Πολλά από τα προβλήματα του ανθρώπου προέρχονται από την πεποίθηση ότι υπάρχει ανεπαρκές απόθεμα αγάπης στον κόσμο. Αυτή η αυταπάτη μας ωθεί να παλεύουμε για το δικό μας μερίδιο αγάπης ή ακόμα χειρότερα, να παραιτούμαστε εντελώς από αυτό το δικαίωμα.

Μέρος της διαδικασίας εκμάθησης της αγάπης για τον εαυτό σου είναι να αλλάξεις ριζικά την αντίληψή σου για την αγάπη, έτσι ώστε να είσαι σε θέση να δεις τον κόσμο ως ένα μέρος όπου έχεις τον απόλυτο έλεγχο του βαθμού της αγάπης που θέλεις να βιώσεις.

Εάν προτίθεσαι να κάνεις αυτήν την αλλαγή, έλα να δούμε μια στιγμή τον τρόπο λειτουργίας του ανθρώπινου μυαλού. Το μυαλό είναι φτιαγμένο για να λειτουργεί σε πολλαπλά επίπεδα και μια από τις κύριες λειτουργίες του είναι να βιώνει εμπειρίες και να παίρνει αποφάσεις βασισμένες σε αυτές τις εμπειρίες. Συνήθως αυτή η ικανότητα λειτουργεί υπέρ μας. Καίμε το δάχτυλό μας στο καυτό μάτι της κουζίνας και το μυαλό μας παίρνει μια πολύ χρήσιμη απόφαση βασισμένη σε αυτήν την εμπειρία: «Από εδώ και πέρα δεν θα ακουμπάω το χέρι μου στο καυτό μάτι».

Όμως, εάν δεν το διαχειριστούμε συνειδητά, το μυαλό θα προχωρήσει σε παραπέρα προβληματικά πεδία. Θα φτιάξει γενικευμένους κανόνες που θα καθορίσουν την μετέπειτα ζωή μας, βασισμένο σε μεμονωμένες εμπειρίες του παρελθόντος. Βιώνεις μια εμπειρία, π.χ σε χαστουκίζει ο πατέρας σου, και το μυαλό κάνει μια γενίκευση βασισμένη σε αυτήν την εμπειρία που λέει: “πρέπει να είσαι επιφυλακτικός με τους μεγάλους άντρες”.

Συνεπώς το μυαλό κρατά μια εμπειρία (ακόμα και μια φράση, ένα βλέμμα ή έναν μορφασμό) και δημιουργεί μια πεποίθηση βασισμένη σε αυτήν την εμπειρία. Έτσι θα αντιμετωπίζει παρόμοιες μελλοντικές καταστάσεις βασισμένο σε αυτήν την παρελθοντική πεποίθηση. Για να το θέσω αλλιώς, βιώνουμε μια κατάσταση και αποφασίζουμε ότι «έτσι λειτουργούν τα πράγματα» αντί να σκεφτούμε «έτσι λειτούργησαν τότε τα πράγματα». Παίρνουμε θέση απέναντι σε ορισμένες καταστάσεις και από εκεί και πέρα δρούμε από εκείνες τις θέσεις. Ποιο είναι το πρόβλημα? Κάθε τέτοια θέση που παίρνουμε, περιορίζει την ελευθερία μας.

Κάποια από τα γεγονότα που συμβαίνουν στη ζωή μας είναι εξαιρετικά επίπονα. Από τέτοιου είδους γεγονότα μπορεί να υιοθετήσουμε άκαμπτες πεποιθήσεις ή σκληρή στάση ζωής. Η οδυνηρή εμπειρία την οποία θα πρέπει να εξετάσουμε εδώ είναι αυτή (η μία ή οι χίλιες και μία) κατά την οποία ένιωσες ότι δεν σε αγαπούν ή ότι δεν είσαι αξιαγάπητος. Τέτοιου είδους εμπειρίες είναι αυτές που ωθούν το μυαλό να δημιουργήσει την ψευδαίσθηση ότι υπάρχει ανεπάρκεια αγάπης στον κόσμο.

Ένα άτομο που πνίγεται βιώνει την ελλειπή παροχή αέρα. Κάποιος που πεινάει πολύ, βιώνει την ελλειπή παροχή τροφής. Και ενώ πιθανότατα κανείς μας δεν έχει λιμοκτονήσει ποτέ, ούτε είχε την εμπειρία του πνιγμού, σχεδόν όλοι μας έχουμε αποζητήσει έντονα την αγάπη και έχουμε διψάσει για αναγνώριση. Φαίνεται γενικά ότι οι άνθρωποι τσιγκουνεύονται τόσο πολύ στη δοσοληψία της αγάπης ώστε συμβαίνει συχνά να ζουν σε πλήρη οικονομική ευημερία και ταυτόχρονα φτωχοί σε αγάπη και αναγνώριση.

Ζούμε καταστάσεις κατά τις οποίες η αγάπη βρίσκεται σε έλλειψη. Τότε το μυαλό αποφασίζει ότι δεν υπάρχει η απαραίτητη για μας ποσότητα αγάπης. Έπειτα βασίζουμε τις μελλοντικές μας κινήσεις και συμπεριφορές σε αυτήν την απόφαση. Ταυτόχρονα επινοούμε λόγους που στηρίζουν αυτήν μας την απόφαση. Σκεφτόμαστε,
• Ίσως πραγματικά δεν είμαι αξιαγάπητος
• Σίγουρα όλοι όσοι έκαναν το ίδιο δεν είναι αξιαγάπητοι
• Εφόσον όλοι πιστεύουν ότι είμαι έτσι, μάλλον έτσι είμαι τελικά

Το μυαλό κάνει τέτοιου είδους εκλογικεύσεις όταν βρίσκεται σε κατάσταση στρες. Όταν δηλαδή είναι πολύ μπερδεμένο ή βιώνει κατάσταση έντονου ψυχικού πόνου, δεν μπορεί να δει τι πραγματικά συμβαίνει και επινοεί λόγους που δίνουν κάποιο νόημα στην συγκεκριμένη εμπειρία. Εκλογίκευση μιας εμπειρίας είναι η απόσυρση σε ένα ασφαλές καταφύγιο. Πρόκειται όμως για μια ψευδή ασφάλεια, αφού οι λόγοι που επινοεί το μυαλό δεν είναι αληθινοί ούτε και πραγματικοί.

Καθώς θα μαθαίνετε να αγαπάτε τον εαυτό σας, πάντα θα συναντάτε έναν ακόμα πιο σημαντικό «λόγο» για τον οποίο δεν θα πρέπει να αγαπάτε τον εαυτό σας, όπως άλλωστε και στις σχέσεις σας με τους άλλους ανθρώπους πάντα θα έρχεστε αντιμέτωποι με ένα ακόμα «εμπόδιο» στο να τους αγαπήσετε. Η διαδικασία αυτή φαίνεται πολλές φορές πως περιέχει κάποιο ρίσκο ή ίσως ακόμα και να μας φανεί εντελώς ξένη προς εμάς. Νομίζουμε ότι ποτέ δεν θα μπορούσαμε να αγαπήσουμε τον εαυτό μας για το τάδε ή ότι ποτέ δεν θα μπορούσαμε να αποδεχτούμε κάτι σε άλλον άνθρωπο.

Πάντα όμως έχεις την ευκαιρία να πας πέρα από την ψευδή ασφάλεια των λόγων που επινόησες, στην αληθινή ασφάλεια της αγάπης. Πάντα θα ανακαλύπτεις έναν σωρό από τέτοιους λόγους. Τότε θα μεταπηδάς από τη θέση «δεν αγαπάς τον εαυτό σου για αυτούς τους λόγους» στη νέα θέση «Αγάπα τον εαυτό σου παρόλα αυτά».

Προσοχή όμως: δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείς λόγους ή επιχειρήματα για να πείσεις τον εαυτό σου ότι είσαι αξιαγάπητος. Αυτό δεν θα σε ικανοποιήσει ποτέ διότι χρησιμοποιείς λόγους για να αντικρούσεις άλλους λόγους. (Για παράδειγμα: Παρ’όλο που μισώ τον εαυτό μου, φαίνεται ότι αρέσω στους φίλους μου, επομένως είμαι αξιαγάπητος)

Η εναλλακτική οδός είναι να ξεπεράσεις κάθε λόγο και να αγαπήσεις τον εαυτό σου για όλα όσα είσαι. Απλά αγάπησε τον εαυτό σου πέρα από λόγους. Αγάπα τον εαυτό σου για το ότι μισείς τον εαυτό σου, για το ότι δεν μπορείς να αγαπήσεις τον εαυτό σου. Αγάπα τον εαυτό σου για όλους τους παράλογους λόγους που δεν τον αγαπάς. Επινοούμε λόγους για να αποσυρθούμε στο φανταστικό ασφαλές μας καταφύγιο ενώ πάντα υπάρχει η πραγματική ασφάλεια της αγάπης, αρκεί να είμαστε πρόθυμοι να ανοιχτούμε σε αυτήν.

Όποια και όσα μέσα και αν χρησιμοποιήσει το μυαλό σου για να σε εμποδίσει να συνειδητοποιήσεις αυτό το γεγονός, μπορείς όποτε το θελήσεις να βιώσεις την αλήθεια του, οποιαδήποτε ώρα, σε οποιοδήποτε μέρος, με οποιαδήποτε διάθεση, αρκεί απλά να ανοιχτείς στην αγάπη εκείνη τη στιγμή.

Απόσπασμα από το βιβλίο του Gay Hendricks Ph.D., Μαθαίνοντας να αγαπάς τον εαυτό σου
Μετάφραση: Thessaloniki Arts and Culture