Tangerines (Mandariinid), κριτική ταινίας

Tangerines (Mandariinid), κριτική ταινίας

Σκηνοθεσία/Σενάριο: Zaza Urushadze

Ηθοποιοί: Lembit Ulfsak, Elmo Nüganen, Giorgi Nakashidze, Mikheil Meskhi, Raivo Trass

Kριτική: Παρασκευή Γιουβανάκη, Βαθμολογία 3.5/5

Το «Tangerines» είναι μια καθαρά αντιπολεμική ταινία, επίκαιρη όσο ποτέ, που έφερε μάλιστα για πρώτη φορά την Εσθονία υποψήφια για Όσκαρ στην κατηγορία καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας.
Φθινόπωρο, δεκαετία του 1990. Σε ένα χωριό της Εσθονίας στην Αμπχαζία. Ο πόλεμος της Αμπχαζίας στη Γεωργία έχει ξεσπάσει. Δύο χωρικοί, ένας γέρος ο Ivo και ο γείτονάς του ο Markus είναι οι μόνοι που δεν έφυγαν.Ο Markus θέλει να μαζέψει τα μανταρίνια απο την φυτεία του, αν και ο Ivo είναι αντίθετος στο να το κάνουν στη διάρκεια του πολέμου. Καθώς ο πόλεμος ξεσπάει μπροστά στα μάτια τους,ο Ivo βρίσκει έναν επιζώντα πληγωμένο Καυκάσιο τον Akhmed στο πεδίο της μάχης. Παρά τον κίνδυνο ο Ivo τον παίρνει στο σπίτι του. Όταν ο Markus πάει να θάψει τους νεκρούς Γεωργιανούς, βρίσκει ακόμα έναν επιζώντα. Οι δύο εχθροί πρέπει τώρα να επιλύσουν το δικό τους πόλεμο κάτω από τη στέγη τους με εχθρούς και από τις δύο πλευρές.
Τι πιο όμορφο για ένα φιλμικό κέιμενο, να σου περνάει ακριβώς αυτό που θέλει, με λιτότητα και απλότητα, χωρίς “σαλιαρισμούς” και αχρείαστες ωραιοποιήσεις? Στην προκειμένη περίπτωση, έχουμε προβληματισμό για την απανθρωπιά που απαιτούν και δημιουργούν οι πολεμικές συνθήκες και συγκίνηση του να βλέπεις πως κάπου-κάποιος αντιστέκεται μπροστά στην αισχρότητα του πολέμου. Πολύ πιθανόν να σκέφτεστε “Αυτό το έχουμε δει πολλάκις στη μεγάλη οθόνη”. Και όντως ισχύει. Αλλά τα “Μανταρίνια”, καταφέρνουν να σε μαγνητίσουν με την απλότητά τους, που ξεχνάς την ίσως μη πρωτότυπη ιστορία τους, και τα παρακολουθείς με αμείωτο ενδιαφέρον.
Η κάμερα και το σενάριο του Zaza Urushadze, μαζί με τους πρωταγωνιστές του (που δίνουν εξαιρετικές και ουμανιστικότατες ερμηνείες), είναι τοποθετημένοι σε μέρη μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού: το σπίτι του γέρου-σοφού Ivo, που είναι μικρό σε χωρητικότητα αλλά τεράστιο σε φιλοξενία και ανθρωπιά και έχει τους δικούς του κανόνες, τα λασπωμένα από την ασταμάτητη βροχή δρομάκια γύρω από το σπίτι, τα χωράφια με τις “πρωταγωνιστικές” μανταρινιές. Kαι καναδυό ακόμη τοποθεσίες. Αυτό είναι όλο και όλο το στήσιμο της ταινίας. Μέσα σε αυτή την “φτωχογειτονιά” όμως, υπάρχουν πλούσιες ερμηνείες, καλοστημένοι χαρακτήρες και ένα σενάριο που παρά τα ελάχιστα κλισέ που εμφανίζει, κερδίζει σε αληθοφάνεια και αγωνία.

Δεν σε απασχολούν οι “αντιαισθητικές” λασπωμένες γαλότσες και η συνεχώς γκρίζα ατμόσφαιρα, γιατί βλέπεις αυτό τον τόσο καλοσυνάτο παππού να φροντίζει τους δύο παντελώς ξένους άντρες λες και είναι οι γιοι του, τη στιγμή που πολύ πιθανόν να βάζει σε κίνδυνο την ίδια του ζωή.
Παρασκευή Γιουβανάκη
Kριτική: Κασσάνδρα Γαλάτου, Movie Heat

Υποψήφια για έναν μεγάλο αριθμό κινηματογραφικών βραβείων, ανάμεσα στα οποία και αυτά της Χρυσής Σφαίρας αλλά και του Όσκαρ Kαλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας φέτος, το “Mandariinid” αποτελεί αναμφίβολα μια σπουδαία ταινία, τοποθετημένη σε ένα πολύ ενδιαφέρον ιστορικό πλαίσιο (τον πόλεμο της Αμπχαζίας του 1992), διαθέτοντας ένα εξαιρετικό σενάριο, που αγγίζει και συγκινεί.

Η υπόθεση της ταινίας είναι η εξής: “Ο Ivo (Lembit Ulfsak), ένας Εσθονός καλλιεργητής μανταρινιών, ο οποίος αρνείται να εγκαταλείψει το σπίτι του παρά το γεγονός πως βρίσκεται σε πεδίο μάχης, αναλαμβάνει, με την βοήθεια του καλού του φίλου, Margus (Elmo Nüganen), μια πολύ δύσκολη αποστολή: να περιθάλψει δύο βαριά τραυματισμένους και θανάσιμους εχθρούς, έναν Τσετσένο μισθοφόρο (Giorgi Nakashidze) και έναν Γεωργιανό (Mikheil Meskhi), μέσα στο ίδιο σπίτι.”

Η κατάσταση δύσκολη, το μίσος τεράστιο, και οι δύο ασθενείς δεν αλληλοσκοτώνονται μόνο και μόνο από σεβασμό προς τον σωτήρα τους. Ο κεντρικός χαρακτήρας, Ivo, με το μελαγχολικό, καλοσυνάτο πρόσωπο και τον δίκαιο χαρακτήρα, παραδίδει ένα αληθινό μάθημα γενναιοδωρίας και ανθρωπιάς.

Η φωτογραφία της ταινίας εκπέμπει μια μουντή και ψυχρή αίσθηση, παρουσιάζοντας την γειτονιά που διαδραματίζεται η ιστορία μέσα από ένα αφιλόξενο τοπίο, το οποίο μυρίζει πόλεμο, μίσος και εγκατάλειψη. Τα μανταρίνια φαίνονται να είναι τα μόνα τα οποία προσφέρουν ένα χρώμα στο εχθρικό αυτό φόντο, συμβολίζοντας, κατ’ επέκταση, την έννοια της ελπίδας.

Ρεαλιστικό, ανθρωποκεντρικό και ουσιώδες, το κινηματογραφικό αυτό δημιούργημα του Zaza Urushadze αποτελεί ένα (αντι)πολεμικό δράμα, το οποίο με απόλυτη λιτότητα αλλά έντονη ειλικρίνεια, παράγει ένα άρτιο αποτέλεσμα. Αξίζει να σημειωθεί και το επαναλαμβανόμενο όμορφο μουσικό θέμα, το οποίο συμβάλει με επιτυχία στη παρουσίαση του γενικότερου κλίματος της ταινίας.

Μέσα από μια σειρά γεγονότων, οι δύο τραυματισμένοι άντρες θα συνειδητοποιήσουν πόσο ανώφελη είναι η έχθρα μεταξύ τους και κατ’ επέκταση πόσο άνευ ουσίας είναι η ίδια η έννοια του πολέμου. Αυτό είναι και το γενικότερο συμπέρασμα του έργου. Κλισέ, θα μπορούσε να πει κανείς, όμως όχι.

Η ταινία κατορθώνει να μεταδώσει το μήνυμά της, με έναν μοναδικό τρόπο, και να κάνει τον θεατή να αναλογιστεί, κυρίως μέσα από το συγκινητικό της φινάλε, σχετικά με αυτό το μίσος χωρίς τελειωμό, όχι μόνο όσον αφορά τον ίδιο τον πόλεμο, αλλά και μικρές καθημερινές συνθήκες κατά τις οποίες το μίσος καραδοκεί και επικρατεί. Και σίγουρα όλοι μας έχουμε βιώσει ανάλογες προσωπικές συνθήκες.

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ: 4/5

Για το Movie Heat,
Κασσάνδρα Γαλάτου

Για περισσότερες κριτικές ταινιών και κινηματογραφικά νέα, επισκεφτείτε τη σελίδα μας στο: facebook.com/movieheat

Thessaloniki Arts and Culture,

Διαβάστε επίσης

Close