"Zero Dark Thirty"

“Zero Dark Thirty”

Μια αμφιλεγόμενη ταινία, που αγγίζει ένα αμφιλεγόμενο θέμα με μια πολύ αμφιλεγόμενη προσέγγιση.

Γενικά το “Zero Dark Thirty” φωνάζει από μακριά CONTROVERSY. Μόλις 1μισι χρόνο μετά το θάνατο του Osama Bin Laden, το Hollywood και η Kathryn Bigelow επανέρχονται μετά το οσκαρικό “Τhe Hurt Locker” για να μας αφηγηθούν το ιστορικό του 10χρονου κυνηγιού του αρχηγού της τρομοκρατικής οργάνωσης al-Qaeda.

H υπόθεση της ταινίας είναι η εξής: “Η Maya (Jessica Chastain) είναι μια νεαρή πράκτορας της CIA στη Μέση Ανατολή, η οποία προσπαθεί να αποσπάσει πληροφορίες για τον εντοπισμό του Bin Laden. Αφοσιωμένη εμμονοληπτικά στην αποστολή της, θα καταφέρει ύστερα από χρόνια να ανακαλύψει το κρησφύγετο του αρχηγού της al-Qaeda στο Πακιστάν, αλλά οι ανώτεροί της είναι διστακτικοί στο να οργανώσουν μια επιχείρηση εξόντωσής του.”

Αναμφίβολα, από τις πιο δύσκολες κριτικές που έχω γράψει, ίσως η δυσκολότερη. Και αυτό γιατί πρέπει να είσαι 0% προκατειλημμένος και 100% αμερόληπτος όταν κάνεις κριτική σε μια τέτοια ταινία με σαφές πολιτικό περιεχόμενο. Όμως ουδείς είναι 0% προκατειλημμένος και 100% αμερόληπτος, πόσο μάλλον εγώ. Άνθρωποι είμαστε όχι ρομπότ. Anyway, θα προσπαθήσω μοιράσω την κριτική μου σε 2 μέρη, κάνοντας αρχικά κριτική στην ταινία καθεαυτή, κρίνοντας μόνο την αρτιστική της πλευρά, αφήνοντας τα πολιτικά της στοιχεία για τις 2 τελευταίες παραγράφους.

Το “Zero Dark Thirty” είναι μια εξαιρετικά καλογυρισμένη και ρεαλιστική ταινία, που σε κρατάει στη θέση σου για 2μιση ώρες και σου δίνει αρκετό food for thought για να προβληματιστείς μετά το τέλος της. Η Bigelow, παρά το μικρό αριθμό ταινίων που έχει σκηνοθετήσει (μεταξύ των οποίων το cult “Point Break” με Keanu Reeves & Patrick Swayze, καθώς και το πολύ αγαπημένο στη χώρα μας “K-19: The Widowmaker” με τον Harrison Ford), είναι αναμφίβολα μία εξαιρετική σκηνοθέτις. Χειρίζεται πολύ καλά την κάμερα και δίνει μία documentary αίσθηση στην ταινία. Το σενάριο δια χειρός Mark Boal (ο οποίος είναι δημοσιογράφος και πρώην πολεμικός ανταποκριτής και είχε συνεργαστεί με την Bigelow και στο “The Hurt Locker”) είναι καλογραμμένο και κατανοητό ακόμα και για τους αμύητους στα γεγονότα που πραγματοποίηθηκαν την περίοδο 2001 – 2010. Η ταινία κερδίζει σημαντικά και από τις ερμηνείες. Jason Clarke, Kyle Chandler, Jennifer Ehle, Harold Perrineau, και Mark Strong πολύ καλοί και πειστικοί στους ρόλους τους. Όμως το μεγαλύτερο ατού της ταινίας ακούει στο όνομα Jessica Chastain. Η Chastain είναι μία εξαιρετικά ταλαντούχα ηθοποιός (δείτε τις ταινίες “Take Shelter” & “The Help”), ερμηνεύει λιτά αλλά εκφραστικά την πεισματάρα πράκτορα της CIA και κρατάει όλη σχεδόν την ταινία μόνη της. Άξια για την οσκαρική της υποψηφιότητα στην κατηγορία Α’ Γυναικείου Ρόλου.

Σε αντίθεση με το αρκετά κοινό “Argo” όμως (και οι 2 ταινίες προβάλλουν τη θριαμβευτική νίκη της Αμερικής στη Μέση Ανατολή), το πρόβλημα της ταινίας έγκειται στο φινάλε. Το “Argo” ήταν μία ολοκληρωμένη και (εν τέλει) ψυχαγωγική ταινία. Η Kathryn Bigelow όσο ρεαλιστικά και αν σκηνοθετεί την ταινία, αποτυγχάνει να δώσει τελική απάντηση στο ερώτημα που θέτει: “Τελικά αγιάζει ο σκοπός τα μέσα”? Τόσα βασανιστήρια, ένα δεκάχρονο κηνύγι για έναν μόναχα άνθρωπο. Και μετά τι ακολουθεί? Αφήνει “δήθεν στο κοινό” να απαντήσει. Θα έβαζα παραπάνω αστεράκια αν η ταινία ήταν ολοκληρωμένη. Δεν ήταν. Θα κάνω κάτι που δεν έχω κάνει ποτέ. Θα κάνω quote ένα τμήμα της κριτικής του κυρίου Λουκά Κατσίκα από το περιοδικό “Σινεμά”. Διάβασα την κριτική του και πραγματικά η τελευταία παράγραφος αποδίδει (με πολύ ωραιότερα λόγια από τα δικά μου) ακριβώς τα συναισθήματα που σου αφήνει η ταινία.

“Γιατί η ηρωίδα μόνο στο φινάλε ξεσπάει σε ακράτητα δάκρυα που μπορεί να σημαίνουν κάτι, ενδεχομένως όμως να μην σημαίνουν και τίποτα; Γιατί τι ακριβώς δηλώνει το ξέσπασμα της Μάγια την στιγμή που η αποστολή της λαμβάνει τέλος; Τη ματαιότητα όλης της δεκαετούς προσπάθειάς της; Την συνειδητοποίηση μιας πύρρειας νίκης; Τη μοναξιά και ανυπαρξία της όταν ξαφνικά το καθήκον παύει να υφίσταται; Ή μήπως τα δάκρυά της ήταν μια απλή ψυχοσωματική εκτόνωση; Κανείς δεν μπορεί να ξέρει με σιγουριά. Όπως η λιγομίλητη πρωταγωνίστριά της, έτσι και η ταινία προτιμά να κρατήσει τις απαντήσεις για τον εαυτό της. Η εσωστρέφεια δεν υπήρξε ποτέ, όμως, σπουδαία αρετή. Ούτε στη ζωή, ούτε στο σινεμά”. Η τελευταία πρόταση του κ. Κατσίκα μου άρεσε πάρα πολύ και νομίζω πως τα λέει όλα.

Στα πολιτικά τώρα. Η πρώτη σκηνή της ταινίας τα λέει όλα. — SPOILER ALERT: Με μια μαύρη οθόνη ώστε να μην έχουμε εικόνα, και για 1-2 λεπτά περίπου, ακούμε μόνο κραυγές, πανικό και τα αεροπλάνα που συντρίβονται στους Δίδυμους Πύργους στις 11/09/2001. Το Hollywood μας το λέει ξεκάθαρα μες στα μούτρα από την πρώτη κιόλας σκηνή: “Επιτέθηκαν στη χώρα μας. Πάμε να τους γαμ***ουμε. Ό,τι και να κάνουμε από δω και πέρα είναι δικαιολογημένο.” Η ταινία είπα πως είναι αμφιλεγόμενη. Έχει αρκετές (άσχημες) σκηνές βασανιστηρίων. Προφανώς και βασάνισε η CIA κόσμο και κοσμάκη για να πιάσει τον Bin Laden, και άσε την κυβέρνηση του Obama να λέει ότι δε χρησιμοποιήθηκαν ακραίες μέθοδοι ανάκρισης. “No torture, no Bin Laden”. Simple as that. Και είναι πολύ αφελής όποιος πιστεύει το αντίθετο. END OF SPOILER. — Οι ευρωπαικές κριτικές θάβουν την ταινία, ενώ οι αμερικάνικες την εκθειάζουν, εξού και οι 5 υποψηφιότητες για Όσκαρ. Η αλήθεια είναι (όπως πάντα) κάπου στη μέση.

Έχω παρατηρήσει πως και εδώ στην Ελλάδα, πολλοί κριτικοί δίνουν στο “Zero Dark Thirty” πολύ χαμηλές κριτικές επικαλούμενοι ΜΟΝΟ πολιτικά κριτήρια, κάτι που είναι σαφέστατα λάθος. Το ότι είναι μία μιλιταριστική προπαγάνδα (όπως προπαγάνδα ειναι και το “Argo” εξάλλου), το γνωρίζουμε. Πήγα στο cinema να δω το “Zero Dark Thirty” γνωρίζοντας ότι θα δω βασανιστήρια από τη CIA, και σκηνές που θα εκθειάζουν τον αμερικάνικο στρατό. Από εκεί και πέρα, πρέπει κατά την ταπεινή μου γνώμη, να κρίνουμε το πώς έχει γυριστεί η ταινία (στην προκειμένη περίπτωση πολύ καλά), την αρτιστική της πλευρά δηλαδή, και όχι την πολιτική. Καλώς ή κακώς, εγώ δεν μπορώ (και δεν είμαι σε θέση) να κρίνω ΣΕ ΜΙΑ ΤΑΙΝΙΑ το κατά πόσον ήταν σωστά τα βασανιστήρια στην εύρεση του Bin Laden ή το κατά πόσον η μιλιταριστική προπαγάνδα της Αμερικής είναι κάτι το θετικό ή το αρνητικό. Το να βάζουν κριτικοί 0 και 1 αστεράκια σε μία τόσο καλογυρισμένη ταινία, επικαλούμενοι μονάχα πολιτικά στοιχεία είναι κάτι που με βρίσκει διάφωνο. Και η Χρυσή Αυγή να έβγαζε ταινία, που θέλω να πιστεύω πως κάθε νοήμων Έλληνας είναι κάθετα ενάντιος στα πιστεύω της (πόσο μάλλον αυτοί που αγαπούν τον κινηματογράφο και τις τέχνες), και πάλι η ταινία αυτή θα είχε δικαίωμα από 0 έως και 5 αστεράκια.

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ: 3/5

Σκηνοθεσία: Kathryn Bigelow

Ηθοποιοί: Jessica Chastain, Jason Clarke, Kyle Chandler, Jennifer Ehle, Harold Perrineau, Mark Strong, Joel Edgerton, Édgar Ramírez, James Gandolfini

Διαβάστε επίσης

Close