Στην άγχουσα κατάθλιψη κυριαρχούν συναισθήματα και συμπεριφορές όπως ο θυμός και η νευρικότητα, γι’ αυτό και συχνά παραγνωρίζεται από το οικείο περιβάλλον του πάσχοντα.

Ένα άτομο με άγχουσα κατάθλιψη νιώθει μεν απελπισία και απομονώνεται από το κοινωνικό του περιβάλλον, ωστόσο δεν εμφανίζεται ληθαργικό ή κουρασμένο, όπως είναι η συνήθης εικόνα ενός καταθλιπτικού.

Η άγχουσα κατάθλιψη παλαιότερα ονομαζόταν «ανήσυχη μελαγχολία» (melancholia agitata) και πλέον είναι γνωστή και ως «μεικτή μανία». Μπορεί να συνυπάρχει με τη διπολική διαταραχή ή και με την κλινική (μείζονα) κατάθλιψη.

Συμπτώματα:
Η άγχουσα κατάθλιψη προκαλεί συχνά αϋπνία και ένα αίσθημα ματαιότητας. Το άτομο μπορεί επίσης να παρουσιάζει έντονο εκνευρισμό. Πιο ειδικά, τα συμπτώματα της άγχουσας κατάθλιψης περιλαμβάνουν τα εξής:

Ακραία νευρικότητα και ευερεθιστότητα (απότομη συμπεριφορά προς τους συγγενείς ή τους φίλους, ενόχληση χωρίς ιδιαίτερο λόγο) – Εκρήξεις θυμού
– Νευρικές κινήσεις των άκρων
– Σκέψη που «τρέχει» και ακατάπαυστη ομιλία
– Νευρικός βηματισμός στον χώρο
– Δάγκωμα των νυχιών
– Συχνά παράπονα και φωνές
– Τριχοτιλλομανία/δερματιλλομανία

Ο θυμός και η νευρικότητα είναι πιθανά συμπτώματα και της κλινικής κατάθλιψης, ωστόσο στα άτομα με άγχουσα κατάθλιψη οι εκδηλώσεις τους είναι πιο έντονες. Η άγχουσα κατάθλιψη δημιουργεί στο άτομο αντικρουόμενα συναισθήματα, καθώς έχει μια ασυνήθιστη εγρήγορση αλλά ταυτόχρονα κατακλύζεται από αρνητικές σκέψεις και έχει κακή διάθεση.

Αίτια:
Το χρόνιο στρες, τραυματικά γεγονότα της ζωής, μια ορμονική ανισορροπία ή και μια συνυπάρχουσα διαταραχή (διπολική ή αγχώδης) μπορεί να πυροδοτήσουν την άγχουσα κατάθλιψη.

Άλλοτε πάλι, τα παραπάνω συμπτώματα αποτελούν παρενέργειες των φαρμάκων που χορηγούνται στο πλαίσιο της θεραπευτικής αντιμετώπισης της κλινικής κατάθλιψης.

Διάγνωση:
Για τη διάγνωση της άγχουσας κατάθλιψης θα πρέπει αρχικά να αποκλειστούν άλλες πιθανές αιτίες που μπορεί να προκαλούν τα συμπτώματα, όπως διατροφικές ελλείψεις ή ορμονικές ανισορροπίες. Θα πρέπει επίσης να διερευνηθεί κατά πόσο συνυπάρχουν άλλες ψυχικές διαταραχές, όπως διπολική διαταραχή ή κλινική κατάθλιψη.

Βάσει του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου των Ψυχικών Διαταραχών (DSM-V), η διάγνωση της άγχουσας κατάθλιψης βασίζεται στα παρακάτω κριτήρια:

Εκδήλωση τουλάχιστον ενός επεισοδίου κλινικής κατάθλιψης Τουλάχιστον δύο από τα παρακάτω συμπτώματα:
– Ψυχοκινητική ανησυχία ή σωματικές εκδηλώσεις ανησυχίας και νευρικότητας
– Γρήγορες ή καταιγιστικές σκέψεις
– Ψυχολογική ανησυχία ή έντονη εσωτερική ένταση

Όπως και η κλινική κατάθλιψη, η άγχουσα κατάθλιψη μπορεί να αντιμετωπιστεί με έναν συνδυασμό φαρμακευτικής αγωγής (αντικαταθλιπτικά, αγχολυτικά, σταθεροποιητές διάθεσης) και ψυχοθεραπείας.