Ίσως δεν υπάρχει κάποιος φίλος της λογοτεχνίας που να μην αναγνωρίζει δύο γραφικές πλέον, φιγούρες.

Ένα ξερακιανό ιππότη με σκουριασμένη πανοπλία και τον έμπιστο ασπιδοκράτη του. Ο δον Κιχώτης και ο Σάντσο Πάντσα. Δυο άντρες που ξεκινούν μια μεγάλη περιπέτεια για να σώσουν τον κόσμο. Από την ηρεμία της καθημερινότητας, «γεννιέται» ένας ιππότης και αποφασίζει να κυνηγήσει τη φαντασία του.

Ο τρελός ιππότης και ο χαζός συνοδός του, είπαν κάποιοι. Ή μήπως τελικά αυτοί οι παρωδοί της ιπποσύνης στους μεγάλους διαλόγους τους, αποδεικνύονται περισσότερο σοφοί και ρήτορες; Ο πρώτος ονειροπόλος και ο δεύτερος πραγματιστής. Ή ίσως και αντίστροφα.

Ξεκινούν λοιπόν ένα πρωί να δώσουν τις μάχες με ό,τι βλέπουν ή καλύτερα με όσα φαντάζονται. Ο Κιχώτης ως άλλος δημιουργός εικόνων και άριστος αναμεταδότης περιγράφει, ο Σάντσο πάλι ακούει, κρύβεται, γελάει και ψάχνει να βρει τους αόρατους εχθρούς. Τους συμπαθούμε και τους δυο, όσο κι αν θέλουμε να τους πειράξουμε. Κάποιο απ’τα κομμάτια τους, δεν μας είναι και τόσο άγνωστο. Το κουβαλάμε μέσα μας.

Μεγαλώσαμε κι εμείς ονειροπόλοι, έτοιμοι να βγούμε στον κόσμο και να δώσουμε μάχες ώστε να αγγίξουμε το όνειρο -σχήμα οξύμωρο λέει ο κυνικός Πάντσα μέσα μας- να βρούμε κι εμείς τη Δουλτσινέα. Εκεί λοιπόν που κοντεύουμε να ανέβουμε στα σύννεφα, υπάρχει κι έκεινο το σκοινί που μας τραβάει προς τη γη. Ο Σάντσο, ο πραγματιστής μέσα μας, όπου μας κυνηγάει να μας δώσει την ασπίδα να προστατευτούμε, πριν σπάσουμε τα μούτρα μας.

Του θυμώνουμε συνήθως, γιατί μας παρεμποδίζει να φτάσουμε στο όνειρο, αφού μας λέει τρελούς και φαντασιόπληκτους κι ότι ψάχνουμε κόσμους που δεν υπάρχουν. Κι εκεί που σκεπτικοί αναρωτιόμαστε αν έχει δίκιο, ξυπνάει ο δον μέσα μας και του θυμίζει πως «το να αλλάξεις τον κόσμο φίλε Σάντσο δεν είναι τρέλα, ούτε ουτοπία, είναι δικαιοσύνη».

Μεγάλες συζητήσεις λοιπόν κι έντονα επιχειρήματα κι απ’τις δύο πλευρές. Όνειρα και πραγματικότητα. Δύο όψεις σ’ ένα νόμισμα, που τις σεβόμαστε και τις δύο. Δεν είναι κακή η φαντασία και η ονειροπόληση. Τη χρειαζόμαστε για να μας δώσει λίγη ηρεμία από τη ψυχική ένταση της καθημερινότητας. Καλό όμως είναι μετά την ονειροπόληση να τεθούν και σχέδια. Να μας βάλει σε εγρήγορση και να μας προσφέρει την πραγματικότητα που επιζητάμε.

Ο πραγματισμός πάλι, είναι η επαναφορά μας στο έδαφος πριν χαθούμε στη σφαίρα του φανταστικού και στα όνειρά μας. Είναι η συνθήκη που μας επιτρέπει να ζούμε όσα ονειρευόμαστε. Αρκεί να μένει αναλλοίωτη και να μην φτάνει στο άλλο άκρο.

Σε αυτό της μιζέριας και της απαισιοδοξίας, που δυστυχώς έχει υιοθετηθεί από πολλούς σήμερα, οι οποίοι ξέχασαν να ονειρεύονται. Το θεώρησαν πολυτέλεια κι έτσι χάνοντας τη μία όψη, αυτή του ουρανού, βούτηξαν στη γη. Θάφτηκαν καλύτερα, μέσα σε μια επανάληψη και προτιμούν να μείνουν εκεί.

Ο Δον Κιχώτης κι ο Σάντσο Πάντσα αντιπροσωπεύουν αυτές τις δύο συνθήκες. Το όνειρο και την πραγματικότητα. Δεν μπορεί να ζήσει ο ένας χωρίς τον άλλον. Και τελικά, ο ένας κρύβει μέσα του και κάτι απ’ τον άλλο. Ο ονειροπόλος μετά από τις μάχες του γύρισε πίσω κι ο πραγματιστής τον εμπιστεύθηκε κι άρχισε να ονειρεύεται.

Αυτές οι δύο λοιπόν φιγούρες, δεν επιδιώκουν να μας πάρουν η κάθε μια με το μέρος της. Υπάρχουν μέσα μας και βρίσκονται πάντα μαζί, για να μας προσφέρουν την ισορροπία. Φυσικά και μας προτείνουν να κάνουμε όνειρα, αφού αξίζει να τα κυνηγάμε και να παλεύουμε για αυτά. Ταυτόχρονα όμως μας επαναφέρουν και στην πραγματικότητα, όποτε τελειώνει η μάχη, για να μπορέσουμε να ανεφοδιαστούμε.

Της Μορφούλας Παναγιωτοπούλου
Πηγή: mindthetrap.gr

Thessaloniki Arts and Culture