Η αντίληψη για το τι ακριβώς είναι ο έρωτας έχει δοκιμαστεί στην ανθρώπινη ιστορία ουκ ολίγες φορές.
Οι Ρωμαίοι πίστευαν ότι ο έρωτας ήταν ένα συναίσθημα άγριο ή απλό, χωρίς τίποτα το πνευματικό, και στρεφόταν γύρω από την εξωτερική ομορφιά της γυναίκας με τελικό σκοπό την ηδονή και την τεκνοποίηση. Συνήθως, στον έρωτα συμπεριλαμβανόταν και η εγκατάλειψη της ερωμένης.
Με την έλευση του χριστιανισμού, η θέση της γυναίκας βελτιώθηκε και σε πολλούς θρύλους της Βόρειας Ευρώπης παρατηρείται ο λεγόμενος ιπποτικός έρωτας. Από αυτή την έννοια, μετά το τέλος του Μεσαίωνα προήλθε ο ρομαντικός έρωτας. Μια παρερμήνευση αυτού του έρωτα ήταν ο πλατωνικός έρωτας, η αγνή αγάπη που δεν αποσκοπεί στη σαρκική ηδονή.
Ο έρωτας είναι η ζωηρή έλξη μεταξύ δύο προσώπων, η οποία συνήθως σχετίζεται με την επιθυμία για συνουσία. Θεωρείται το ισχυρότερο συναίσθημα έλξης μεταξύ δύο προσώπων. Η πρόκληση που δημιουργείται με την έλευση του ‘’θαύματος’’ αυτού, αποτελεί κομβικό σημείο στη ζωή του καθενός.
Η ανάγκη για να μιλήσει κανείς για τον θεό Έρωτα γεννάτε από την ίδια τη φύση του ανθρώπου. Πρώτον, πρόκειται για ένα θεμελιώδες υπαρξιακό ζήτημα με το οποίο όλοι, κάποια στιγμή, κληθήκαμε ή θα κληθούμε να αναμετρηθούμε.
Δεύτερον, όταν ζούμε τον έρωτα μέχρι εσχάτων, μας φέρνει αντιμέτωπους με όλα τα σκληρά δεδομένα την ύπαρξης: την μοναξιά, την έλλειψη νοήματος, το εφήμερο των πραγμάτων. Τέλος, επειδή δοκιμάζει τα όρια και τις αντοχές μας, θυμίζοντάς μας την επιθυμία να ζήσουμε στο έπακρο τη ζωή και, ταυτόχρονα, το φόβο να το πράξουμε.
Ο έρωτας δεν έχει χρονική στιγμή που συμβαίνει. Είναι αόριστος, απρόσωπος και εμφανίζεται μια μέρα που η ζωή δείχνει ήρεμη και ταχτοποιημένη, αλλά κάπως άχρωμη. Ο πόθος για έρωτα δημιουργείται από την ανάγκη να ταράξουμε κάπως τα νερά και να βρεθούμε σε μια ζωή με περισσότερο χρώμα.
Πρώτα ξυπνά η ανάγκη για αμφισβήτηση και αναθεώρηση και μετά η αναζήτηση για έναν συγκεκριμένο άλλο. Όσο για το ποιον ερωτευόμαστε, μάλλον αποτελεί μυστήριο με ελάχιστες πιθανότητες να διαλευκανθεί. Ίσως είναι ο πιο ταιριαστός και συμπληρωματικός, σύμφωνα με την ψυχολογία. Ίσως αποτελεί προϊόν μυθοπλασίας και κατασκευάζεται από εμάς έτσι ώστε να μας αρέσει. Το ερώτημα σχεδόν εξεγείρει. Ποιός είναι αυτός ο άγνωστος που μέσα σε μια στιγμή έγινε τόσο σημαντικός;
Αδιευκρίνιστοι οι λόγοι που δύο άνθρωποι συναντιούνται ψυχολογικά. Ψυχολογικά σημαίνει πως στη σπάνια εκείνη στιγμή μέσα στο χρόνο αγγίζει ένας άνθρωπος τον άλλο στον πυρήνα του. Εκείνη τη στιγμή εμφανίζεται πλήθος ‘’συμπτωμάτων’’ τόσο σωματικά όσο ψυχικά.
Αρχικά, εμφανίζεται μια μειωμένη όρεξη για φαγητό και ύπνο, υπερβολικό και ανεξέλεγκτο πάθος, συναισθήματα ευφορίας και στη συνέχεια διογκώνεται σε ερωτικές φαντασιώσεις, ρομαντικές φαντασιώσεις μέχρι και σε εκδήλωση συμπεριφορών εξάρτησης. Ακόμη και στην περίπτωση που ο άλλος δηλώνει εξίσου ερωτευμένος ,συναισθήματα όπως στέρηση και έλλειψη δεν παύουν να υπάρχουν. Πρόκειται για ένα βίωμα τεράστιου μεγέθους που ψυχολογικά καταλαμβάνει όλο το χώρο.
Τελειώνει ποτέ ο έρωτας; Είναι δυστυχώς αδύνατον να πραγματοποιηθούν όλα όσα υπόσχεται και όταν συγκρούεται με την πραγματικότητα είναι χαμένος από χέρι. Η επιθυμία δεν έχει λόγο ύπαρξης διότι κατακτήθηκαν τα πάντα εξαιτίας του φόβου και της βιασύνης.
Ξαφνικά ο νους αντιλαμβάνεται πως ο άνθρωπος που έχει ερωτευτεί δεν είναι θεός και ο έρωτας χωρίς εξιδανίκευση απλώς δεν υφίσταται. Τότε ξεκινούν οι ψευδαισθήσεις για έλεγχο, ανάληψη ευθυνών και άρνηση της συνέχισης της ζωής χωρίς τον συγκεκριμένο άνθρωπο. Όταν πλέον όλοι αυτοί οι αμυντικοί μηχανισμοί αποτύχουν, έρχεται το ‘’πένθος’’, η αντίληψη πως η απουσία στοιχίζει ακριβά και πως έχει χαθεί ένα τεράστιο σημαντικό κομμάτι.
Όλα στη ζωή είναι θέμα επιλογών και ο καθένας αποφασίζει ποιό δρόμο ακολουθεί ανάλογα με τις προσωπικές επιδιώξεις. Όταν πλέον ο έρωτας έχει φύγει, φεύγει και ο άνθρωπος μαζί του; Είναι τελικά ο έρωτας μεγάλο συναίσθημα ή ο νους παίζει παιχνίδια για να ευχαριστιέται μέσα στο κελί του;
Εάν ο έρωτας είναι απλά μια αρρώστια που αντί να μας βοηθάει ,μας καταστρέφει; Οι απόψεις σε τέτοιου είδους ερωτηματικά διίστανται και οι απαντήσεις δεν είναι ξεκάθαρες. Το μόνο σίγουρο είναι πως όταν στον έρωτα υπάρχει ανταπόκριση, η λέξη ευτυχία είναι μικρή για να περιγράψει το μεγαλείο του.
Γράφει ο Χρήστος Παπαδόπουλος
Thessaloniki Arts and Culture
