Η συγγραφή είναι άδειασμα. Άδειασμα ψυχής, άδειασμα και τροφοδότηση ταυτόχρονα. Τροφοδότηση αέναη ενός κοινού που θέλει να ξεδιψάσει από τα νάματα της ψυχής και της σοφίας του συγγραφέα, ενός κοινού περίεργου, ανήσυχου και κατεξοχήν υποψιασμένου απέναντι στο ξεδίπλωμα της σκέψης αυτού του Άλλου που στέκει απέναντί του γυμνός. Γυμνός από φτιασίδια ή φανταχτερά ιμάτια, απαλλαγμένος από βαρίδια που θέτουν στο κρεβάτι του Προκρούστη την ελεύθερη σκέψη, τη φαντασία, τη δημιουργική πνοή. Ή τουλάχιστον έτσι θα έπρεπε να είναι.
Η συγγραφή ενέχει την έννοια της εσωτερίκευσης μιας πολυσχιδούς κοινωνικής πραγματικότητας και της μετουσίωσής της σε ταξίδι προβληματισμού. Είναι μια τροχοδρόμηση της σκέψης σε μονοπάτια συχνά άγνωστα, πρωτοφανέρωτα και ταυτόχρονα προκλητικά ή κουραστικά. Απαιτεί πνευματική δεινότητα και επιθυμία ανταπόκρισης στο συγγραφικό κάλεσμα που πολλές φορές ξεγελά, και εκεί που το θεωρούσες ανώδυνο και ευχάριστο σε παραπλανά και σε θέτει ενώπιον του εαυτού. Είναι κάλεσμα εσωτερικής αναδίφησης και ενδοσκόπησης. Κάλεσμα αυτογνωσίας.
Είναι η στιγμή που αφουγκράζεσαι τη σκέψη του συγγραφέα και τη δέχεσαι ή την απορρίπτεις. Γι’ αυτό και η συγγραφή εμπεριέχει την αποδοχή και την απόρριψη, ειδικά σε κείμενα που σε προσκαλούν σε μια διαφορετική θέαση των πραγμάτων -όχι τόσο γνώριμη -και σε ωθούν να παρεκκλίνεις από την πεπατημένη σκέψη που σε κρατούσε ασφαλή, αλλά και δέσμιο αθέατων εσωτερικών καταναγκασμών. Το άνοιγμα της σκέψης είναι ταυτόχρονα ανοχή και αποδοχή, είναι εξανθρωπισμός, είναι ελευθερία, είναι ανατροφοδότηση της συγγραφικής πένας, είναι κατοπτρισμός και ζύγιασμα της αναγνωστικής ηθικής.
Αλλά για ποια ελευθερία μιλάμε αλήθεια; Για μια ελευθερία που στις μέρες που διάγουμε αποτελεί ζητούμενο, καθώς είναι ακριβοθώρητη. Για την ελευθερία της μη αλήθειας, για την ελευθερία του ψεύδους και της μη – ηθικής, της αντι – πνευματικότητας, της α- πολιτικής σκέψης. Έχουμε τη χαρά – γιατί πράγματι το απολαμβάνουμε- να ζούμε στην εποχή του «αντί» και του «μη». Ωστόσο, η σκέψη της συγγραφής δεν πρέπει να σέρνεται σε σκοπιμότητες, να στηρίζεται σε δεκανίκια, να είναι αργυρώνητη, ξεπεσμένη εντολοδόχος, αλλά εμπνευσμένη ηθοποιός ( όχι με την έννοια της υποκριτικής αλλά της δημιουργίας ήθους), ίσως και λίγο εναλλακτική, ίσως περιθωριακή, ίσως εκκεντρική, αλλά σε όλες τις περιπτώσεις να εμπνέει, να μυεί, να ενδυναμώνει, να ξεσηκώνει, να αίρει τον άνθρωπο από τα εφήμερα, να διαρρηγνύει τα πέπλα του σκοταδισμού, της στενής συμφεροντολογίας και της άγονης ιδεοληψίας. Η Συγγραφή πρέπει να συνομιλεί με την αλήθεια με οποιοδήποτε τίμημα. Ακόμα κι αν αυτό είναι η απόρριψη. Εξάλλου η μοναχικότητα της αλήθειας είναι αδιαμφισβήτητη.
Τα υψηλά παράγωγα του πνεύματος, έργα εμπνευσμένων συγγραφέων, συνομίλησαν με υψηλές και ακατάλυτες ιδέες, άγγιξαν τα βαθύτερα στρώματα της ψυχής, κινήθηκαν μεταξύ ύψους και βάθους διαμορφώνοντας διαστάσεις και ποιότητες στη συγγραφική τέχνη που σήμερα εκλείπουν, εκτός ελαχίστων φωτεινών εξαιρέσεων. Η σημερινή σκέψη χωλαίνει ως προς τις δύο αυτές διαστάσεις δίνοντας έργα μαζικής κουλτούρας, που, όπως πολύ εύστοχα είχε επισημάνει ο Ουμπέρτο Έκο, συνιστά αντι – κουλτούρα (το «αντι» αναγκαίο κακό).
Ένα καλό βιβλίο, ένα καλό κείμενο σε ταξιδεύει σε σφαίρες, που ακόμα κι αν δυσκολεύεσαι να προσαρμοστείς, οπωσδήποτε έχεις κάτι να πάρεις. Και αυτό το κάτι θα το μεταδώσεις, ασυνείδητα θα το μεταγγίσεις ανακυκλώνοντάς το, κάνοντάς το σπόρο γονιμοποιό, θρυαλλίδα αλλαγής, δύναμη μεταμορφωτική, γιατί αισθάνεσαι ότι το κυοφορείς και αξίζει να το απελευθερώσεις, να το φέρεις στη ζωή, να το διατηρήσεις. Στο σημείο αυτό ο συγγραφέας έχει περάσει στην αιωνιότητα και το έργο του έχει αποδείξει την αξία του.
Η σημερινή εποχή είναι ενδεικτική της αντι -κουλτούρας ή και της υπο -κουλτούρας. Και επειδή επιλέγουμε να διαβάσουμε ό,τι έχουμε μέσα μας, αποτελεί αδήριτη ανάγκη αυτό το «μέσα» μας να το φροντίσουμε, να το περιποιηθούμε, για να μην καταλήξει έρημο από αξίες και οδηγηθεί σε μία αποκαθαρμένη πνευματικά απομόνωση. Γιατί αλλιώς θα καταντήσουμε μορφές ελεγειακές, σαν τους κατοίκους της Έρημης Χώρας του Τ.Σ. Έλιοτ, μιας χώρας άγονης, στεγνής οι οποίοι έχουν προσαρμοστεί σε αυτή την κατάσταση, δεν γεννούν, δεν αναπτύσσονται. Ο κατακερματισμός του εσωτερικού κόσμου ή ο εξωραϊσμός του είναι θέμα επιλογών και εν τέλει παράμετρος καθορισμού ατομικής και συλλογικής ταυτότητας.
Γράφει η Νικολέτα Θάνου
