Όταν έρχεσαι σε επαφή με τα συναισθήματά σου, τα αναγνωρίζεις και τα εκφράζεις, είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου. Δίνεις αξία στα συναισθήματά σου, εμπιστεύεσαι τις αποφάσεις σου, προσεγγίζεις ισότιμα τους ανθρώπους που εκφράζεις τα συναισθήματά σου.

Γιατί όμως, όταν κάθε φορά που σκέπτεσαι την παιδική σου ηλικία, θυμώνεις και στρέφεσαι κατά του εαυτού σου, κατά άλλων προσώπων της παιδικής σου ηλικίας, με τρόπο που δεν δίνεις αξία στο συναίσθημά σου; Με τρόπο που είτε νιώθεις θλίψη, είτε επιθετικότητα.

Το μικρό παιδί δεν νιώθει σίγουρο για τα συναισθήματά του και ενοχοποιεί τον εαυτό του, θεωρώντας ότι δεν θα έπρεπε να νιώθει αρνητικά συναισθήματα. Νιώθει ασήμαντο και αδύναμο να υποστηρίξει τη θέση του. Δεν τολμά να αναγνωρίσει τα συναισθήματά του αν κάποιος δεν τα αναγνωρίσει ώστε να τους δώσει αξία. Λέει μάλιστα στον εαυτό του ότι είναι ανόητο να αισθάνεται έτσι. Το συναίσθημα όμως παραμένει μέσα του και στη συνέχεια αποκαλύπτεται παρορμητικά. Κάθε φορά που έρχεται σε επαφή με τον θυμό του, δεν τον κατανοεί και τρομάζει. Ο τρόμος όμως γίνεται μη διαχειρίσιμος θυμός.

Αν ως παιδί δεν σου επέτρεπαν την έκφραση των συναισθημάτων σου, έμαθες να επικρίνεις τον εαυτό σου κάθε φορά που έρχεσαι σε επαφή με αυτά και ν’ αντιδράς επομένως παρορμητικά. Αν τα συναισθήματά σου γινόντουσαν αποδεκτά, θα ένιωθες ασφαλής με τον εαυτό σου. Θα αναγνώριζες τα συναισθήματά σου, θα ένιωθες ασφάλεια με αυτά, όποια κι αν ήταν, θα τα εμπιστευόσουν, οπότε θα τα επικοινωνούσες με τρόπο που θα δικαιωνόσουν.

Όταν, δηλαδή, αναγνωρίζεις τα συναισθήματά σου και τα κατανοείς, δεν τα εκφράζεις παρορμητικά. Αυτό το κάνεις μόνο στις περιπτώσεις που επικρίνεις τον εαυτό σου για αυτά που νιώθεις. Δεν νιώθεις σίγουρος για τον εαυτό σου και για τα συναισθήματά σου, αμφιβάλλεις και καταφεύγεις σε μια αυστηρή κριτική και αυτή η αυστηρή επίκριση σε οδηγεί σε παρόρμηση, αντιδρώντας στην πραγματικότητα σε αυτά. Δεν τους φέρεσαι δηλαδή με τον σεβασμό που τους αναλογεί γιατί δεν τα εμπιστεύεσαι.

Όταν επικρίνεις τον εαυτό σου για ό,τι νιώθεις, δεν σε κατανοείς. Η ακύρωση του εαυτού σου δε σε βοηθά να χαρίσεις νόημα στα συναισθήματά σου. Καθετί που δεν νοηματοδοτείται με αξία στρέφεται σε σένα με αρνητικό τρόπο.

Η επίκριση σε γεμίζει ενοχές. Στρέφεσαι κατά του εαυτού σου, κατά της δημιουργικότητάς σου και δεν εστιάζεσαι με τρόπο αξίας σε σένα. Κάτω από το βάρος της ενοχής νιώθεις σύγχυση. Η ενοχή προκαλεί την αμφιβολία και ροκανίζει την εμπιστοσύνη στον εαυτό σου. Σε γεμίζει θυμό όπου αδυνατείς να τον διαχειριστείς που εν τέλει γίνεται οργή. Δεν επικοινωνείς το συναίσθημά σου με στόχο να εκφράσεις την αλήθεια σου για αυτά που νιώθεις με σεβασμό και εκτίμηση σε σένα, αλλά η υποσυνείδητη σου πρόθεση είναι να εκτονώσεις αυτό που νιώθεις.

Κάθε φορά που εμπιστεύεσαι τα συναισθήματά σου και τα μοιράζεσαι με ειλικρίνεια, ανοίγεις μια πόρτα στην ελευθερία σου. Κάθε φορά που σε επικρίνεις, ακυρώνεις τον εαυτό σου για αυτά που νιώθεις. Απομακρύνεσαι από τον εαυτό σου, από την προσωπική σου αλήθεια και τα αληθινά σου συναισθήματα φυλακίζονται.

Πολλοί άνθρωποι λένε «εγώ εκφράζω τα συναισθήματά μου» όταν επιτίθενται κατά του εαυτού τους ή κατά άλλων προσώπων. Ο ανεξέλεγκτος θυμός, η οργή, η κατάθλιψη προέρχονται από την επίκριση του εαυτού σας. Ο άνθρωπος που εκφράζει τα συναισθήματά του το κάνει με πρόθεση να επικοινωνήσει αυτό που νιώθει. Ο άνθρωπος που επικρίνει τον εαυτό του, όταν εκφράζει τα συναισθήματά του, το κάνει γιατί έχει προσδοκία να αλλάξει τον εαυτό του ή το άλλο πρόσωπο. Η προσδοκία τον βαραίνει συναισθηματικά οπότε επιτίθεται ή κλείνεται στον εαυτό του.

Συναισθηματική κατανόηση σημαίνει ότι σέβομαι το συναίσθημα μου το αγκαλιάζω και το καταλαβαίνω, χωρίς να αμφιβάλλω για αυτό και το μοιράζομαι με τους ανθρώπους που τους αφορά, με στόχο την επικοινωνία, το μοίρασμα, τη συναισθηματική προσέγγιση.

Αγγελική Μπολουδάκη – Ειδικός Ψυχικής Υγείας

Thessaloniki Arts and Culture