Ο Γρηγόριος Φλέσσας, (γνωστός σε όλους μας ως Παπαφλέσσας), γεννήθηκε στην Πολιανή Μεσσηνίας το 1788. Ήταν κληρικός, πολιτικός και αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.
Το κοσμικό του όνομα ήταν Γεώργιος Δικαίος και ήταν υστερότοκος γιος, από δεύτερο γάμο, του Δημητρίου Δικαίου, ο οποίος είχε συνολικά 28 παιδιά. Φοίτησε στη Σχολή Δημητσάνας, την οποία δεν ολοκλήρωσε, και το 1816 μόνασε στο μοναστήρι της Παναγίας της Βελανιδιάς στην Καλαμάτα. Εκεί πήρε το όνομα Γρηγόριος παπά Φλέσσας. Αργότερα, έχοντας έρθει σε σύγκρουση με τον επίσκοπο Μονεμβασιάς, έφυγε και πήγε στο μοναστήρι της Ρεκίτσας.
Στην Ζάκυνθο γνωρίστηκε με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, ενώ αργότερα στην Κωνσταντινούπολη χειροτονήθηκε Αρχιμανδρίτης από τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε’. Στην Κωνσταντινούπολη γνωρίστηκε με τον Αναγνωσταρά, ο οποίος τον μύησε στη Φιλική Εταιρεία, στις 21 Ιουνίου του 1818. Στα έγγραφα της Εταιρείας υπέγραφε με το όνομα Αρμόδιος και ως διακριτικά έβαζε τα αρχικά Α.Μ.
Τον Νοέμβριο του 1820, ο Παπαφλέσσας αγόρασε ένα καράβι από την Κωνσταντινούπολη, και αφού έλαβε το ποσό των 90.000 γροσίων από την τοπική Εφορία της Εταιρείας, αναχώρησε για την Πελοπόννησο. Στις Κυδωνιές, (αλλιώς Αϊβαλί), φόρτωσε ένα πλοίο πυρομαχικά με προορισμό την Μάνη. Στις 23 Μαρτίου του 1821, έφτασε με το σώμα του και με άλλους οπλαρχηγούς υπό τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη στην Καλαμάτα, ενώ τον Ιούλιο βρέθηκε στα Μεγάλα Δερβένια της Μεγαρίδος, προκειμένου να ανακόψει την πορεία του Ομέρ Βρυώνη.
Έγινε μέλος της Πελοποννησιακής Γερουσίας και στη Συνέλευση της Επιδαύρου, (τον Δεκέμβριο του 1821), συμμετείχε ως πληρεξούσιος και ονομάστηκε γερουσιαστής. Το 1823, η Β’ Εθνοσυνέλευση στο Άστρο Κυνουρίας τον εκλέγει Υπουργό των Εσωτερικών και από αυτή την θέση καθορίζει τις υποχρεώσεις των πολιτών προς το Έθνος.
Όταν ο Ιμπραήμ απείλησε την έκβαση της Επανάστασης, ο Παπαφλέσσας πρότεινε την αποφυλάκιση του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και άλλων αντικεβυρνητικών. Αυτό, όμως, δεν έγινε εγκαίρως. Υποσχέθηκε πως όταν γυρίσει θα τους απελευθερώσει και ξεκίνησε για το Μανιάκι με 1.000 άντρες, ενώ το στράτευμα του Ιμπραήμ έφτανε τις 6.000. Ο Παπαφλέσσας ευελπιστούσε ότι θα κατέφθαναν ενισχύσεις που θα εξισορροπούσαν την κατάσταση, αλλά η τύχη δεν ήταν με το μέρος του. Όταν οι άντρες του είδαν τους χιλιάδες εχθρούς να παρατάσσονται, δείλιασαν και πολλοί υποχώρησαν.
Ο Παπαφλέσσας έμεινε με 600 άντρες, ενώ άλλες πηγές υποστηρίζουν ότι ήταν μόλις 300. Ο παπάς έμεινε ακλόνητος στη θέση του, αν και δεν ήταν καπετάνιος, ούτε εκπαιδευμένος αρματολός. Η μάχη ξεκίνησε στις 20 Μαΐου του 1825 και μέσα σε λίγες ώρες, οι δυνάμεις των Ελλήνων είχαν αποδεκατιστεί. Ο Παπαφλέσσας έπεσε μαζί με τους άντρες του.
Σύμφωνα με τη λαϊκή διήγηση που κατέγραψε η ιστορία, ο Ιμπραήμ τον αναζήτησε μετά το τέλος της μάχης και βρήκε πρώτα το αποκεφαλισμένο πτώμα του. Ζήτησε να του φέρουν το κεφάλι και στερέωσε το άψυχο κορμί του Παπαφλέσσα στον κορμό ενός δέντρου. Συγκινημένος, ο Ιμπραήμ τον πλησίασε και τον φίλησε, αναγνωρίζοντας την αξία του εχθρού του.
Πηγές: messinia.mobi, mixanitouxronou.gr
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Κάπλα
