Πρόκειται για ένα πολυετές φυτό με πολλά φύλλα και άνθη λευκά, με απόχρωση πράσινη ή γαλαζωπή, με πολύτιμες ιδιότητες για τις γυναίκες που υποφέρουν από προεμμηνορρυσιακά προβλήματα.
Ο Τζον Πάρκινσον στο βιβλίο «paradise in Sole» (1629) βάζει την αρχαγγελική στην κορυφή των φαρμακευτικών φυτών.
Στις βόρειες χώρες της Ευρώπης πιστεύεται ότι η αρχαγγελική προστατεύει από τις μεταδοτικές αρρώστιες.
Που τη βρίσκουμε: μπορούμε να την κόψουμε τον Σεπτέμβριο και Οκτώβριο για να πάρουμε τις ρίζες της πλάι στα ρυάκια όπου φυτρώνει η άγρια, ή να φυτέψουμε μια σε μεγάλη γλάστρα στη βεράντα μας.
Ή μπορούμε να αγοράσουμε τις ρίζες της από τα ειδικευμένα φαρμακεία και τους βοτανοπώλες. Αν μαζέψουμε ρίζες, καλό είναι να βρούμε πολλά φυτά και να τα ξεράνουμε. Αν οι ρίζες είναι παχιές, τις κόβουμε σε μακρόστενα κομμάτια. Αν τις βάλουμε σε αεροστεγές δοχείο διατηρούνται χρόνια.
Δραστικές ουσίες: η ρίζα της αρχαγγελικής περιέχει: αιθέριο λάδι, κουμαρίνη, τερτίνη, φελλανδρένιο, οργανικά οξέα. Οι σπόροι της περιέχουν φουρανοκουμαρίνες, ιμπερατορίνη.
Οι δραστικές ουσίες της διαλύονται σε νερό και σε οινόπνευμα. Αλλά όταν έχουν αποξηραθεί τα φύλλα και τα λουλούδια της αρχαγγελικής χάνουν τις ιδιότητές τους. Μόνο η ρίζα της διατηρεί τις δραστικές ουσίες, ακόμα και αποξηραμένη.
Ιδιότητες – ενδείξεις:
• Τονωτική (σε γενική κόπωση, σε ατονία του πεπτικού συστήματος, σε αναιμία και σε ανεπάρκεια του συκωτιού) αλλά και σε μελαγχολία.
• Ορεκτική – χωνευτική, διευκολύνει την πέψη λιπαρών τροφών, σταματάει την ξινίλα του στομαχιού.
• Σπασμολυτική, καταπολεμά τους σπασμούς του στομάχου και του εντέρου, την αεροφαγία, τους τυμπανισμούς της κοιλιάς από αέρια, σταματάει το ρέψιμο, τους σπαστικούς εμετούς και τις ημικρανίες.
• Διουρητική – εφιδρωτική
• Εμμηναγωγική, μαλακώνει τους πόνους των εμμήνων, περιορίζει τη λευκόρροια.
• Αποχρεμπτική, διευκολύνει τον βήχα, τονώνει τον βλεννογόνο υμένα των βρόγχων σε χρόνιες βρογχίτιδες, πλευρίτιδα, κρυολόγημα.
• Καρδιοτονωτική, τονώνει τους μυς της καρδιάς, γι’ αυτό και συνιστάται σε αθλητές και σε μαθητές πριν τις εξετάσεις.
• Καταπραϋντική σε γαστρική οξύτητα, κολίτιδα, άσθμα.
• Επουλωτική, αφού το αφέψημα φρέσκων φύλλων σε επιθέματα επουλώνει τις πληγές και το αφέψημα της ρίζας αναπλάθει κατεστραμμένους ιστούς.
• Τέλος, χρησιμοποιείται ως αντίδοτο σε δηλητηρίαση από κώνειο, μπελαντόνα ή σκυλοβότανο.
Πώς χρησιμοποιείται:
Σε όλες τις περιπτώσεις βράζουμε ένα κουταλάκι ρίζες ή σπόρους για κάθε φλιτζάνι νερό και αφού το αφήσουμε για 10-15 λεπτά σουρώνουμε και πίνουμε ένα φλιτζάνι μετά το φαγητό, 1-2 φορές κάθε μέρα.
Ή μπορούμε να χρησιμοποιούμε αιθέριο έλαιο αρχαγγελικής πίνοντας 20 σταγόνες σε νερό, πριν το φαγητό.
Σε ρευματισμούς, αρθριτικά, δερματοπαθήσεις και σε θλάσεις μυών, χρησιμοποιείται εξωτερικά, με επιθέματα και με εντριβές (σε μορφή πομάδας ή επαλείψεις με βάμμα.
Αν προσθέσουμε κοτσάνια ή ρίζα αρχαγγελικής στο μπάνιο, ανακουφίζει από τους πόνους των ρευματισμών και ξεκουράζει τα τεντωμένα νεύρα (το ίδιο πετυχαίνει και το ποδόλουτρο).
Προφυλάξεις:
Σε μεγάλες δόσεις μπορεί να έχει άσχημη επίδραση στην πίεση, στην καρδιά και στην αναπνοή. Γι΄αυτό να εφαρμόζετε ακριβώς τις δόσεις, να πίνετε αφέψημα μόνο για δυο εβδομάδες και να κάνετε άλλες τόσες διακοπή. Και το μπάνιο ή ποδόλουτρο με αρχαγγελική δεν πρέπει να διαρκεί πάνω από 3 λεπτά για να μην ερεθίσει το δέρμα.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Ο χυμός της και κάθε υγρό με αρχαγγελική δεν πρέπει να έρθει σε επαφή με τα μάτια.
100 βότανα 2000 θεραπείες, εκδόσεις Διατροφή & Υγεία
Επιμέλεια – Κείμενο: Μαρία Κάπλα
