Μελετώντας για αρκετά χρόνια την κοινωνία των ανθρώπων από την πλευρά του Κοινωνιολόγου και ερχόμενη αργότερα σε επαφή με τον θαυμαστό κόσμο των μελισσών μέσω της ενασχόλησής μου με την Μελισσοκομία, γεννήθηκε η επιθυμία μου να παραλληλίσω τους δύο αυτούς κόσμους! Τις δύο αυτές διαφορετικές μορφές κοινωνίας!
Η ανθρώπινη κοινωνία και αυτή των μελισσών εμφανίζει αρκετά κοινά χαρακτηριστικά. Το φαινόμενο αυτό δημιούργησε τον έκδηλο θαυμασμό επιστημόνων που προέρχονται από πολλούς και διαφορετικούς κλάδους! Η Ψυχοφυσική έρχεται να δώσει όλες τις απαντήσεις.
Σύμφωνα με έρευνες, ο μηχανισμός του νου που μπαίνει σε δράση όταν ο άνθρωπος σκοπεύει να πάρει σημαντικές αποφάσεις, λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο που οι μέλισσες παίρνουν αποφάσεις για να σώσουν την αποικία τους!
Η κοινωνική οργάνωση των μελισσών είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη και το κάθε μέλος της έχει ξεχωριστά καθήκοντα. Βασίλισσα, εργάτριες και κηφήνες είναι εξ’ αρχής προορισμένοι για κάποιο σκοπό. Ο σκοπός είναι η διαιώνιση του είδους και κανείς δεν παρεκκλίνει!
Άλλα κοινά χαρακτηριστικά της μέλισσας με τον άνθρωπο είναι οι επικοινωνιακές ικανότητες, η δυνατότητα να ταξιδεύει χωρίς να αποπροσανατολίζεται, η γενετική ποικιλομορφία, η προσαρμογή στις συνθήκες του περιβάλλοντος που ζει αλλά και η αναζήτηση νέων τόπων, όταν μέσω του ένστικτου της επιβίωσης αυτό γίνεται επιτακτική ανάγκη. Η αναζήτηση του καινούριου οδήγησε τους ανθρώπους στην πρόοδο!
Έτσι και οι μέλισσες ποτέ δεν κλείνονται στα στενά όρια της κυψέλης τους. Αναζητούν νέα μέρη και διαρκώς νέες ανθοφορίες! Το μητρικό ένστικτο είναι ανεπτυγμένο στις μέλισσες, αφού φροντίζουν με ιδιαίτερη «στοργή» τον νεογέννητο γόνο, όπως κάθε μητέρα το παιδί της.
Αξιοσημείωτες, όμως, είναι και οι κατασκευαστικές ικανότητες των μελισσών. Πολλοί επιστήμονες θεωρούν ότι οι μέλισσες γνωρίζουν καλύτερα από τους ανθρώπους αρχιτεκτονική και γεωμετρία, καθώς το εξάγωνο σχήμα που έχουν τα κελιά της είναι ιδιαίτερα δύσκολο στην κατασκευή!
Ωστόσο, υπάρχουν και μεγάλες διαφορές όσον αφορά την δομή της κοινωνίας τους. Με την αλάνθαστη «συνταγή» στην διαμόρφωση των δεσμών μεταξύ των μελών της εδώ και εκατομμύρια χρόνια οι μέλισσες καταφέρνουν να μας κρατούν ζωντανούς!
Ιεραρχία, εργατικότητα, υπακοή και πειθαρχία είναι τα βασικά χαρακτηριστικά τους γνωρίσματα. Όλοι κάνουν το ίδιο για το ίδιο χρονικό διάστημα. Όλοι αποφασίζουν από κοινού και όλοι αντιμετωπίζουν με το ίδιο θάρρος τους κινδύνους που προέρχονται από τους εχθρούς. Η προσήλωση σε ένα συγκεκριμένο στόχο πολλές φορές λείπει από τον άνθρωπο.
Πόσοι από εμάς δεν δειλιάσαμε ή δεν αποκλίναμε από τον στόχο μας προφασιζόμενοι κάποιο πρόβλημα ή μια αλλαγή που προέκυψε στην ζωή μας; Η αξιοθαύμαστη εργατικότητα της μέλισσας περικλείεται σε μια και μόνο φράση που όλοι έχουμε χρησιμοποιήσει κατά καιρούς «I am busy like a bee»
Μελετώντας τον κόσμο των μελισσών μαθαίνουμε να είμαστε προνοητικοί και να αγαπάμε την ευθύνη. Ο χρόνος είναι πολύτιμος για τις μέλισσες και τον διαχειρίζονται με άνεση άψογα! Γιατί όχι κι εμείς; Μας μαθαίνουν την έννοια της ποιότητας.
Η μέλισσα συλλέγει την ποιοτικότερη γύρη από τα ποιοτικότερα άνθη! Δείχνουν αμέριστη εμπιστοσύνη κι έτσι μπορούν να εργάζονται ομαδικά με αλληλοσεβασμό, αλληλοκατανόηση και αλληλεγγύη. Τα πιο σημαντικά όμως χαρακτηριστικά της μέλισσας είναι η αυτοθυσία και η παντελής έλλειψη εγωισμού!
Έλλειψη εγωισμού όχι μόνο ως προς τις μεταξύ τους σχέσεις αλλά και ως προς την φύση! Η μέλισσα παίρνοντας γύρη και νέκταρ από το άνθος ενός φυτού του χαρίζει μέσω της επικονίασης ζωή!
Χάρη σε αυτές μπορούμε κι εμείς να υπάρχουμε και να απολαμβάνουμε το θαύμα της ζωής, να γευόμαστε τα αγαθά της φύσης και να γοητευόμαστε από την ομορφιά της! Μπορούν, λοιπόν, τόσα πολλά να μας διδάξουν οι μέλισσες, αρκεί να συντονίσουμε τους δέκτες μας στα «ερτζιανά» της σοφίας τους!
Από τη Ζωή Χριστακοπούλου, Κοινωνιολόγος
