Κανένα σύννεφο, όσο πυκνό κι αν είναι, δεν μπορεί να κρύψει τον ήλιο για πάντα.

Η ενασχόληση με τη θεραπευτική στη ζωή μου, μου έδωσε απλόχερα μαθήματα που δεν φανταζόμουν ότι θα μπορούσα να πάρω μεγαλώνοντας και σταδιοδρομώντας σ’ αυτό το χώρο – έναν χώρο κατάθεσης ψυχής.

Η προδοσία και η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου αποτελεί αδιαμφισβήτητα ένα από τα πιο στρεσσογόνα γεγονότα στη ζωή κάθε ανθρώπου. Εάν συμφωνήσουμε στο γεγονός ότι για τη γυναίκα γίνεται ακόμη πιο δύσκολη η κοινωνική και ψυχολογική ‘ανάρρωση’, η εκ νέου διεκδίκηση του εαυτού της στη ζωή προδιαγράφεται άκρως βασανιστική.

Η υπαρξιακή μοναξιά της και η έλλειψη πίστης στον εαυτό της τη στρέφουν προς τον αμυντικό μηχανισμό της εξιδανίκευσης, ελπίζοντας πως η λύτρωσή της θα έρθει μόλις συναντήσει τον ιδανικό άντρα-σωτήρα, που θα τις δώσει όλα όσα εκείνα δεν κατάφερε να κερδίσει μόνη της.

Τι δικαίωμα έχει αυτή η γυναίκα στην ευτυχία; Η ανυπαρξία ενός ακέραιου εαυτού θα σηματοδοτήσει την πρώτη μορφή προδοσίας… η επιθυμία για αγάπη, θα παραμείνει επιθυμία, η πλάνη του ονείρου αποκαλύπτεται… ένα κουφάρι μιας πληγωμένης περηφάνιας. ‎Τι θα πει ευτυχία; Να ζεις όλες τις δυστυχίες. Τι θα πει φως; Να κοιτάς με αθόλωτο μάτι όλα τα σκοτάδια’ (Νίκος Καζαντζάκης, αποσπάσματα ΙΙ).

Δεν είναι λίγες εκείνες οι φορές που οι γυναίκες που έχουν περάσει τη διαδικασία του διαζυγίου υποφέρουν πολύ καιρό μετά: ‘Γιατί να συμβεί τώρα;’, ‘Γιατί δεν χωρίζαμε από την αρχή;’, ‘Γιατί να τύχει αυτό σε μένα;’

Οι μονόλογοί τους συνθέτουν στο μυαλό μου μία κατάθεση ψυχής, καθώς πορεύονται μέσα από την οδύνη της ψυχής τους προς το φως, έχοντας επίγνωση των όσων έχουν συμβεί. Η ανάμνηση είναι που δεν σε αφήνει να δοκιμάσεις με όλη τη δύναμη της ψυχής σου… η ανάμνηση της αδυναμίας σου:

–  ‘… το βράδυ κάνω δουλειές μέχρι τελικής πτώσης… πετάω άχρηστα, ό,τι συναντώ μπροστά μου… τα κηροπήγια του γάμου, τα διακοσμητικά του γάμου, παλιά προσκλητήρια που κρατούσα για ενθύμιο. Πόσα άχρηστα πράγματα είχα μαζέψει. Πόσα άχρηστα πράγματα ήταν κρυμμένα στο σκοτάδι; Πόσο δύσκολο είναι τα τραβήξεις στο φως, να τα φέρεις από τη λήθη;’

–  ‘… έχεις το χρόνο να παρατηρήσεις τα πρόσωπα των ανθρώπων που πηγαίνουν το πρωί στη δουλειά τους; Μια μάζα είναι, ένας πολτός ανθρώπινος και μέσα σ’ αυτόν κι εγώ. Αλίμονο. Δεν βλέπω ανθρώπους, βλέπω σκιές ανθρώπων, κινούνται με ταχύτητα σε κατευθύνσεις  που δεν επέλεξαν οι ίδιοι. Αγέλαστοι. Αμέτοχοι. Μοναχικοί. Εσωτερικός βουβός πόνος. Εσωτερικό βουβό κλάμα. Κι έξω τίποτα. Μοναδικός σκοπός η επιβίωση… Θεέ μου, πώς θα τα καταφέρω;’.

–  ‘… πώς το καταφέρνω αυτό; Πώς καταφέρνω να μιλάω, να παραδίδω το μάθημα στην τάξη, να συνομιλώ με τους συναδέλφους μου, να γελώ με τα αστεία των φοιτητών μου, να στηρίζω τη σκέψη τους και να μην καταλαβαίνει κανείς την κούρασή μου, τους φόβους μου, τη γύμνια της ψυχής μου;

Μόνο αν παρατηρούσε κανείς τον τρόπο που περπατώ, τότε μόνο θα καταλάβαινε το βάρος που κουβαλάω στην ψυχή μου… μόνο όταν πάω στο σπίτι μου θα βρω χρόνο σε μια γωνιά να ακούσω το σώμα μου, να αφήσω τα δάκρυά μου ελεύθερα, σαν κύματα πάνω σε βότσαλα. Το σώμα μου θυμάται ό,τι το μυαλό μου έχει λησμονήσει για να με προστατέψει από την οδύνη και τη νοσταλγία. Δεν είμαι εδώ για κανέναν. Θέλω να θρηνήσω’.

–  ‘-Σε τι έκανα λάθος;’ – ‘Σε όλα’. –‘Μα δεν μπορεί σε όλα, κάπου θα ήμουν καλή’. –‘Ήσουν πάρα πολύ καλή, δεν με ζόρισες ποτέ, μου πρόσφερες τα πάντα… με ευνούχιζες’… ‘Αρμενίζω στο σκοτάδι. Τις κακές μέρες, το σώμα μου είναι ένα πλήθος μαχόμενων – σε πόλεμο και ειρήνη μαζί – ένα ήρεμο κοπάδι και μία αφηνιασμένη αγέλη. Είναι πράγματι η ψυχή ένα πεδίο μάχης; Ο θυμός μου έδωσε τη δύναμη και την ενέργεια για να διεκδικήσω ξανά τη ζωή’.

Αμίλεικτοι κριτές του εαυτού τους… δεν ψάχνουν για κατηγορίες, αλλά για γνώση της αλήθειας τους, για να μπορέσουν να προχωρήσουν. Ήθελα να σου πω είμαι ο καθρέφτης σου… δεν σου το είπα’.

–  ‘Από την αρχή η ένωσή μας έδειξε τις δυσκολίες της. Πολλές φορές έχω παρατηρήσει πως όπως αρχίζει μία σχέση έτσι και θα τελειώσει. Κάπου εκεί παραμονεύει ένα μικρόβιο που θα μολύνει τη σχέση. Κι ενώ το ζευγάρι το ξέρει από την αρχή, μειώνει – δεν αγνοεί – τη δύναμή του, λες και δεν παρακολουθεί το σενάριο που εξελίσσεται μπροστά στα μάτια του’.

–  ‘Δεν μ’ αρέσει η αλήθεια μου, δεν μου αρέσει ο εαυτός μου. Συνομιλώ μαζί του κάθε στιγμή: -‘Είσαι μία κουρασμένη γυναίκα’. –‘Ναι’. –‘Πώς θα προχωρήσεις;’ –‘Δεν νιώθω καλά’. – ‘Θέλεις ν’ αλλάξεις τη ζωή σου;’ –‘Δεν μπορώ’ -‘Παραιτείσαι.’ –‘Όχι, πονάω… θα αναρρώσω μόλις μπορέσω’.

– ‘Γκρίζο σχήμα της πέτρας που μεγαλώνει/ χωρίς μάτια/ πέτρινο βλέμμα σε διαπερνάει. Η γη κινείται προς το μέρος μας/ ανθρώπινη/ σε δρόμους με σκούρα και άσπρα ρείκια/ το βράδυ μπροστά σου/ η χαράδρα του ουρανού (Πολ Σελάν: Το μενίρ).

–  ‘Δοκιμή και λάθος. Δεν επεδίωξα ποτέ να συμβεί αυτό. Ουρλιάζουν οι φωνές μέσα στο κεφάλι μου. Δεν αντέχω άλλο τον πόνο. Αν χάσω τον έλεγχο, θα διαλυθώ. Προσεύχομαι. Δεν μπορώ να σταματήσω τα δάκρυα από τα μάτια μου, είναι το άλλοθί μου, ξεπλένουν το δηλητήριο που έχω στην καρδιά μου’.

–  ‘Θα φύγεις ή θα φύγω;’ -‘Δεν ξέρω τι να πω. Δεν έχω τα χρήματα για να συντηρήσω αυτό το σπίτι. Οι αναμνήσεις του δεν συντηρούνται στην απουσία. Θα φύγω εγώ’. ‘-Εσύ τι θα κάνεις;’ ‘-Θα φύγω κι εγώ’. Τα έπιπλα φεύγουν σταδιακά. Γίνονται πακέτα. Θα παραμείνουν έτσι για πολύ καιρό. Κάποια δεν θ’ αντέξουν. Τα υλικά τους θα δείξουν την πάστα τους.

–  ‘Τι ήταν αυτό που μας χώρισε; Όσες προσπάθειες κι αν έκανα να τον ικανοποιήσω, δεν ήταν αρκετές. Αγωνίστηκα παρά τις όποιες δυσκολίες να διεκδικήσω το όνειρό μου… ίσως το λάθος μου να ήταν ότι θυσίασα ένα μεγάλο κομμάτι της ταυτότητάς μου για τον άλλο, ένιωθα ένοχη για τα δικά μου επιτεύγματα και δεν χαιρόμουν για ό,τι είχα καταφέρει, ό,τι είχα κερδίσει και για τους δύο, έτσι μ’ έκανε να το βλέπω. Δεν αρκεί να ονειρεύεσαι, πρέπει να αξίζεις τα όνειρά σου’.   

–  ‘Δεν ήθελα να σκέφτομαι, πονούσα. Έψαχνα τη ζωή έξω από εμένα, δεν χωρούσα στον εαυτό μου… χάθηκα, είναι αδύνατο να αναγνωρίσω την αλήθεια μου… αν χάσουν όλοι το δρόμο τους, κανείς δεν θα νιώθει χαμένος. Τα λεωφορεία δεν πρέπει να γράφουν τον προορισμό τους. Πρέπει να γράφουν ‘ΠΟΥΘΕΝΑ’’.

–  ‘Όπως κι αν ήμουν, δεν φταίω μόνο εγώ… it takes two to tango’. Ένας  κύκλος είναι η λύτρωση – κλείσε τον!’ (Νίκος Καζαντζάκης, αποσπάσματα ΙΙ).

Κανένα σύννεφο, όσο πυκνό κι αν είναι, δεν μπορεί να κρύψει τον ήλιο για πάντα. Καθώς ξεδιπλώνονται όλες οι αναμνήσεις, βρίσκεται κανείς στο δρόμο να ανακαλύψει το βαθύτερο εαυτό του, το κομμάτι εκείνο που μέχρι τώρα του ήταν άγνωστο… ‘βλέπω το φως μου να έρχεται από τη δύση προς την ανατολή’… μερικοί άνθρωποι παίρνουν μακρύτερο δρόμο από άλλους…

Από τη Μένη Κουτσοσίμου, Μεταδιδάκτωρ Ιατρικής Σχολής, Υπεύθυνη Αξιολόγησης Προσωπικού, Επιστημονικός Συνεργάτης Ε.Π.Α.Ψ.Υ.

Πηγή: psychografimata.com

Thessaloniki Arts and Culture