Κάθε είδους αλληλεπίδραση που έχουμε με φίλους, συγγενείς, συναδέλφους, γνωστούς ακόμη και με αγνώστους, γνωρίζουμε πως μας επηρεάζει με άμεσο και βαθύ τρόπο.
Ένας δείκτης ευφυΐας, είναι κι ο όρος «κοινωνική νοημοσύνη» που πρωτοεμφανίστηκε από έναν Αμερικανό ψυχολόγο το 1920. Τον Edward Thorndike. Μέσω αυτής αναδεικνύεται η ικανότητα κατανόησης και διαχείρισης συμπεριφορών, ώστε να ενεργούν σοφά στις ανθρώπινες σχέσεις.
Αρκετοί άνθρωποι δε γνωρίζουν ή δεν εκπαιδεύτηκαν για να γνωρίζουν πως σχεδόν σε όλες τις περιστάσεις της καθημερινότητας διαθέτουμε τη δυναμική, για ν’ ασκούμε θετική επιρροή στους άλλους.
Εν ολίγοις, η κοινωνική νοημοσύνη μπορεί να μας βοηθήσει να αξιοποιήσουμε τη διαίσθηση και την οξυδέρκειά μας και να τις χρησιμοποιήσουμε για να κάνουμε σωστότερες επιλογές. Υπάρχουν τρεις βασικοί τρόποι που μπορούν να βελτιώσουν την κοινωνική νοημοσύνη μας να δυναμώσει.
1. «Διάβασμα» των ματιών κι παρατήρηση των κινήσεων του σώματος.
Πάρα πολλές φορές στη ζωή μας έχουμε ακούσει πως τα μάτια λένε την αλήθεια. Εν μέρει, ισχύει, διότι δε σου αποκαλύπτουν όλο τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα ενός ανθρώπου, αλλά μπορούν να σου δείξουν αρκετά πράγματα για εκείνον. Τι σκέφτεται, πώς το σκέφτεται και γιατί το σκέφτεται, την ώρα που μιλάτε.
Ας πούμε, η παρατήρηση για το πού εστιάζει το βλέμμα του όταν βρίσκεστε στον ίδιο χώρο και συνομιλείτε, είναι ενδεικτική για το πώς νιώθει.
Όταν κοιτάζει ψηλά ενδεχομένως και ν’ ανατρέχει στη μνήμη του, για να θυμηθεί κάτι που του είχε συμβεί. Όταν κοιτάζει κάτω συνεχώς δείχνει πως είτε κάτι τον απασχολεί είτε η αυτοπεποίθησή του δεν είναι τόσο ισχυρή. Αν κοιτάζει δεξιά κι αριστερά ίσως προσπαθεί να κρύψει μια αλήθεια. Ή όταν νιώθει άβολα οι κόρες των ματιών θα διασταλούν ξαφνικά. Αν πάλι αισθάνεται οικεία, τότε τα μάτια του θα εκπέμπουν ηρεμία.
Σύμφωνα με κάποιες έρευνες το δεξί και το αριστερό μάτι αποκαλύπτουν διαφορετικά πράγματα επειδή συνδέονται με ξεχωριστά ημισφαίρια του εγκεφάλου. Το αριστερό με τη συναισθηματική πλευρά του και το δεξί με τη νοητική.
Εκτός απ’ τα μάτια, ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο είναι το σώμα του εκάστοτε συνομιλητή μας. Η «γλώσσα» του σώματος συνοψίζει το τι προσπαθεί να μας επικοινωνήσει. Τα σήματα που εκπέμπει περνούν πολλά μηνύματα. Το πρώτο και το βασικότερο, είναι αν νιώθει άνετα μ’ αυτό. Αν το χρησιμοποιεί για να τραβήξει την προσοχή σου. Όπως οι απότομες κινήσεις των χεριών και των ποδιών του που δείχνουν νευρικότητα.
Και τέλος, μια σημαντική λεπτομέρεια επικοινωνίας είναι κι η χειραψία. Αφού, εύκολα μπορείς ν’ αντιληφθείς αν είναι θερμή, σφιχτή, αναγκαστική ή τυπική. Απ’ τον τρόπο που θα σου σφίξει το χέρι κι απ’ τη χρονική διάρκεια που θα κρατήσει. Ο συντονισμός με τα σωματικά σήματα του άλλου αποτελεί ένα πρόσθετο πλεονέκτημα ως προς τη διαχείρισή του.
2. Εστιάζουμε και στις σκέψεις των άλλων, όχι μόνο στις δικές μας.
Σήμερα, οι περισσότεροι άνθρωποι περιφέρονται μέσα σε μια φούσκα εγωκεντρικότητας, με αποτέλεσμα να δίνουν περισσότερη σημασία στον εσωτερικό μονόλογο κι όχι στους διαλόγους που κάνουν με τους άλλους. Η επίγνωση του να κοιτάζεις και πέρα από σένα σε ωφελεί στο να λαμβάνεις τις συνειδητές, αλλά και τις υποσυνείδητες σκέψεις των συνανθρώπων σου.
Αναγνωρίζεις τα θετικά και τ’ αρνητικά στοιχεία τους κι οι πληροφορίες που συλλέγεις σε οδηγούν στο να παίρνεις τις καλύτερες αποφάσεις. Επίσης, σου χαρίζει το πλεονέκτημα να γίνεσαι πιο συνειδητοποιημένος και να βγάζεις προς τα έξω τον ανώτερο εαυτό σου.
Γίνεσαι πιο συμπαθής και πιο αγαπητός, αφού έχεις απορροφήσει και κατανοήσει πλήρως αυτά που έχεις ακούσει κι έχεις αντικρίσει. Οι απαντήσεις σου αποκτούν ουσία. Κι οι ερωτήσεις σου, σκοπό. Έρχεσαι πιο κοντά τους με σταθερό βήμα, δίχως να τους βγάλεις απότομα έξω απ’ τη ζώνη άνεσής τους.
3. Ψάχνουμε τις διαπιστώσεις απ’ τα λόγια μας που είναι ο πρόλογος και το κυρίως θέμα του μυαλού μας.
Διότι οι εντυπώσεις, είναι μόνο το εξώφυλλο. Κάθε πρόταση που βγαίνει απ’ το μυαλό μας έχει μια μοναδική ιδιότητα. Μπορεί να σαγηνέψει, να προβληματίσει, να κάνει θόρυβο, να προσδώσει ποιότητα, να δημιουργήσει μια στιγμιαία καλή εντύπωση, να δώσει μια λύση, να ελευθερώσει νοήματα. Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις πρέπει να εννοούμε αυτά που λέμε. Να γινόμαστε μέρος της διαπίστωσης. Και πώς γίνεται να καταλάβουμε πότε ένας άνθρωπος δείχνει πως έχει εμβαθύνει τα λεγόμενά του;
Πέρα απ’ το ότι πρέπει να βγάζουν νόημα παίζει ρόλο κι ο τόνος της φωνής του. Δε θα φωνάξει, δε θα έχει συνεχείς κι επαναλαμβανόμενες αυξομειώσεις, δε θα υπάρχουν αχρείαστες παύσεις, αλλά μια σταθερότητα που δεν κουράζει. Κύριο γνώρισμα αυτών που γνωρίζουν πώς να εκφράζουν γνώμη κι όχι άποψη.
Αυτά που λέει, είτε τα έχει βιώσει, είτε τα έχει μελετήσει από αξιόπιστες πηγές και τα θέτει για να τα εξελίξει. Σε κάθε περίπτωση, είναι χρήσιμα τα θαυμαστικά της εντύπωσης. Κάνουν πιο ευχάριστη την ατμόσφαιρα, ωστόσο αν μένουμε μόνο σ’ αυτά τότε δείχνουμε πως το μόνο που μας ενδιαφέρει, είναι να γινόμαστε κάπως μονότονοι και καταλήγουμε γραφικοί.
Η κοινωνική νοημοσύνη είναι μια πολύ καλή βάση που οδηγεί στο να είμαστε επιτυχημένοι στις προσωπικές κι επαγγελματικές μας σχέσεις, όχι όμως για μια στιγμή, αλλά σε βάθος χρόνου.
Συντάκτης: Δημήτρης Μπότης
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
