Η μητρότητα είναι μια κοινωνική κατασκευή, social construction) δηλαδή εξαρτάται άμεσα από την εποχή της, από την πολιτιστική μας ανάπτυξη, από τις ανάγκες της κοινωνίας.

Στον πυρήνα της μητρότητας υπήρχε και υπάρχει η ανάγκη διαιώνισης του είδους, το χάρισμα ζωής και η απόκτηση απογόνων αλλά η μητρική στοργή, η φροντίδα δεν εκδηλωνόταν πάντα με τον ίδιο τρόπο. Λίγο ως πολύ όλες οι μητέρες θα φροντίσουν το βρέφος τους, διαφορετικά θα πεθάνει. Ομως, ο τρόπος που σήμερα μεγαλώνει ένα παιδί μια μητέρα είναι τελείως διαφορετικός σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές ακόμα κι αυτές που ακόμη είναι εν ζωή όπως, η μητέρα της και η γιαγιά της. Σήμερα, η εξιδανίκευση της μητρότητας, η υπερεκτίμηση της απόκτησης ενός παιδιού επιβάλλει στην μητέρα να ασχολείται συνεχώς και αποκλειστικά μαζί του, με αποτέλεσμα να νιώθει ένοχη αν το αφήνει σε «ξένα χέρια» , σε μια νταντά αντί έστω μιας γιαγιάς.

Φροντίδα μαζί με άλλους
Στις προηγούμενες γενιές, οι εύπορες οικογένειες είχαν νταντάδες στις πιο οικονομικά χαμηλές ,τη φροντίδα του βρέφους την είχε η γιαγιά, η οποία και συνυπήρχε μέσα στο σπίτι ή μια μεγαλύτερη αδελφή μια θεία κλπ Κυρίως όμως την προτεραιότητα στη ζωή της μάνας την είχε ο σύζυγος και όχι τα παιδιά της: αυτός θα έτρωγε την καλύτερη μερίδα φαγητού, συνήθως στο τραπέζι δεν καθόταν τα παιδιά για να φάει ήρεμος ο τροφός της οικογένειας. Αλλωστε οι περισσότερες γυναίκες δεν δούλευαν, θεωρούσαν τη δουλειά ανάγκη των γυναικών ταπεινής καταγωγής. Η αρχόντισσα ποτέ δεν θα καταδεχόταν να εργαστεί και γι αυτό έδινε προτεραιότητα, τιμούσε με πολλού τρόπους τον σύζυγο και χορηγό της ζωής της στην οικονομική και κοινωνικής της επιφάνεια.

Εργασία της γυναίκας και υπογονιμότητα
Η νεότερη κοινωνική κατασκευή της μητρότητας ξεκίνησε γύρω στο 1980. Η Alice Miller ( «Το δράμα του προικισμένου παιδιού») αναφέρεται ιδιαίτερα στην αδιάφορη και ανεπαρκή μητέρα, και ο Jean Liedloff («Αναζητώντας την χαμένη ευτυχία») προτρέπει τις νέες μητέρες σε συνεχή σωματική επαφή, στοιχείο υποστήριξης της συναισθηματικής ασφάλειας του παιδιού για όλη του τη ζωή. Φυσικά καμιά μητέρα δεν θα ήθελε να πληγώσει το παιδί της εφόρου ζωή, ενώ εν τω μεταξύ καλείται να συνδυάσει μακρόχρονες σπουδές και άρα και τον κίνδυνο υπογονιμότητας και στη συνέχεια μια απαιτητική σε ωράρια και αντοχή εργασία. Προσπαθώντας να αναπληρώσει τον χρόνο που λείπει από το παιδί της, συχνά καταφεύγει να του κάνει όλα τα χατήρια, όταν αυτή βρίσκεται κοντά του ή να γίνεται πολύ ελαστική με κανόνες και τις συνέπειες, όταν αυτοί παραβιάζονται

Το σημερινό παιδί είναι παραχαϊδεμένο ;
«Ενας μικρός τύραννος» το αποκαλεί ο Didier Pleux (de l’ enfant roi a l’ enfant tyran και υποθέτει ότι δεν αποκλείεται να εξελιχθεί σε ένα μελλοντικό δικτάκτορα

(Απόσπασμα)
“…Είναι η εποχή πια, που όλοι και όλα μπαίνουν στην υπηρεσία των παιδιών. Αυτή είναι δυστυχώς η σημερινή πραγματικότητα, όπου η σύγχρονη κοινωνία αντιμετωπίζει τα παιδιά σαν “τα πιο σημαντικά δώρα στη ζωή των ανθρώπων” ενώ οι γονείς βιώνουν καθημερινά ένα έντονο άγχος πώς θα είναι οι καλοί γονείς και πώς θα προσφέρουν τα πάντα στα τρυφερά βλαστάρια τους. Εκεί ακριβώς σύμφωνα με τους ειδικούς, στη λέξη “τα πάντα” βρίσκετε και η ρίζα του προβλήματος. Υπάρχουν παιδιά που από τη στιγμή της γέννησης τους, συνειδητοποιούν ότι οι γονείς τους θα τους δώσουν με μεγάλη ευκολία ότι και αν ζητήσουν και έτσι τα παιδιά αυτά, σταδιακά γίνονται όπως το αποκαλούν οι ψυχολόγοι – βασιλιάδες- οι δε γονείς μετατρέπονται στους… “ταπεινούς υπηκόους”.

Πρέπει οι γονείς να νικήσουν το φόβο τους για την ο αντίδραση του παιδιού τους όταν του πουν το “όχι!! Φτάνει πια”. Όσο οι γονείς “φοβούνται” το παιδί (φοβούνται δηλαδή μη χάσουν την αγάπη του) εκείνο, μέρα με την μέρα αποκτά ολοένα και μεγαλύτερο έλεγχο στη ζωή όλων. Δεν πρέπει να διαπραγματεύονται με το “παιδί- βασιλιά” για το κάθε τι. Ασφαλώς και πρέπει να είναι δίκαιοι, αλλά είναι πολύ σημαντικό να μην αφήσουν από τα χέρια τους το “τιμόνι της ηγεσίας’’ του σπιτιού. Θα πρέπει να καθιερώσουν ένα σύστημα ανταμοιβής-τιμωρίας που θα επιβραβεύει τις “καλές” συμπεριφορές του παιδιού και θα τιμωρεί (με λογικό τρόπο) τις ‘’κακές ‘’ συμπεριφορές. Είναι πολύ σημαντικό ότι αν χρειαστεί κάποια τιμωρία , αυτή θα πρέπει να είναι άμεση ( εκείνη τη στιγμή του λάθους), με ξεκάθαρα λόγια . Αλλά ασφαλώς δεν θα πρέπει να είναι πολύ αυστηρή.

Το παιδί του 2013 είναι πια αυταρχικό, απαιτητικό, ζει για να “θέλει το κάθε τι”. Αντίθετα τα παιδιά της δεκαετίας του ’80 ήταν σύμφωνα με τους κοινωνιολόγους περισσότερο ελεύθερα και λιγότερο απαιτητικά. Ένας από τους λόγους είναι κοινωνικό-οικονομικός. Στις παλαιότερες οικογένειες με πολλά παιδιά ήταν πολύ δύσκολο να υπάρχουν παιδιά-αφέντες.

Με την πάροδο των δεκαετιών, κοινωνικό-οικονομικοί λόγοι, ανάγκασαν τις οικογένειες να κάνουν 1ή 2 το πολύ παιδιά, με αποτέλεσμα να υπάρχει “ελεύθερος” χώρος για τέτοιου είδους συμπεριφορές από τα παιδιά. Επίσης, οι γονείς πριν 20-30 χρόνια είχαν περισσότερο ελεύθερο χρόνο που τον αφιέρωναν στα παιδιά τους, κάτι που σήμερα εκ των πραγμάτων δεν γίνεται, μια και το άγχος της επιβίωσης κάνει τους γονείς να εργάζονται πολύ, να έχουν ελάχιστο χρόνο διαθέσιμο, δημιουργώντας τους τύψεις, που για να τις εξαφανίσουν, “φορτώνουν” τα παιδιά τους με δώρα και τον επακόλουθο αυταρχισμό…”

Κείμενο: Μαρία Λασσιθιωτάκη, Ψυχολόγος
Πηγή: selftherapy.gr