Η μεγαλύτερη σοφία είναι να κάνεις υπέρτατο στόχο της ζωή την απόλαυση του παρόντος.

Το βιβλίο που διάβασα την πρώτη περίοδο των διακοπών μου ήταν το “Η θεραπεία του Σοπενάουερ” του Irvin Yalom.

Ενώ το ξεκίνησα με την λογική ενός μυθιστορήματος (το οποίο εξάλλου είναι) κατέληξα να σημειώσω κάποια πράγματα στο βιβλίο με σκοπό να τα συζητήσω με τον ίδιο τον Yalom.

C: Κύριε Yalom είστε εξαιρετικά αφοσιωμένος στο επάγγελμά σας. Θα έλεγε κανείς ότι αποτελεί ένα είδος θρησκείας. Ποια η άποψη σας για την έννοια της θρησκευτικότητας;

Y:/ Οι θρησκείες απογυμνώνουν τους οπαδούς τους από κάθε λογική και ελευθερία: τελετουργίες, κουστούμια, λιβάνια, “ιερά” βιβλία, υπνωτιστικοί ψαλμοί, κομποσκοίνια, χαλιά προσευχής, επισκοπικές μίτρες και ράβδοι, όστιες και ιερά κρασιά.

Όλα εξαρτήματα του ισχυρότερου και μακροβιότερου παιχνιδιού εξαπάτησης στην ιστορία, δίνοντας ισχύ στους ηγέτες και ικανοποιώντας με υποταγή τους εκκλησιαστές.

Το να οραματιστείς έναν παντογνώστη δημιουργό και να αφιερώσεις τη ζωή σου σε μία ατελείωτη γονυκλισία, μοιάζει ματαιότητα και σπατάλη αγάπης σε μία φαντασίωση τη στιγμή που υπάρχει τόσο μεγάλο έλλειμμα αγάπης στην γη.

Η θρησκεία έχει τα πάντα με το μέρος της: την αποκάλυψη, τις προφητείες, την προστασία των κυβερνήσεων, τα υψηλότερα αξιώματα και τις διακρίσεις … και πάνω από όλα το ανεκτίμητο προνόμιο να της επιτρέπεται να εντυπώνει σον νου των ανθρώπων τα δόγματα της από την τρυφερή παιδική ηλικία ώστε να μετατρέπονται σχεδόν σε έμφυτες ιδέες.

C: Ο Νίτσε προέτρεπε τον αναγνώστη μέσα από τον ήρωα του Ζαρατούστρα να αναλώνει την ζωή του. Ποια είναι η εκτίμηση σας για την ζωή ως έννοια;

Y:/ Ο Σοπενάουερ έλεγε το λουλούδι απάντησε: Ανόητε! Φαντάζεσαι πως ανθίζω για να με δουν; Ανθίζω για το δικό μου λογαριασμό, επειδή έτσι μου αρέσει, και όχι για τους άλλους. Η δική μου χαρά πηγάζει από το γεγονός ότι υπάρχω και ανθίζω.

Η μεγαλύτερη σοφία είναι να κάνεις υπέρτατο στόχο της ζωή την απόλαυση του παρόντος γιατί αυτή είναι η μόνη πραγματικότητα, ενώ όλα τα άλλα είναι παιχνίδια του νου. Πρέπει να συμμετέχουμε παντού και πάντα.

Χάνουμε πάρα πολλά από τη παράσταση της ζωής, αν δεν βγάλουμε το σακάκι και δεν μπούμε στον χορό. Γιατί να τρέξουμε στη έξοδο νωρίτερα από την ώρα που κλείνει;

Βέβαια ο άνθρωπος τείνει στην υπερβολή σχετικά με την ζωή του. Ο Νίτσε έλεγε ότι η ζωή είναι σαν την σαπουνόφουσκα, την φτιάχνουμε όσο μεγάλη μπορούμε παρά την απόλυτη βεβαιότητα μας πως στο τέλος θα σκάσει.

Ο Νίτσε έλεγε και το εξής: πρέπει να επιλέγουμε την ζωή μας, πρέπει να την ζούμε και όχι να αφήσουμε να μας ζει αυτή. Να είμαστε πρόθυμοι να επαναλάβουμε την ζωή αυτούσια που ζήσαμε ξανά και ξανά στον αιώνα τον άπαντα και μόνο αν ζήσουμε την ζωή μας στον υπέρτατο βαθμό τότε, μόνο τότε ας πεθάνουμε.

Ο Σοπενάουερ αντίθετα θεωρούσε ότι ο άνθρωπος είναι αδύνατον να ζήσει ευτυχισμένη ζωή. Το καλύτερο που μπορεί να κατορθώσει είναι να ζήσει μία ηρωική ζωή.

C: Μιας και αναφέρθηκες στον θάνατο, το αγαπημένο θέμα του “από μηχανής θεού” του βιβλίου σου, του Σοπενάουερ, πες μου την άποψή σου για την τελική έκβαση της ζωής μας.

Y:/ Θα ξεκινήσω με μία έκφραση του Νίτσε και όχι του Σοπενάουερ: Πέθανε την σωστή στιγμή. Ο Σοπενάουερ γίνεται ακόμα πιο τραγικός: Κανείς δεν απολαμβάνει την αληθινή γεύση της ζωής, εκτός από εκείνον που είναι πρόθυμος και έτοιμος να παραιτηθεί από αυτήν.

Ο Σωκράτης έλεγε ότι για να μάθεις να ζεις καλά , πρέπει πρώτα να μάθεις να πεθαίνεις καλά ενώ οι Στωικοί φιλόσοφοι θεωρούσαν ότι Από την στιγμή που γεννηθήκαμε, αρχίζει ο θάνατος μας.

Ο αγαπητός μας Σοπενάουερ αγαπά πιο πολύ τον θάνατο από την ζωή αντιπαραβάλλοντας την στάση των ανθρώπων στην νιότη και τα γηρατειά: Η ευθυμία και η ελαφράδα της νεότητας μας οφείλονται εν μέρει στο γεγονός ότι ανηφορίζουμε το βουνό της ζωής και δεν βλέπουμε τον θάνατο που βρίσκεται στην βάση της άλλης μεριάς.

Όταν στο τέλος της ζωής τους οι περισσότεροι άνθρωποι κοιτάζουν προς τα πίσω ανακαλύπτουν ότι έζησαν όλη την ζωή τους εν’ αναμονή. Με έκπληξη θα συνειδητοποιήσουν ότι αυτό που άφησαν να τους διαφύγει χωρίς να το εκτιμήσουν και να το απολαύσουν δεν ήταν άλλο από την ζωή τους.

C: Ο Σοπενάουερ και ο Νίτσε είναι πνευματικοί ογκόλιθοι. Τι είναι αυτό που εξανάγκασε τους υπόλοιπους ανθρώπους να τους τοποθετήσουν τόσο ψηλά;

Y:/ Θα απαντήσω με μία έκφραση του Σοπενάουερ: το ταλέντο είναι σαν τον σκοπευτή που χτυπάει έναν στόχο, τον όποιο οι άλλοι δεν μπορούν να πετύχουν. Η μεγαλοφυΐα είναι σαν τον σκοπευτή που χτυπάει έναν στόχο τον όποιο οι άλλοι δεν μπορούν να δουν.

Το κακό με την κοινωνία είναι ότι δεν αξιοποιεί πάντοτε τα σπουδαία μυαλά. Το να εξαναγκάζεις ένα άτομο με σπάνια και υψηλά πνευματικά χαρίσματα να ασκήσει ένα επάγγελμα απλώς χρήσιμο είναι σαν να χρησιμοποιείς ένα πολύτιμο και όμορφα διακοσμημένο βάζο σαν κανάτα για την κουζίνα.

C: Η γυναικεία ομορφιά, πως εκφέρεται στα βάθη των αιώνων;

Y:/ Για την γυναίκα η ομορφιά αποτελεί το κρισιμότερο κομμάτι της ζωής της. Μία φίλη μου μονολογούσε: Τι είναι να νιώθεις ότι δεν είσαι πλέον ποθητή;

“Από τότε που έκλεισα τα τριάντα παρατηρώ πως όταν μπαίνω σε ένα εστιατόριο, κανείς δεν σταματάει να τρώει για να με κοιτάξει. Αυτό με καταρρακώνει”. Η γυναίκα ρέπει προς την επιθυμία να είναι όμορφη. Είναι αφύσικο μία γυναίκα να περιορίζεται σε έναν άνδρα στην διάρκεια της σύντομης άνθησης της.

Περιμένουμε από την γυναίκα να φυλάξει για έναν κάτι που εκείνος να μην μπορεί να το χρησιμοποιήσει και που πολλοί άλλοι της ζητούν.

Η ομορφιά είναι μία ανοιχτή συστατική επιστολή, η οποία προδιαθέτει την καρδιά να ευνοήσει τον φέροντα. Οι άνδρες την αναζητούν και οι γυναίκες την επιδιώκουν μερικές φορές εις βάρος άλλων χαρακτηριστικών των.

Η ωραία κενή γυναίκα: η πραγματικά όμορφη γυναίκα τόσο συχνά τιμάται και ανταμείβεται αποκλειστικά για την εμφάνιση της, ώστε καταλήγει να παραμελεί την ανάπτυξη άλλων μερών του εαυτού της.

Η αυτοπεποίθηση και το αίσθημα της επιτυχίας και ευτυχίας είναι μόνο επιφανειακά και όταν αρχίζει να μαραίνεται η ομορφιά της συνειδητοποιεί ότι έχει ελάχιστα να δώσει. Δεν έχει αναπτύξει την τέχνη ούτε να είναι ενδιαφέρουσα ως άνθρωπος ούτε να ενδιαφέρεται για τους άλλους.

C: Δρομολογώντας τις σχέσεις σε ένα κοινωνικό πλαίσιο με έμφαση την γυναίκα.

Y:/ Ο Πλάτωνας έλεγε ότι ο έρωτας υπάρχει στον ερώντα και όχι στον ερώμενο Οι σχέσεις είναι πολύπλοκες. Ο έρωτας, το πάθος, η αποπλάνηση είναι πολύ ισχυρά συναισθήματα, είναι μέρος της βιολογικής μας κατασκευής για να διαιωνίσουμε το είδος και μπορούν να λειτουργούν ασυνείδητα.

Το σεξ είναι πραγματικά το αόρατο σημείο κάθε δράσης και συμπεριφοράς, είναι ανεξάντλητη πηγή ευφυολογημάτων, κλειδί για κάθε υπαινιγμό, είναι το νόημα κάθε μυστηριώδους νύξης, κάθε άρρητης προσφοράς, κάθε κλεμμένης ματιάς.

Η καθολική μοίρα του ανθρώπου σχηματίζεται από τον κύκλο: επιθυμία, στιγμιαίος κορεσμός, πλήξη, επιθυμία. Και ο σύντροφος παίζει μεγάλο ρόλο σε αυτό. Δεν μπορείς να αλλάξεις τον τρόπο που σκέφτεται ο σύντροφος αλλά το πως θα συμμετέχεις εσύ ο ίδιος στην διαμόρφωση της ζωής σου.

Στα πλαίσια μίας σχέσης(φιλική, ερωτική κλπ) η κριτική είναι αναπόφευκτη. Οι αντιδράσεις σε αρνητική κριτική είναι αντανακλαστικές. Το κόλπο είναι να σκέφτεσαι όσα σου λένε σαν δώρο, αφού όμως πρώτα αποφασίσεις αν είναι ακριβό. Ρωτάς τον εαυτό σου αν αυτό που σου λένε κολλάει στην εμπειρία που έχεις εσύ για σένα.

Ελέγχεις το ποσοστό αλήθειας της κριτικής αυτής. Προσπαθείς να θυμηθείς αν σου έχουν πει και άλλοι κάτι αντίστοιχο για την συμπεριφορά σου παλαιότερα. Φέρνεις στο μυαλό σου με ποιους άλλους ανθρώπους μπορείς να το διασταυρώσεις.

C: Σας ευχαριστώ

Yalom Irvin, Η θεραπεία του Σοπενάουερ, μτφ. Ε. Ανδριτσοπολου – Γ. Ζέρβας, εκδόσεις ΑΓΡΑ, Αθήνα 2005

Πηγή: christosb.blogspot.gr