Δυο άνθρωποι συνδέονται όταν η κοινή κατεύθυνση που έχουν για τη ζωή τους φέρνει κοντά όπως και όταν υπάρχει μια ισχυρή επιθυμία, η οποία επανορθώνει τις ρωγμές που θα παρουσιαστούν στο πέρασμα του χρόνου.
Τι συμβαίνει όμως, άραγε, όταν τα ελλείμματα είναι πιο ισχυρά από την επιθυμία; Όταν η ανάγκη παίρνει τα ηνία, η αναζήτηση αφορά σε έναν άνθρωπο που θα γίνει γονιός για να αναλάβει την ευθύνη, να φροντίσει τα τραύματα, να μαντεύει τις σκέψεις, να προλαβαίνει τις επιθυμίες, να καλύψει την έλλειψη, να διορθώσει την απουσία, να θεραπεύσει τις πληγές.
Η ευθύνη δυο ανθρώπων που προχωράνε μαζί σε ένα δρόμο όπου η σχέση είναι η προτεραιότητά τους δεν είναι αρκετά ανεπτυγμένη. Εκείνο που προσδοκά ο ένας από τον άλλον είναι ότι ο άλλος, με το μαγικό του ραβδάκι, θα ικανοποιήσει επιθυμίες, πραγματικές και φαντασιωσικές, οι οποίες φυσικά δεν ικανοποιούνται, γιατί όπου δεν υπάρχει ευθύνη η επιθυμία διασπάται.
Οι προσδοκίες πως ο άλλος θα αποκαταστήσει το παρόν, σε κάνουν να αναζητάς επιβεβαίωση, δεν συνδέεσαι όμως με εμπιστοσύνη στο συναίσθημά σου, με εμπιστοσύνη στους ανθρώπους που έχουν την ικανότητα να συνδεθούν υπεύθυνα.
Ελπίζεις πως σε αντίθεση με τους δικούς σου γονείς, εκείνος -η θα σε αποδέχεται περισσότερο, θα σε ακούει με πιο συναισθηματικό τρόπο, θα ανέχεται και θα ικανοποιεί τις επιθυμίες σου χωρίς όρια και δεν δίνεις αξία στην υπεύθυνη δέσμευση δυο ανθρώπων που μαζί λύνουν τις δυσκολίες αντιμετωπίζοντάς τις, κάτι που κάνει τη σχέση να αναπτύσσεται και να γίνεται όλο και πιο ουσιαστική. Η επιθυμία σου, το αίτημά σου, χωρίς να το συνειδητοποιείς δεν είναι η σχέση αλλά η αποκατάσταση του παρελθόντος.
Μεταθέτεις την ευθύνη να αποδεχτείς και να κατανοήσεις τον εαυτό σου στους άλλους, περιμένοντας στην πραγματικότητα να σου δοθεί η αποδοχή που σου έλειψε. Το υποσυνείδητό σου αίτημα είναι να παραμείνεις παιδί κι όχι να συνδεθείς και να δεσμευτείς. Κι όταν εκείνοι δεν ανταποκρίνονται στο αίτημά σου να παραμείνεις παιδί, θυμώνεις. Όταν ανταποκρίνονται στο αίτημά σου, γιατί κι εκείνοι έχουν ένα παρόμοιο αίτημα από τη ζωή τους, ο έλεγχός σου εδραιώνεται, κάτι που δεν σε αφήνει να είσαι αληθινά εσύ.
Με αυτόν τον τρόπο όμως σπαταλάς την ικανότητά σου για υπεύθυνη δέσμευση με τις δυνατότητές σου, με ολάκερο το είναι σου. Δεν σε αναλαμβάνεις ουσιαστικά, προχωρώντας στο δικό σου δρόμο, σχεδιάζοντας τα σχέδιά σου σε αυτόν και εκπληρώνοντάς τα.
Δυο κομμάτια παλεύουν μέσα σου. Το ένα απαιτεί το απόλυτο στην κατανόηση, στην αποδοχή και στην επιβεβαίωση. Το απόλυτο του παιδιού που δεν κατανοεί, δεν αποδέχεται, γιατί περιμένει από τους μεγάλους να το κάνουν για εκείνο, παρότι θέλει την αυτονομία του και για αυτό και τελικά η αυτονομία γίνεται αντίδραση και αναρχία. Το άλλο, το ώριμο, που συνειδητοποιεί ότι για να συνδεθείς χρειάζεται ικανότητα να δώσεις, να αφεθείς σε ό,τι ζυμώνεστε μαζί.
Όσο διαρκεί αυτή η πάλη, το απόλυτο του παιδιού απαιτεί να του δώσουν, παραπονιέται όταν αυτό δεν συμβαίνει, θυμώνει και απογοητεύεται όταν συνειδητοποιεί ότι η αποδοχή, η εκτίμηση, ο σεβασμός δεν είναι κάτι που σου δίνεται έτοιμο αλλά είναι κάτι που χτίζεται καθημερινά μεταξύ δυο ανθρώπων που έχουν τη δυνατότητα να συνδεθούν και να δεσμευτούν και κάθε λάθος αποτελεί πρόκληση για διάλογο και βαθύτερη σύνδεση. Όσο διαρκεί αυτή η πάλη, το ώριμο γίνεται σπάταλο από υποχρέωση να δώσει, ξοδεύεται όπου δεν υπάρχει δυνατότητα ουσιαστικής σύνδεσης και δέσμευσης ελπίζοντας να διορθώσει τον άλλον.
Η ερωτική αγάπη είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας, με τη μεταφορική σημασία του όρου όμως, με την έννοια ότι η αγάπη που νιώθουν δυο άνθρωποι τους αφήνει πιο ήρεμους να ασχοληθούν με τους ίδιους, με τους στόχους τους, με τη σχέση τους αλλά και με τον περίγυρό τους, αφού καθετί που σε κάνει να αισθάνεσαι καλά, επιστρέφεται και στους άλλους.
Τα συναισθήματα κυλούν αυθόρμητα και όπως ρέουν, περιβάλλουν θεραπευτικά. Δεν ερωτεύεσαι για να μεταμορφωθείς, η οποιαδήποτε αλλαγή έρχεται σαν απόρροια της αγάπης που αισθάνεστε ο ένας για τον άλλον. Αγαπάς τον εαυτό σου στην αγάπη του άλλου, αγαπά ο άλλος άνθρωπος τον εαυτό του στην αγάπη σου.
Όταν απαιτείς από τον άλλον να προσαρμοστεί σε μια επιταγή, σε ένα χρέος που έχει μείνει μέσα σου ακάλυπτο, δεν νιώθεις αγάπη. Τα χρέη του παρελθόντος ανήκουν σε μας και μόνο σε μας.
Κανείς και τίποτα δεν μπορεί να επαναφέρει τις στιγμές, για να τις ζήσουμε, να αναγεννηθούμε μέσα από αυτές. Όσο το πιστεύεις αυτό, δεν εκτιμάς τον εαυτό σου, ενώ ο άλλος άνθρωπος, που και εκείνος προσπαθεί να καλύψει μέσα από εσένα τις δικές του προσδοκίες, γίνεται ένα μέσο προσδοκίας, ένα μέσο ελέγχου.
Το οποιοδήποτε ερέθισμα που αντηχεί μέσα σου την διάψευση ότι το παρελθόν μπορεί να επανορθωθεί με ψευδαισθησιακό τρόπο, το καταδικάζεις ως ύποπτο και η ετυμηγορία είναι έτοιμη να απευθύνει την καταδίκη. Το οποιοδήποτε ερέθισμα σε κάνει να διατηρείς την αυταπάτη το εξιδανικεύεις και θυσιάζεις την ευθύνη σου σε αυτό.
Γιατί το κάνεις αυτό;
Πιστεύεις πως είσαι λάθος, πως κάτι έκανες και δεν είχες ως παιδί αυτό που χρειαζόσουν. Νιώθεις ενοχές για αυτό. Η σχέση παύει να είναι σχέση και μετατρέπεται σε χρήση, όπου τόσο εσύ όσο κι ο άλλος γίνεστε ένα μέσο μαγικής επανόρθωσης, προκειμένου να αποκατασταθεί το “λάθος” στον ψυχισμό σας.
Κατανοώντας τον εαυτό σου, κατανοείς και τους άλλους. Συνειδητοποιείς πως ό,τι έγινε δεν έγινε από πρόθεση αλλά εξαιτίας κάποιων δυσκολιών. Όταν συγχωρείς, σου είναι πιο εύκολο να εκτιμήσεις την υπευθυνότητα που σε διακρίνει, τη δυνατότητα δέσμευσης και σύνδεσης και να νιώσεις χαρά από το αίσθημα ευγνωμοσύνης που νιώθεις από τη δέσμευση σου με ανθρώπους που συνδέεστε μαζί. Νιώθεις ελευθερία να είσαι ο ώριμος δημιουργικός εαυτός σου κάνοντας τα όνειρά σου πραγματικότητα.
Αγγελική Μπολουδάκη – Ειδικός ψυχικής υγείας,
Ψυχοθεραπεία – Συμβουλευτική
