Ζούμε σε εποχές απρόβλεπτες. Σε εποχές της εύκολης ειδωλοποίησης και της ακόμη πιο εύκολης απομυθοποίησης.

Όλα πλέον ρυθμίζονται από τη δυναμική της ψηφιακής τεχνολογίας, η οποία αυτοσυστήνεται σαν τον αρχαίο διπρόσωπο Θεό των Ρωμαίων, τον Ιανό, αποκαλύπτοντας θριαμβευτικά και τα δυο της πρόσωπα εναλλακτικά, όπως συχνά αποδεικνύεται.

Ο Ιανός καταγράφεται ως φύλακας των Εισόδων και των Εξόδων και, κατ’ επέκταση και μέσα από ένα πρίσμα συμβολικό, θα λέγαμε ότι η νέα ψηφιακή εποχή έχει ανακαλύψει τον τρόπο να δείχνει τη είσοδο και την έξοδο στο σαθρό και ψεύτικο που βιώνει χαιρέκακα την ψευδαίσθηση της επιβίωσης και της αέναης ανατροφοδότησης στις αχανείς λεωφόρους του διαδικτύου. Τη θριαμβευτική είσοδο και την οδυνηρή έξοδο.

Ο ψηφιακός εκφοβισμός συνιστά μια νέα μορφή βίας με κορυφαίο του επίτευγμα την εκδικητική πορνογραφία, μια μορφή ηλεκτρονικού εγκλήματος εφάμιλλης της σεξουαλικής κακοποίησης με ανυπολόγιστες ψυχολογικές επιπτώσεις στα θύματα.

Και το σημαντικότερο, είναι γένους αρσενικού, καθώς οι θύτες στην πλειοψηφία τους είναι άντρες, οι οποίοι λειτουργούν με εκδικητικό τρόπο προκειμένου να ικανοποιηθεί ένας άρρωστος ψυχισμός, να εκφραστούν καταπιεσμένα ένστικτά ή καλά κρυμμένες και συσσωρευμένες απογοητεύσεις από το αντίθετο φύλο ή ακόμη και σαν μορφή κυριαρχικής επικράτησης και επίδειξης ισχύος με στόχο την αυτοεπιβεβαίωση μιας ύπαρξης ευνουχισμένης.

Οι γυναίκες – θύματα στις περιπτώσεις αυτές αναπτύσσουν ενοχικά συναισθήματα, εμφανίζουν αγχώδη διαταραχή, σε ορισμένες περιπτώσεις χάνουν τη δουλειά τους και μπορεί να οδηγηθούν ακόμη και στην αυτοκτονία.

Πρόκειται για μια σκοτεινή πλευρά του διαδικτύου που κονιορτοποιεί υπολήψεις και οδηγεί σε έναν συστηματικό βιασμό ψυχών, καθώς η κυβερνο -ασφάλεια χωλαίνει σε αρκετά σημεία υποθάλποντας εγκληματικές πρακτικές τέτοιου τύπου, που δύσκολα εντοπίζονται και ακόμη πιο δύσκολα κρίνονται καταδικαστέες, αφού μπορούν αρκετά εύκολα να πλασαριστούν σαν κατασκευασμένη είδηση ή σαν φήμη που στηρίζεται σε μια γνώμη και όχι στη γνώση, ειδικά όταν αφορά πρόσωπα επώνυμα και υπεράνω πάσης υποψίας.

Υπάρχει όμως – ευτυχώς – και η άλλη πλευρά του διαδικτύου που μπορεί εύκολα να καταρρίψει τις βεβαιότητες – εξάλλου ζούμε στην εποχή των ανατροπών σε καθημερινή βάση. Τα ρευστά περιβάλλοντα της καθημερινότητας έχουν δυναμώσει τις φωνές των ακτιβιστών, των ενεργών πολιτών που αναλαμβάνουν ουκ ολίγες φορές να αναπτύξουν κοινωνική δράση για την υπεράσπιση ατομικών δικαιωμάτων, τα οποία σήμερα καταπατούνται βάναυσα και απροκάλυπτα.

Η έναρξη που σηματοδότησε το διαδίκτυο στον τομέα αυτό είναι ότι όπου υπάρχει έγκλημα υπάρχει και τιμωρία, αρκεί να ακουστούν οι φωνές που πρέπει τη στιγμή που πρέπει. Τίθεται άραγε η ψηφιακή τεχνολογία στην υπηρεσία της ηθικά σωστού, μπορεί να αναπτύξει κοινωνική ηθική και να αποκτήσει ανθρωπιστικό πρόσημο;

Είναι αναμφίβολα μια πρόκληση στην οποία οφείλει να ανταποκριθεί σπάζοντας το απόστημα του συγκαλυμμένης κακοποιητικής συμπεριφοράς και παρέχοντας τα εχέγγυα της αποκαθήλωσης της νοσηρής ματαιοδοξίας ανθρώπων που τρέφονται παρασιτικά από την καταρράκωση της γυναικείας αξιοπρέπειας και την πλήρη διαπόμπευσή της.

Σημαντικό είναι η Πολιτεία να θεσπίσει ένα κατάλληλο πλαίσιο θεσμικό – γιατί εδώ το νομικό κενό είναι τεράστιο-που να προλαμβάνει την εκπόρνευση της ιδιωτικής ζωής των γυναικών που πέφτουν θύματα εκμαυλιστικών πρακτικών.

Πρακτικές οι οποίες καμουφλάρονται από την εκτυφλωτική αίγλη της δημοσιότητας των προσώπων που τις εφαρμόζουν είτε από την απατηλή εκδοχή ενός έρωτα που σύντομα τίθεται ως βορά στις ηδονοβλεπτικές διαθέσεις ενός κοινού, το οποίο αρέσκεται να υιοθετεί πρακτικές κλειδαρότρυπας, απολαμβάνοντας τρόπον τινά ένα είδος σεξουαλικής κακοποίησης μέσω εικόνας… Οι έμφυλες διακρίσεις είναι εδώ και τρέφονται από την απάθειά μας.

Κάθε αρχή και δύσκολη. Και αυτό, γιατί τα πάθη δύσκολα δαμάζονται, αλλά η αποκάλυψη και η στηλίτευση ανήθικων δράσεων δημιουργεί ευοίωνες προοπτικές και πιθανόν να λειτουργήσει αποτρεπτικά στο μέλλον. Ισχυρή η τεχνολογία, αλλά εξίσου ισχυρή και η υγιής σκέψη του ανθρώπινου παράγοντα που τη χειρίζεται. Υπερβολικά αισιόδοξο σενάριο;

Ίσως. Όμως σε αυτόν τον ολοκληρωτισμό της βίας που επεκτείνεται αυθάδικα και φασιστικά οφείλουμε να αντιτάξουμε την ανθρωπιά μας, να καλλιεργήσουμε τη συναισθηματική μας νοημοσύνη και να δρομολογήσουμε το νέο ψηφιακό μας προφίλ: αυτό που αποποιείται το μυσαρό σεξισμό, τη χυδαιότητα, την υποκριτική – ή πραγματική- αφέλεια και το δύσοσμο καθωσπρεπισμό. Καιρός μας είναι.

Γράφει η Νικολέτα Θάνου