Σπιναλόγκα: Μνήμες από τα χρόνια του Χάνσεν

Σπιναλόγκα: Μνήμες από τα χρόνια του Χάνσεν

Η σιδερένια πόρτα ανοίγει και ο χώρος πλημμυρίζει από Μνήμες που μας θυμίζουν ότι η Ζωή και ο θάνατος είναι ασυμφιλίωτοι αντίπαλοι.
Το λεπροκομείο στη Σπιναλόγκα όπως και άλλα λεπροκομεία στην Ελλάδα πέρασαν στην ιστορία… γεμάτα μνήμες, πόνο, όνειρα και ελπίδα για ζωή από ανθρώπους που στιγματίστηκαν σκληρά και απομονώθηκαν από την κοινωνία. Το λεπροκομείο στη Σπιναλόγκα ξεκίνησε να λειτουργεί με Κανονιστικό Διάταγμα της Κρητικής Πολιτείας στις 11 Νοεμβρίου 1903. Ωστόσο η εγκατάσταση των λεπρών ξεκίνησε στις 13 Οκτωβρίου του 1904 (251 λεπροί,148 άνδρες και 103 γυναίκες). Συνολικά, από το 1904 έως το 1926 εισήλθαν 730 λεπροί, από τους οποίους απεβίωσαν οι 465. Εξήλθαν νόμιμα 28, οι οποίοι θεωρήθηκαν υγιείς και δραπέτευσαν 16. Από τους γάμους μεταξύ τους γεννήθηκαν 39 παιδιά, από τα οποία πέθαναν τα 16. Τα υγιή παιδιά ηλικίας 6 μηνών και πάνω μεταφέρονταν σε ορφανοτροφείο στην Αθήνα πάντα κάτω από ιατρική παρακολούθηση για να διαπιστωθούν τυχόν συμπτώματα της ασθένειας.
Η Σπιναλόγκα επανειλημμένα κρίθηκε ακατάλληλη για τη φιλοξενία των λεπρών από ιατρούς και επίσημους φορείς. Επιτροπή αποτελούμενη από τους ιατρούς Χ. Μαλανδρίνο, Ι. Γεωργιάδη και Α. Αραβαντινό συστήθηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών και επισκέφθηκε τη Σπιναλόγκα το 1919. Έκρινε το χώρο ακατάλληλο και εισηγήθηκε τη μεταφορά του λεπροκομείου στο νησί Διονυσάδες απέναντι από τη πόλη της Σητείας, ενώ πρότεινε και μέτρα για να καταστεί η διαμονή των λεπρών «αξία ανθρώπων», όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν. Επίσης πολύ χαρακτηριστικές είναι και οι Επιστολές των Νομαρχών Λασιθίου Κ. Αναγνωστάκη και Σ. Γεωργίου τον Αύγουστο και το Νοέμβριο του 1926, αντίστοιχα, όπου η Σπιναλόγκα χαρακτηρίζεται ως “τάφος ακόμη ανεπαρκής που ίσως μόνον η μεγάλη φαντασία ενός Δάντη θα ηδύνατο να περιγράψη”.
Τα χρόνια πέρασαν «η λέπρα νικήθηκε , όχι όμως και το στίγμα» όπως χαρακτηριστικά είχε αναφέρει ο ιεραπόστολος Ραούλ Φολερώ.
Οι ασθενείς σβήστηκαν ακόμη και από τα Δημοτολόγια όχι ως άνθρωποι που έζησαν και κατέληξαν αλλά σα να μην έζησαν ποτέ, σα να μη γεννήθηκαν ποτέ.
Πρόσφατα κατατέθηκε στην UNESCO ο φάκελος υποψηφιότητας για την ένταξή της στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Πρόκειται για έναν από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στην Κρήτη, προσελκύοντας κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες. Σήμερα, γίνεται συστηματική αναστήλωση και επισκευή των παλαιών κτισμάτων για να δοθεί ως παρακαταθήκη στις νέες γενιές. Τα λεπροκομεία είναι ένα κομμάτι της ιστορίας μας που δεν πρέπει να λησμονούμε.

Φωτογραφίες: Ευαγγελία Μεϊμέτη

Βιβλιογραφία
Μεϊμέτη Ε., Πατσατζάκης Σ., Καρόζης Κ., Λούπα Χ., Φωτογραφικό Λεύκωμα «Μνήμες από τα χρόνια του Χάνσεν», Εκδόσεις Λιβάνη, 2019 

Διαβάστε επίσης

Close