Πώς το Χόλιγουντ έμαθε να αντιμετωπίζει το AIDS
Ενώ το AIDS μεταδιδόταν με ρυθμούς-αστραπή ενώ φορείς και ασθενείς αδυνατούσαν να αντιμετωπίσουν το σαρωτικό του πέρασμα, η αμερικανική βιομηχανία κινηματογράφου, φοβισμένη από μια συμφορά που είχε εξαρχής συνδεθεί με την γκέι κοινότητα, αγνοούσε επιμελώς το τι συνέβαινε και κρατούσε τις ταινίες της στρέιτ, αφελείς και χαρωπές.
Σιγά σιγά όμως ακόμα και το συντηρητικό Χόλιγουντ αναγκάστηκε να δει την αλήθεια: «ο καρκίνος των γκέι» τελικά ήταν κάτι πολύ περισσότερο από μια κρίση που αφορούσε λίγους – ήταν μια επιδημία που αφάνισε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους πριν αναφορές στην αρρώστια βρήκαν τον δρόμο τους στην μεγάλη οθόνη.
Οι πρώτες, δειλές απόπειρες για συζήτηση
Οι New York Times πρωτομίλησαν για τον ιό το 1981. Τέσσερα χρόνια αργότερα, κυκλοφορεί η πρώτη ταινία που μιλά για την ασθένεια – τηλεταινία, γιατί αρχικά μόνο η τηλεόραση και ο ανεξάρτητος κινηματογράφος τολμούσαν να αγγίξουν μια ‘καυτή πατάτα’ σαν κι αυτή.
Το ανεξάρτητο «Βuddies» (1985) του Άρθουρ Μπρέσαν Τζούνιορ (ο οποίος πέθανε χτυπημένος από την ασθένεια δύο χρόνια μετά την κυκλοφορία της ταινίας) σπάει το ταμπού πρώτο, δείχνοντας μια δυνατή σχέση φιλίας που αναπτύσσεται ανάμεσα σε έναν πάσχοντα και τον άνδρα που τον φροντίζει.
Ακολουθείται από το τηλεοπτικό «An Early Frost» (1985), που έχει το θάρρος να δείξει τον Έινταν Κουίν να ομολογεί στην οικογένειά του ταυτόχρονα ότι είναι γκέι αλλά και φορέας της ασθένειας.
Το καλύτερο φιλμ για το AIDS;
Με τα γυρίσματα να έχουν ολοκληρωθεί από το 1984, το «Parting Glances» (1986) είδε το φως της μέρας δύο χρόνια αργότερα και, ενώ φυσικά τότε αντιμετώπισε πολλά προβλήματα μένοντας στην αφάνεια, πλέον θεωρείται ένα από τα πιο ρεαλιστικά, πνευματώδη, αληθινά φιλμ του γκέι σινεμά που μιλούν για το AIDS.
Ο ηθοποιός που ενσάρκωσε τον χαρακτήρα του ετοιμοθάνατου ρόκερ, δεν είναι άλλος από τον βασιλιά της ανεξάρτητης σκηνής, Στιβ Μπουσέμι, που με αυτόν τον ρόλο εκτόξευσε το αστέρι του.
Επιτέλους και στα Όσκαρ
Ναι μεν το ντοκιμαντέρ «Common Threads: Stories From the Quilt» (1989) είναι η πρώτη ταινία σχετικά με το AIDS που κερδίζει αγαλματάκι, η πιο σημαντική όμως ήρθε τέσσερα χρόνια αργότερα.
Δεδομένου ότι τα βραβεία Όσκαρ είναι το απόλυτο σύμβολο αναγνώρισης προς ταινίες και καλλιτέχνες, το γεγονός ότι ο Τομ Χανκς κέρδισε το πρώτο του Όσκαρ παίζοντας έναν γκέι χαρακτήρα, που σιγά σιγά καταρρέει από AIDS στην ταινία «Philadelphia» (1993), είναι κοσμογονικό για την όχι και τόσο νεανίζουσα Ακαδημία.
Μπορεί βέβαια η ταινία να διστάζει να δείξει τον Χανκς και τον – εραστή του στην ταινία – Αντόνιο Μπαντέρας να κάνουν οτιδήποτε περισσότερο από το να κρατά ο ένας το χέρι του άλλου στοργικά, ήταν όμως ένας πρωταγωνιστικός ρόλος που κέρδιζε την συμπάθεια και την συγκίνηση, κάτι ανήκουστο μερικά χρόνια πριν.
Ο νικητήριος λόγος του Αμερικανού ηθοποιού δε, ένα κάλεσμα για ανοχή και αγάπη, που μεταδόθηκε σε εκατομμύρια σπίτια, παραμένει μία από τις πιο συγκινητικές στιγμές των Όσκαρ
Το AIDS σήμερα στον κινηματογράφο και την τηλεόραση
Μετά το συναρπαστικό «And the Band Played On» (1993), το συγκινητικό «Longtime Companion» (1996), την επική μίνι σειρά «Angels in America» (2003), ή το οργισμένο μιούζικαλ «Rent» (2005), οι αναφορές στο AIDS είναι πλέον περισσότερο απενεχοποιημένες, λιγότερο φοβισμένες.
Η αλληλεγγύη που γεννήθηκε στην γκέι κοινότητα του Σαν Φρανσίσκο στις αρχές της δεκαετίας του ’80, όμως, ήταν κάτι παραπάνω από απαραίτητη – ήταν σε μερικές περιπτώσεις σωτήρια.
Παρασκευή Γιουβανάκη
