρίζεται από την περίτεχνη πρόσοψη και τα πλούσια υλικά, ενώ θεωρείται χαρακτηριστικό παράδειγμα του νεομπαρόκ εκλεκτικισμού που κυριαρχούσε τότε στην πόλη, (ιδιαίτερα τα μπαρόκ αετώματα της).

Η Βίλα σήμερα (φωτογραφίες Δημήτρης Συμεωνίδης)