Έχεις θέσει ως στόχο να μειώσεις το βάρος σου αλλά παράλληλα σκέφτεσαι ότι δεν θα το καταφέρεις ποτέ;
Όπως εξάλλου σου συνέβη και στην προηγούμενες σου προσπάθειες πλην της πρώτης. Πλην της πρώτης σου δίαιτας; Θα σου εξηγήσω παρακάτω γι΄αυτήν την εξαίρεση και πως συνδέεται με την αυτοεκπληρούμενη προφητεία!
Ανεξάρτητα αν οι λόγοι που περνάνε από το μυαλό σου έχουν μια δόση αλήθειας ή όχι, το πιο πιθανό είναι να πρόκειται απλώς για πεποιθήσεις.
Ωστόσο, οι προσδοκίες που έχεις επηρεάζουν το τι σου συμβαίνει. Είτε στο να πετύχεις ή να μην πετύχεις το στόχο σου. Δεν έχει μόνο αρνητικό πρόσημο…
Αν πιστεύεις ότι κάτι δεν θα πετύχεις, ότι θα κολλήσει, το πιο πιθανόν και να συμβεί!
Σε αυτό το άρθρο θα προσπαθήσω να σου περιγράψω τι είναι οι αυτοεκπληρούμενες προφητείες και πως μπορείς να τις εμποδίσεις να υπονομεύσουν την προσπάθεια ελέγχου του βάρους σου και τους γενικότερους στόχους που θέτεις.
Αυτοεκπληρούμενη Προφητεία: Τι είναι και πόσο σε επηρεάζει;
Τι είναι;
Ας ορίσουμε αρχικά την αυτοεκπληρούμενη προφητεία για να είναι πιο κατανοητά όλα αυτά που θα αναφέρω παρακάτω. Είναι η πρόβλεψη του να καταφέρεις τους στόχους σου ή όχι, πριν ακόμα προσπαθήσεις.
Παραδείγματα Αυτοεκπληρούμενης Προφητείας
-Πιστεύεις ότι είσαι γενετικά προκαθορισμένος να είσαι υπέρβαρος/παχύσαρκος ή ότι έχεις αργό μεταβολισμό, οπότε είναι πιο δύσκολο να μειώσεις το βάρος σου.
-Δεν χορταίνεις εύκολα ώστε να ελέγξεις τον κορεσμό σου
-Σου αρέσουν πολύ οι λιχουδιές, οπότε και δύσκολα μπορείς να αντισταθείς
-Έχεις μια γενετική μετάλλαξη, ότι πεινάς περισσότερο από ένα μέσο άνθρωπο
Αυθυποβάλλεις τον εαυτό σου;
Ακόμη και αν δεν έχεις κάποια γενετική μετάλλαξη ή είσαι γενετικά προκαθορισμένος, μπορεί να κάνεις ανάκληση γεγονότων, πράξεων και σκέψεων από το παρελθόν για να επιβεβαιώσουν τις πεποιθήσεις σου. Παραβλέποντας, ωστόσο, αντίστοιχες πράξεις και σκέψεις σου που δεν υποστηρίζουν αυτές τις πεποιθήσεις.
Σταμάτα να συγκεντρώνεις όλους τους λόγους που δεν μπορείς να πετύχεις, αλλά να βρεις λόγους να αποδείξεις ότι μπορείς να τα καταφέρεις.
Θετική Αυτοεκπληρούμενη Προφητεία
Επειδή πιστεύεις ότι το αποτέλεσμα που θα λάβεις πετυχαίνοντας ένα στόχο θα κάνει τη διαφορά και θα έχει πραγματική επίδραση πάνω σου, τότε το σώμα σου και η θέληση σου μετέχουν στο 100%.
Αν πιστεύεις για παράδειγμα ότι θα τρέξεις πιο γρήγορα, θα πεινάς λιγότερο ή ότι θα κοιμηθείς περισσότερο, η προσοχή σου, οι προθέσεις σου και οι ενέργειες σου, θα ευθυγραμμιστούν, πέστο και συνωμοτήσουν, να επιτύχεις – εκπληρώσεις το στόχο σου.
Το σημαντικό είναι να κατανοήσεις ότι εσύ είσαι αυτός/η που θα κάνει τη διαφορά.
Ο Μαθητής που θέλει να μάθει
Ένας μαθητής που θέλει να πετύχει ακόμη και σε ένα μέτριο σχολείο, θα λάβει καλύτερη εκπαίδευση από ένα άλλο μαθητή που πηγαίνει σε ένα καλό σχολείο, αλλά δεν έχει πεποίθηση ότι θα τα καταφέρει, είτε επειδή αμφισβητεί τις δικές του δυνατότητες ή του σχολείου!
Δίνοντας άλλη Οπτική
Ακόμη και να ονομάσεις διαφορετικά κάτι, δίνεις άλλη οπτική στο στόχο σου.
Για παράδειγμα, ακόμη και να ονομάσεις μια συνταγή διαφορετικά μπορεί να σου αλλάξει την αίσθηση για τη διατροφή σου. Αν τα μακαρόνια με κιμά στα γράψω ως μακαρόνια μπολονέζ [και σου δώσω και μια συνταγή με φωτογραφία και οδηγίες] μπορεί να σου δώσει την εικόνα ότι το πλάνο σου δεν είναι απλοϊκό, αλλά λαμβάνει την γευστική σου ικανοποίησή υπόψη, αυξάνοντας την συμμόρφωση σου στη διατροφή.
Πριν δούμε πως θα αντιμετωπίσεις την Αυτοεκπληρούμενη Προφητεία, είναι σημαντικό να κατανοήσεις το μηχανισμό της.
Μηχανισμός Δράσης της Αυτοεκπληρούμενης Προφητείας
Και ναι, οι πεποιθήσεις σου επηρεάζουν τις αποφάσεις σου και τις ενέργειες σου, κατ΄ επέκταση και τις πράξεις σου, είτε βραχυπρόθεσμα, είτε μέσο-μακροπρόθεσμα.
Δεν είναι μόνο ότι συμπεριφέρεσαι με τέτοιο τρόπο που συμβαίνουν οι προσδοκίες σου ή μεταφράζεις οτιδήποτε συμβαίνει μέσα από το πρίσμα των αρνητικών σου πεποιθήσεων. Το πιο «ενδιαφέρον» είναι ότι αυτές οι πεποιθήσεις μπορούν να αλλάξουν το πως διατρέφεσαι, το πως ασκείσαι, το πως διαχειρίζεσαι το στρες.
O εγκέφαλος σου είναι μια μηχανή πρόβλεψης
Θα έτρεχες ποτέ με το αμάξι σου με 200 km/h;
Αν σου πω να πάρεις το αμάξι σου και να τρέξεις με 200km/h θα μου πεις άμεσα ότι με αυτή την ταχύτητα θα σκοτωθείς, οπότε και θα διαφωνήσεις να το κάνεις. Γιατί; Γιατί ο εγκέφαλος σου θα το προβλέψει, δεν θα περιμένεις να δεις τι θα συμβεί στην πραγματικότητα. Και αυτό επειδή είναι ένας ακόμη μηχανισμός για την επιβίωση του ανθρώπου! Να προβλέπεις πάντα τι θα συμβεί, ώστε να είσαι πανέτοιμος.
Η Μπανάνα παχαίνει, η άσκηση αδυνατίζει;
Αντίστοιχα με τη διατροφή, αν φας αυτό, το σώμα σου θα έχει αυτή την αντίδραση, αν γυμναστείς με αυτό τον τρόπο θα έχεις αυτή την επίδραση. Πόσες φορές έχω ακούσει ότι η μπανάνα παχαίνει… ή ότι η άσκηση αδυνατίζει…
Αυτοεκπληρούμενη Προφητεία και Φυσιολογία του Σώματος
Και όμως η αυτοεκπληρούμενη προφητεία επηρεάζει το πως αντιδρά το ίδιο σου το σώμα. Πως γίνεται αυτό;
Να στρώσουμε τραπέζι;
Ας δούμε ένα παράδειγμα: Όταν ο εγκέφαλος νομίζει ότι θα ξεκινήσει να τρώει, αρχίζουν και απελευθερώνονται πεπτικά ένζυμα στο στομάχι και το πάγκρεας παράγει ινσουλίνη, προετοιμάζοντας το σώμα να μεταβολίσει τη τροφή και να διαχειριστεί τη γλυκόζη, αντίστοιχα. Αυτό επιβεβαιώνει γιατί οι πεποιθήσεις μας συνδέονται άμεσα με τα αποτελέσματα.
Η Σουπερμαντολίνη σε κάνει ανίκητο
Άλλο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, είναι πως επιδρούν τα placebo φάρμακα, πόσο μπορούν να μας επηρεάσουν παρόλο που δεν έχουν τη δραστική ουσία του κανονικού φαρμάκου. Δεν είναι τυχαίο ότι σε όλες τις σχετικές μελέτες οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν πάντα και ένα group που δοκιμάζουν το φάρμακο χωρίς τη δραστική ουσία. Και αυτό επειδή θέλουν να δουν τις αποκλίσεις που έχουν στην θεραπεία από το αντίστοιχο group που έλαβε το φάρμακο με τη δραστική ουσία.
Ακόμη θυμάμαι τον Βουτσά στην ελληνική ταινία «Ο άνθρωπος της Καρπαζιάς-1969»που όταν λάμβανε την σουπερμαντολίνη έδερνε τους πάντες… ενώ στην πράξη έπαιρνε μια ασπιρίνη…
Στο β’ μέρος του άρθρου θα δεις δύο πολύ χαρακτηριστικές αυτοεκπληρούμενες προφητείες που πολύ πιθανόν να μην τις είχες εκλάβει με αυτό το σκεπτικό…
Γράφει ο Πάρης Παπαχρήστος, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, M.Sc., Ιδρυτής του medNutrition.gr – Συγγραφέας
