Συνεδρίαση ΚΑΣ 18-1-14: Υπέρ της απόσπασης των σημαντικών αρχαιοτήτων που έχουν εντοπιστεί στο σταθμό «Βενιζέλου» του μετρό Θεσσαλονίκης, και της επανατοποθέτησης τους ως σύνολο σε διαμορφωμένο επισκέψιμο χώρο του σταθμού, τάχθηκε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ).
Έπειτα από μαραθώνια συνεδρίαση, η οποία συνοδεύτηκε από στιγμές έντονης αντιπαράθεσης, αλλά και από πολλές ανταλλαγές απόψεων, το ΚΑΣ εξέτασε πιθανές λύσεις για τη ανάδειξη των αρχαιοτήτων που βρέθηκαν στο σταθμό στη διάρκεια των εργασιών για την κατασκευή του μετρό. Στη συζήτηση παρουσιάστηκαν έξι πιθανές λύσεις.
Από τις λύσεις αυτές, τόσο οι εισηγητές των αρμόδιων διευθύνσεων όσο και η οριακή πλειοψηφία των μελών του ΚΑΣ τάχθηκαν υπέρ του συνδυασμού των δύο, που είχαν ως κύριο χαρακτηριστικό τη διατήρηση της ενότητας των αρχαιοτήτων στο μέγιστο βαθμό. Πέρα των έξι αυτών προτάσεων, στο τραπέζι έπεσαν επίσης η διεξαγωγή αυτοψίας και η αναζήτηση δεύτερης γνώμης εμπειρογνωμόνων ως προς τη δυνατότητα της κατά χώραν διατήρησης των αρχαιοτήτων, που όμως δεν υπερίσχυσαν.
Στη συζήτηση παραβρέθηκε την Τρίτη και ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, ο οποίος επιχειρηματολόγησε υπέρ της διατήρησης των αρχαιοτήτων στον χώρο του σταθμού, εκφράζοντας ταυτόχρονα το όραμά του: τη δημιουργία ενός αρχαιολογικού πάρκου στο κέντρο της πόλης, με πεζοδρομήσεις και αναπλάσεις, που θα περιλαμβάνει, μαζί με τα μνημεία του σταθμού, και τα υφιστάμενα της περιοχής, όπως το Μπεζεστένι, το Αλκαζάρ, η Πλατεία Διοικητηρίου, ο Άγιος Δημήτριος, η εκκλησία της Αχειροποιήτου και η Παναγία των Χαλκέων.
Από πλευράς «Αττικό Μετρό», έγινε σαφές ότι το έργο βρίσκεται στο «κόκκινο» λόγω της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί, προτείνοντας λύση με συνύπαρξη σταθμού και αρχαιοτήτων σε ποσοστό 85%, αλλά και με την παρουσία κυλιόμενων κλιμάκων και γυάλινου δαπέδου, που ωστόσο δεν «κέρδισε» τις εντυπώσεις.
Στη συνεδρίαση παραβρέθηκε και η πρόεδρος του ΣΕΑ, Δέσποινα Κουτσούμπα, που μίλησε μεταξύ άλλων για έναν ανοιχτό αρχαιολογικό χώρο, στον οποίο θα έχουν πρόσβαση όλοι και όχι μόνον οι επιβάτες του μετρό, καθώς και στην ανάγκη ύπαρξης μιας διεπιστημονικής επιτροπής που θα μελετά τις προτάσεις μία – μία και σταδιακά.
Οι προτάσεις που προτιμήθηκαν από το ΚΑΣ έχουν σχεδιαστεί η μία από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και η δεύτερη από το ΑΠΘ.
Βρισκόμαστε κοντά σε λύση για τα Αρχαία της Βενιζέλου, δήλωσε ο Γιάννης Μπουτάρης στη σημερινή τακτική συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου.
(ενημέρωση 14-1-2014)
Η πρόταση ανταπάντηση από την Αττικό Μετρό πλησιάζει σε όσα προβλέπει η μελέτη της ομάδας Παπακώστα, με την οποία ο δήμος συμφωνεί.
Εντός της εβδομάδας η Αττικό Μετρό θα αποστείλει το τελικό σχέδιο, ενώ στη συνεδρίαση του ΚΑΣ στις 28 Ιανουαρίου 2014 πιστεύει ότι θα τελειώσει αίσια όλο αυτό το σημαντικό θέμα.
Παγώνει την απομάκρυνση των αρχαιοτήτων του μετρό το ΣτΕ. Ενημέρωση 13 Δεκεμβρίου 2013
Δεν πανηγυρίζουμε, λυπάμαι για τις εξελίξεις λέει ο Μπουτάρης
Στη θέση τους μένουν, τουλάχιστον προσωρινά, οι αρχαιότητες του σταθμύ Βενιζέλου του μετρό, καθώς το Τμήμα Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας, με απόφασή του, έκανε δεκτή την προσφυγή που είχε καταθέσει ο Δήμος Θεσσαλονίκης, με την οποία ζητούσε να μη προχωρήσει η απόσπαση των αρχαίων από το σημείο.
Με την συγκεκριμένη απόφαση, εξακολουθεί να ισχύει το προσωρινό «πάγωμα» των εργασιών απόσπασης των αρχαιοτήτων, ενώ αναφέρεται ότι μπορούν να συνεχιστούν οι εκπονήσεις μελετών για την ανάδειξη των μνημείων. Σχολιάζοντας την εξέλιξη, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, ανέφερε από το βήμα του Δημοτικού Συμβουλίου:
“Αισθάνομαι λύπη γι’ αυτή την ιστορία. Αν το υπουργείο μας είχε ακούσει κι εξέταζε τις λύσεις από την αρχή, δεν θα είχαμε καμία τέτοια εξέλιξη. Η Αττικό Μετρό ούτε άνοιξε την πρόταση που κατατέθηκε μετά τη διαβούλευση με ΤΕΕ και ΑΠΘ. Δυστυχώς για το ελληνικό κράτος, για το δημόσιο και τα λεφτά που πληρώνουμε. Έχουν χρόνο έως τις 14 Ιανουαρίου που ξανασυνεδριάζει το ΣτΕ να εξετάσουν τις λύσεις. Δεν είναι για να πανηγυρίζουμε. Λυπάμαι για τις εξελίξεις και τα ψέματα που διαχέονται ότι οι αρχαιότητες φταίνε για την καθυστέρηση του μετρό.
Νέα τροποποιημένη πρόταση και λύση για τα αρχαία του Μετρό! Ενημέρωση 30 Αυγούστου 2013
Λύση για τα αρχαία που ανακαλύφθηκαν κατά τις εργασίες κατασκευής του σταθμού Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης βρέθηκε σε έκτακτη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε χθες στην πόλη, παρουσία του υπουργού Πολιτισμού και των τοπικών αρχών.
Οι αρχαιότητες θα αποσπαστούν και θα επανατοποθετηθούν στο σημείο όπου βρέθηκαν, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών κατασκευής του Μετρό της πόλης.
Η νέα τροποποιημένη πρόταση της «ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ», καθώς και η υποβληθείσα από το Μετρό μελέτη απόσπασης, θα εισαχθούν στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο για γνωμοδότηση.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού, η λύση που συμφωνήθηκε στη χθεσινή σύσκεψη περιλαμβάνει τα εξής σημεία:
Κοινή συνισταμένη όλων όσων μετείχαν στη σύσκεψη είναι η πεποίθηση ότι πρέπει να προχωρήσει και να ολοκληρωθεί το Μετρό στην πόλη της Θεσσαλονίκης.
Παράλληλα, όμως, συμφώνησαν όλοι ότι πρέπει να προστατευτούν και να αναδειχθούν τα πολύ σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν ανακαλυφθεί στο Σταθμό Βενιζέλου.
Εξετάστηκε και έγινε καταρχήν αποδεκτή η νέα, τροποποιημένη πρόταση της “ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ”, που προβλέπει απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων στο χώρο του Σταθμού Βενιζέλου.
Η νέα τροποποιημένη πρόταση της “ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ”, καθώς και η υποβληθείσα από το Μετρό μελέτη απόσπασης, θα εισαχθούν στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο προκειμένου να γνωμοδοτήσει.
Είναι αυτονόητο ότι για να προχωρήσει η διοικητική αυτή διαδικασία ο Δήμος Θεσσαλονίκης θα παραιτηθεί από την εκκρεμή αίτηση ακύρωσης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Ενημέρωση 4 Ιουλίου 2013
Με την Πομπηία παρομοίασε τα αρχαιολογικά ευρήματα του μετρό στο σταθμό της Βενιζέλου ο διευθυντής του Κέντρου Σπουδών Βυζαντινών, Νεοελληνικών και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, στη Σχολή Ανώτατων Σπουδών για τις Κοινωνικές Επιστήμες των Παρισίων Πάολο Οντορίκο, ο οποίος επισκέφθηκε στις 4 Ιουλίου 2013 τον σταθμό με φοιτητές του θερινού Πανεπιστημίου Βυζαντινών σπουδών.
Ο Πάολο Οντορίκο τόνισε πως δεν έχει ξαναδεί κάτι παρόμοιο που να αφορά τον Βυζαντινό κόσμο, λέγοντας παράλληλα, πως είναι σημαντικό να παραμείνουν τα ευρήματα στο σημείο που βρέθηκαν, τόσο για το επιστημονικό, όσο και για το τουριστικό καλό της πόλης, καθώς μακροπρόθεσμα, θα υπάρξουν, σύμφωνα με τον ίδιο, οικονομικά οφέλη.
«Η καταστροφή των ευρημάτων στο σταθμό του μετρό θα αποτελέσει μια σημαντική λεηλασία στο παρελθόν αλλά και στο παρόν της πόλης. Η αξιοποίηση, η ανάδειξη και προβολή των συγκλονιστικών αυτών ευρημάτων είναι επένδυση, επιστημονική, τουριστική και οικονομική, για το σήμερα και κυρίως το αύριο της Θεσσαλονίκης» δήλωσε ο Πάολο Οντορίκο.
Με τη μεταφορά του σταθμού, ο καθηγητής δεν αποκλείει την καταστροφή άλλων ευρημάτων τα οποία όμως σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του δεν θα είναι της ίδιας σπουδαιότητας.
Τέσσερα εναλλακτικά σενάρια για τη διατήρηση των αρχαιολογικών ευρημάτων
στο σταθμό Βενιζέλου του μετρό Θεσσαλονίκης, παρουσίασε η διεπιστημονική ομάδα εργασίας του ΑΠΘ, σε ειδική εκδήλωση που διοργάνωσε η Πρυτανεία του ΑΠΘ.
Υπάρχουν συνημμένα αρχεία στο τέλος του άρθρου με πλούσιο φωτογραφικό υλικό από τα αρχαία ευρήματα στον σταθμό Βενιζέλου του μετρό.
Όλες οι προτάσεις, τις οποίες διαμόρφωσαν οι καθηγητές των Τμημάτων Πολιτικών Μηχανικών, Αρχιτεκτονικής και Ιστορίας & Αρχαιολογίας, ως βασικές αρχές τη συνύπαρξη αρχαιοτήτων και μετρό και την προσωρινή απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων στο σημείο όπου αποκαλύφθηκαν μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του μετρό. Η παράθεση όλων των τεχνικά εφικτών λύσεων, ήταν, όπως ανέφερε ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Γιάννης Μυλόπουλος, συνειδητή επιλογή, προκειμένου να επιλέξει η πολιτεία αυτήν που κρίνει προσφορότερη.
Οι προτάσεις που κατέθεσαν οι ομάδες των Πολιτικών Μηχανικών και των Αρχιτεκτόνων διαφοροποιούνται ως προς το ποσοστό διατήρησης των ευρημάτων (από 68% έως 85%), το κόστος κατασκευής (από 2 έως πλέον των 6 εκ. ευρώ) και το χρόνο υλοποίησης (από μηδενική έως και 24 μήνες καθυστέρηση). Της παρουσίασης προηγήθηκε τοποθέτηση της ομάδας των Αρχαιολόγων του ΑΠΘ, οι οποίοι έθεσαν τις βάσεις και το πλαίσιο αρχών, επάνω στα οποία στηρίχθηκε η διαμόρφωση των προτάσεων.
Την αναπομπή του θέματος στο ΚΑΣ μετά την ολοκλήρωση του διαλόγου που έχει ανοίξει και ο δήμος Θεσσαλονίκης, με τη συμμετοχή εκπροσώπων του ΑΠΘ και του ΤΕΕ, ανακοίνωσε πως θα ζητήσει ο Δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης, ο οποίος τόνισε πως με τίποτα δε θα συναινέσει στη μόνιμη απομάκρυνση των αρχαιοτήτων. «Σεβόμαστε την ιστορία κοιτώντας στο μέλλον», δήλωσε ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας, ο οποίος υπογράμμισε πως δεν πρέπει να κινδυνεύσει το έργο του μετρό, που ήδη έχει καθυστερήσει πάρα πολύ.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Αττικό Μετρό, Χρήστος Τσίτουρας, ανέφερε πως οι προτάσεις που κατατέθηκαν, υπό το πρίσμα που εξετάστηκαν, είναι στη σφαίρα του εφικτού, ωστόσο θα πρέπει να μελετηθούν περαιτέρω. Πρόσθεσε δε ότι μέχρι να κοστολογηθούν και να κατασκευαστούν μεσολαβεί πολύς χρόνος, καθώς χρειάζονται μελέτες και τροποποίηση συμβάσεων. Τόνισε επίσης ότι η πολιτεία είναι αυτή που θα επιλέξει την τελική λύση, την οποία η Αττικό Μετρό είναι έτοιμη να εφαρμόσει, μόλις νομοθετηθεί. Ο κ. Τσίτουρας εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συνεργασία της Αττικό Μετρό με το ΑΠΘ, η οποία, όπως είπε, ανοίγει δίαυλο μεταξύ της παραγωγής και του Πανεπιστημίου, αποτελώντας την αρχή για σύμπραξη και σε άλλα θέματα.
Δείτε καταπληκτική παρουσίαση και φωτογραφικό υλικό από τα αρχαιολογικά ευρήματα! (σε συνημμένα αρχεία που βρίσκονται ακριβώς κάτω από τα σχόλια στο τέλος του άρθρου)
Ενημέρωση 25 Ιουλίου 2013:
«Παγώνουν» προσωρινά οι εργασίες απόσπασης και απομάκρυνσης των αρχαιοτήτων από τοn χώρο του Μετρό της Θεσσαλονίκης (σταθμός «Βενιζέλος»), με προσωρινή διαταγή της προεδρεύουσας του θερινού Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, αντιπροέδρου Μαίρης Σαρπ.
Στο ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο έχει προσφύγει ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης που ζητεί να διακοπούν οι εργασίες απομάκρυνσης των αρχαιοτήτων από το σταθμό «Βενιζέλος» του Μητροπολιτικού Σιδηροδρομικού Θεσσαλονίκης (Μετρό), προκειμένου «να μην προκύψει ανεπανόρθωτη βλάβη για αυτές».
Ειδικότερα, ο κ. Μπουτάρης ζητεί να ανασταλεί και να ακυρωθεί η εκτέλεση της απόφασης που έλαβε, στις 24 Ιανουαρίου 2013, ο αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού, αλλά και να εκδοθεί παράλληλα προσωρινή διαταγή, έτσι ώστε η επίμαχη απόφαση να μην εφαρμοστεί.
Η απόφαση του υφυπουργού Πολιτισμού προβλέπει, βάσει γνωμοδότησης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ), την απόσπαση των σημαντικότερων αρχαιολογικών ευρημάτων, αλλά και την αποδόμηση άλλων που έχουν αποκαλυφθεί στον υπό κατασκευή σταθμό του μετρό στο εμπορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης. Μάλιστα, το ΚΑΣ υποδεικνύει ως τόπο μεταφοράς των αρχαιοτήτων το στρατόπεδο Παύλου Μελά, εκτός των γεωγραφικών ορίων του δήμου Θεσσαλονίκης ή οποιοδήποτε άλλο σημείο, χωρίς όμως αυτό να προσδιορίζεται.
Στην προσφυγή του, ο κ. Μπουτάρης επισημαίνει ότι η υπουργική απόφαση παραβιάζει τη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας, αφού επιλέχθηκε η πλέον δυσμενής για την προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος λύση, η οποία καταλήγει στην οριστική εξαφάνιση του συγκεκριμένου ιστορικού μνημείου ως ενιαίου συνόλου.
Παράλληλα, η εν λόγω υπουργική απόφαση είναι αντίθετη στην αρχαιολογική νομοθεσία και ειδικά στον νόμο 3028/2002 για την προστασία των αρχαιοτήτων και της πολιτιστικής κληρονομιάς. Ομως, η ίδια απόφαση είναι επιπρόσθετα και μη νόμιμη, αφού «πάσχει από έλλειψη επαρκούς, ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας» και βασίζεται σε ανεπαρκή και αόριστα στοιχεία.
Ακόμη, ο Δήμος Θεσσαλονίκης τονίζει ότι πριν την έκδοση της επίμαχης υπουργικής απόφασης δεν υπήρχε εισήγηση της αρμόδιας υπηρεσίας αναστήλωσης του υπουργείου Πολιτισμού, ενώ τα μέλη του ΚΑΣ γνωμοδότησαν χωρίς καν να έχουν επισκεφθεί τους χώρους του μετρό.
Τελικά, η κ. Σαρπ με διαταγή της σταμάτησε προσωρινά τα έργα του μετρό στη Θεσσαλονίκη, μέχρι να εκδοθεί απόφαση επί της αίτησης αναστολής που έχει καταθέσει ο κ. Μπουτάρης.
metro_venizelou_pol_mih.pdf
PAROUSIASI_ALEXOPOULOU_PAPAKOSTAS_Final.pdf
metro_presentation.pps
