Αυτό που συνηθίζω να λέω πάντα είναι ”είμαστε οι σχέσεις μας.
” Πόση σημασία δίνουμε στη κάθε σχέση μας, πόσα από τα προσωπικά μας κομμάτια, πόση προσπάθεια ασκούμε για να την διατηρήσουμε και εν τέλει πόση οικειότητα αντέχουμε;
Στην ψυχοθεραπεία συναντάμε συχνά ανθρώπους, οι οποίοι έρχονται απογοητευμένοι, μπερδεμένοι, με την ανάγκη για σχέση και για προσωπική επαφή τόσο έντονα ζωγραφισμένη στο πρόσωπό τους και όμως με τα λόγια και τις πράξεις τους να αρνούνται να ακολουθήσουν αυτή την ανάγκη.
Είναι σαν να φωνάζουν ”Φοβάμαι να χάσω κάτι που αγαπάω, γι’αυτό αρνούμαι να το πλησιάσω και να το αγαπήσω.”
”Σε θέλω δίπλα μου, αλλά σε παρακαλώ κάνε λίγο στην άκρη γιατί δεν χωράω.” Και αυτό το ”στην άκρη” γίνεται τόσο μακριά που πλέον ψάχνουμε ο ένας τον άλλον σε μονοπάτια που μόνοι μας δημιουργήσαμε και ακόμα πιο μόνοι φοβόμαστε να διασχίσουμε. Και καταλήγουμε σε ένα κοινό συναίσθημα, σε μία κοινή σκέψη και ίσως σε ένα λυπητερό συμπέρασμα, στον φόβο της οικειότητας.
Και έπειτα ακολουθεί η επόμενη ερώτηση στον θεραπευόμενο: ”Έχεις αναρωτηθεί πόσο κοντά αντέχεις τελικά τον άλλον;” Και φυσικά για να κάνω πιο δύσκολο και παράλληλα πιο έντονο αυτό που δημιουργείται εκείνη την στιγμή, συνεχίζω ρωτώντας: ”Με ποιόν τρόπο νομίζεις πως τρέφεις αυτό το κοντά; Μήπως υπάρχουν φορές που ξεχνάς να το ”ταΐσεις”;
Τι κρύβεται, λοιπόν,πίσω από τον φόβο της συναισθηματικής οικειότητας στις σχέσεις μας; Γιατί ενώ αναζητάμε την συντροφικότητα, κάνουμε ο,τι μπορούμε συνειδητά ή ασυνείδητα για να διώξουμε τον άλλον μακριά μας;
Σύμφωνα με την Θεωρία της Προσκόλλησης Δεσμού, η σχέση που αναπτύσσουμε ως βρέφη με τους γονείς μας είναι καθοριστικής σημασίας για την μετέπειτα δημιουργία ενήλικων σχέσεων. Οι ανασφάλειες και ο φόβος οικειότητας γεννάται από την βρεφική ηλικία και φανερώνει τον τρόπο που συνηθίζουμε να σχετιζόμαστε με τους άλλους.
Τα άτομα που φοβούνται την δέσμευση είναι αυτά που συνήθως την αναζητούν και την χρειάζονται. Είναι οι λεγόμενοι φοβικοί/ αποφευκτικοί τύποι ανθρώπων. Αυτοί που βιώνουν αμφιθυμικά συναισθήματα για τις κοντινές σχέσεις. Το συναίσθημα που ίσως τους δυσκολεύει περισσότερο είναι αυτό της εμπιστοσύνης. Αναρωτιούνται: ”Πως μπορώ να ξετυλίξω τον εαυτό μου στον άλλον χωρίς να εκτεθώ;”
Ο φόβος της οικειότητας είναι ένας φόβος που κρύβει άλλους βαθύτερους. Φόβος απόρριψης, φόβος εγκατάλειψης, φόβος ότι θα χάσουμε την ατομικότητα μας, τον εαυτό μας μέσα στους άλλους. Και αναρωτιόμαστε πως συντηρούνται όλοι αυτοί οι φόβοι; Από παλιές πληγές, από θαμμένες απογοητεύσεις που βιώσαμε αρχικά με τους πρωταρχικούς φροντιστές μας, τους γονείς μας.
Τείνουμε να χτίζουμε εσωτερικές άμυνες απέναντι στο άλλο πρόσωπο, απέναντι στα ίδια μας τα συναισθήματα, από φόβο μη τα χάσουμε. Και το πιο δύσκολο κομμάτι απ’όλα είναι να έρθει κάποιος σε επαφή με τα πραγματικά του συναισθήματα και να ρωτήσει τον εαυτό του ”Πως αισθάνεσαι πραγματικά τώρα;” Η απάντηση θα είναι ακόμη πιο δύσκολη και συνάμα λυτρωτική. Μόνο αν έρθουμε σε πραγματική επαφή με τα συναισθήματά μας, τους φόβους μας και κυρίως τους λόγους που τα συντηρούν, θα μπορέσουμε να απελευθερωθούμε από όλα αυτά που μας κρατάνε μακριά από τον άλλον, να χτίσουμε ισορροπημένες, ειλικρινείς, αυθεντικές σχέσεις.
Μόνο όταν έρθουμε σε πραγματική επαφή με τον εαυτό μας και πιστέψουμε σε αυτόν, θα μπορέσουμε να εναποθέσουμε τα ” ψυχικά μπαγκάζια” μας στα χέρια κάποιου άλλου, που θα εμπιστευτούμε, θα αγαπήσουμε και θα ζήσουμε το ”μαζί” με ο,τι θετικό ή αρνητικό αυτό περιλαμβάνει!
”Όταν βρεθούμε μέσα σε μία αληθινή σχέση, στην οποία καλούμαστε να αφήσουμε χώρο για τα πλέον απόκρυφα συναισθήματα, η συμπεριφορά μας καθορίζεται από το παρελθόν και από το φόβο μας μήπως οι ευαισθησίες μας γίνουν αντικείμενο χλευασμού. Θα θέλαμε να μοιραστούμε με τον άλλον τις βαθύτερες αλήθειες μας, αλλά φοβόμαστε να τις εκθέσουμε σε έναν κόσμο διαφορετικό από τον δικό μας που μπορεί να μην τις κατανοήσει.” Βιρτζίνια Σατίρ
Κείμενο: Γεωργία Χριστίνα Κανελλοπούλου, Ψυχολόγος – Οικογενειακή σύμβουλος
Πηγή: thepsytrap.gr
