Σκηνοθεσία: Paweł Pawlikowski
Ηθοποιοί: Agata Trzebuchowska, Agata Kulesza, Joanna Kulig, Dawid Ogrodnik, Adam Szyszkowski, Jerzy Trela
Κριτική:Ιλόνα Αγγελίδου,Film Critiques
Υπόθεση : H Ida (Agata Trzebuchowska) μια δεκαοχτάχρονη κοπέλα που έχει μεγαλώσει σε ένα μοναστήρι, ετοιμάζεται να ορκιστεί για να γίνει μοναχή. Πριν ολοκληρώσει όμως την ορκωμοσία, πηγαίνει, ύστερα από παρότρυνση των μοναχών, να βρει την θεία της Wanda (Agata Kulesza) την μοναδική της πια οικογένεια. Μια γυναίκα , με την οποία γνωρίζεται όμως τώρα για πρώτη φορά. Μαζί οι δυο γυναίκες θα αρχίσουν ένα κυνήγι για τα μυστικά του παρελθόντος, που αφορούν την οικογένεια τους, στα στοιχειωμένα χρόνια του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου.
“Ida” ,το κινηματογραφικό κείμενο του Πολωνού σκηνοθέτη Pawel Pawlikowski, το οποίο μέσα στην κομψή λιτότητα του μπορεί άνετα να χαρακτηριστεί αριστούργημα.
Η ταινία αν και γυρισμένη το 2013 αποτυπώνει τόσο πιστά την εποχή στην οποία διαδραματίζεται ώστε περνάει την ψευδαίσθηση ότι όντως βρισκόμαστε στις αρχές του 1960 στην Πολωνία. Η ιστορία ρεαλιστική ως το κόκαλο, ευαίσθητη και ανατρεπτική βρίσκει το κλειδί της επιτυχίας στο μέτρο.
Το σενάριο εξαιρετικά καλογραμμένο παντρεύεται επιτυχώς με μια ισάξια σκηνοθετική ματιά γεμάτη μαεστρία και μας αφήνει μια γεύση γλυκόπικρης ευτυχίας. Σεναριακά κενά δεν γίνονται αισθητά. Μια πλοκή που κινείται τόσο αβίαστα που γεννά το ερώτημα «πως πέρασε τόσο γρήγορα η ώρα;».
Από την αρχή της ταινίας που εισαγόμαστε ως θεατές στην καθημερινότητα της πρωταγωνίστριας Ida στο μοναστήρι την ακολουθούμε σε ένα, μεταφορικό και κυριολεκτικό ταξίδι ενηλικίωσης. Η Ida είναι ένας ιδιαίτερα ενδιαφέρον χαρακτήρας, μια κοπέλα που δεν έχει ουσιαστικές εμπειρίες στη ζωή της, ένας λευκός καμβάς. Από την άλλη πλευρά η θεία της Wanda είναι μια γυναίκα που έχει ζήσει πολλά, έχει χάσει πολλά και προσπαθεί να επιβιώσει μέσα από τις επίπονες μνήμες του παρελθόντος με όποιον τρόπο μπορεί.
Δυο γυναίκες που σαν χαρακτήρες είναι εκ διαμέτρου αντίθετες, όμως έχουν ένα κοινό παρελθόν. Ένας απολαυστικός συνδυασμός καλογραμμένων χαρακτήρων που σε κρατάει σε αγωνία.
Το road trip ανιψιάς-θείας δεν είναι σε καμιά περίπτωση στρωμένο με ροδοπέταλα. Ψάχνουν απαντήσεις για το που βρίσκεται το τάφος των (Εβραίων) γονιών της Ida και η σχέση τους έρχεται συχνά σε ρήξη. Όμως, πέρα από τα ηθικά διλήμματα η οικογένεια παραμένει οικογένεια.
Επίσης, βλέπουμε την πρωταγωνίστρια μας να παλεύει με τις αρχές της όταν ερωτεύεται για πρώτη φορά, να παραστρατεί αλλά και να μας προσκαλεί σιωπηλά μαζί της σε ένα αναπάντεχο ανοιχτό φινάλε.
Η σκηνοθεσία και η αριστοτεχνική ασπρόμαυρη φωτογραφία εκτός του ότι θυμίζουν πίνακα ζωγραφικής μπαίνουν στο κλίμα της ταινίας. Μιας ταινίας βαθιά ρεαλιστικής , που πετυχαίνει να εξισορροπήσει την απλότητα με την ειρωνεία και αφήνει μια αίσθηση αγωνίας μέχρι το τέλος.
Οι ερμηνείες από τους μικρούς ρόλους έως τους πρωταγωνιστικούς όλες αξιοσέβαστες. Η υποκριτική χάρη της ανερχόμενης Agata Trzebuchowska στον ρόλο της Ida είναι αδιαμφισβήτητη. Από την αυστηρή πορσελάνινη όψη και την φυσική ομορφιά της με το χαμένο αλλά συνάμα αποφασιστικό βλέμμα έως την χροιά της φωνής της όλα φαντάζουν επιβλητικά ξένα (δεν συνηθίζουμε τέτοιες υποκριτικές παρουσίες) αλλά εντυπωσιάζουν.
Αυτή που πραγματικά όμως έκλεψε την παράσταση( κατά την γνώμη μου οποιαδήποτε άλλη επιλογή για τον ρόλο αυτό θα ήταν το λιγότερο απογοητευτική) είναι η Agata Kulesza στον ρόλο της δικαστίνας θείας. Ένας παρακμιακός, τσαλακωμένος χαρακτήρας που τον βλέπουμε να πονάει και πονάμε μαζί του. Κάνει όλες τις λάθος επιλογές για όλους τους σωστούς λόγους. Η επιβλητική παρουσία της Kulesza δίνει μια νότα δραματικότητας που μοιάζει βγαλμένη από τραγωδία και κερδίζει πολλά συν για το σύνολο της ταινίας.
Τέλος, να πω πως είναι μια ταινία που παρά το γεγονός ότι αποτελεί ταινία εποχής έχει ωραίες ,φρέσκιες σεναριακές ιδέες & αξιόλογες ερμηνείες. Ένα παράδειγμα που μας δείχνει ότι δεν χρειάζονται τόνοι ειδικά εφέ και μπαρόκ καταστάσεις, ένα καλό σενάριο λοιπόν που σαν κινηματογραφικός κυκλώνας μας παρασέρνει στα άδυτα του. Ένα ακόμα plus ,ο φαινομενικά απλός ηχητικός σχεδιασμός ,που όμως αποτέλεσε άξιο «σύντροφο» για την ατμοσφαιρική φωτογραφία και απέδωσε τα μέγιστα στο ούτως ή άλλως εξαίρετο αποτέλεσμα.( σ’ αυτήν τη ταινία όλα είναι βασανιστικά σιωπηλά, από την «σιγή ιχθύος» στο τραπέζι στο μοναστήρι έως την φυγή της Ida από τον εραστή της. Μόνη αντίθεση η απόκοσμη βοή των κρανίων από τον οικογενειακό τάφο και ο ήχος του αέρα στο δάσος.)
Ιλόνα Αγγελίδου
Film Critiques
Βαθμολογία : 4/5
Κριτική: Κασσάνδρα Γαλάτου, Movie Heat
Η νέα κινηματογραφική δημιουργία του Paweł Pawlikowski, “Ida” αποδεικνύει ακράδαντα το τεράστιο σκηνοθετικό του ταλέντο.
H υπόθεση της ταινίας είναι η εξής: “Το 1962 η νεαρή δόκιμη μοναχή Anna (Agata Trzebuchowska) συναντά λίγο προτού δώσει τους όρκους της τη μόνη ζωντανή συγγενή της, την αδελφή της μητέρας της Wanda (Agata Kulesza). Εκείνη της αποκαλύπτει πως είναι εβραϊκής καταγωγής και την παίρνει μαζί της σε ένα ταξίδι ανεύρεσης του τάφου αλλά και του τρόπου θανάτου των γονιών της κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.”
Η “Ida” είναι από αυτές τις ταινίες που καταφέρνουν να απορροφήσουν πλήρως τον θεατή, να τον εισάγουν μέσα στο σύμπαν της ταινίας και να τον αφήσουν μάλιστα εκεί για αρκετή ώρα μετά το τέλος της προβολής της. Η πλοκή αργή, σταθερή αλλά εξαιρετικά δυνατή και κατά την εξέλιξή της όλο και πιο ενδιαφέρουσα.
Η τεχνική αρτιότητα της ταινίας συμπεριλαμβάνει τα ασπρόμαυρα, αργά και στατικά πλάνα, τα οποία μάλιστα συχνά είναι αφαιρετικά, την καταπληκτική σύνθεση των κάδρων και την υπέροχη φωτογραφία. Ένα σκηνοθετικό χάρμα οφθαλμών, ένα καλλιτεχνικό αριστούργημα που δεν χορταίνεις να βλέπεις.
Μεγάλο ατού της ταινίας αποτελεί η ερμηνεία της πρωταγωνίστριας Agata Trzebuchowska. Aν λάβει μάλιστα κανείς υπ’οψιν πως είναι ο πρώτος της ρόλος, είναι απλά εξαιρετική. Η ιδιαίτερη και αφοπλιστική της παρουσία και κυρίως το επιβλητικό της βλέμμα μαγνητίζει.
Μεγάλο ενδιαφέρον θεματικά αποτελεί το δίδυμο της Ida και της θείας της (Agata Kulesza), δύο γυναικών εντελώς διαφορετικών μεταξύ τους που επηρεάζουν η μια την άλλη καθώς και η εσωτερική σύγκρουση και το δίλημμα της Ida που μας κάνει να αναρωτιόμαστε και να περιμένουμε με αγωνία να δούμε ποιον δρόμο θα ακολουθήσει τελικά.
Παράλληλα, η ταινία κατορθώνει να κάνει ένα διακριτικό σχόλιο για θέματα όπως η πίστη αλλά και η πολιτική.
Συμπερασματικά η ταινία μπορεί να χαρακτηριστεί ένα συγκλονιστικό επίτευγμα της 7ης τέχνης. Άκρως κινηματογραφική, απλή, απόλυτα αξιόλογη και μαγευτική.
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ: 4/5
Για το Movie Heat,
Κασσάνδρα Γαλάτου
Για περισσότερες κριτικές ταινιών και κινηματογραφικά νέα, επισκεφτείτε τη σελίδα μας στο: facebook.com/movieheat
Thessaloniki Arts and Culture, http://www.thessalonikiartsandculture.gr
