Εισπνοή… Εκπνοή… ή Πάρτε μια βαθιά ανάσα και μετρήστε μέχρι το δέκα.
Η ηρεμιστική επίδραση της αναπνοής σε αγχωτικές καταστάσεις, είναι μια έννοια που οι περισσότεροι από εμάς έχουμε γνωρίσει. Τώρα όμως, ο καθηγητής Micah Allen από το Τμήμα Κλινικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Aarhus έχει έρθει ένα βήμα πιο κοντά στην κατανόηση του πώς η ίδια η πράξη της αναπνοής διαμορφώνει τον εγκέφαλό μας.
Αναπνέουμε για να επιβιώσουμε. Ωστόσο, μια ανάσα φρέσκου αέρα δεν γεμίζει μόνο τα πνευμόνια μας. Νέες έρευνες δείχνουν ότι η αναπνοή επηρεάζει τα συναισθήματά μας, την προσοχή μας και τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να επεξεργαστούμε τον έξω κόσμο.
Οι ερευνητές συγκέντρωσαν τα αποτελέσματα από περισσότερες από δώδεκα μελέτες με απεικονίσεις εγκεφάλου από τρωκτικά, πιθήκους και ανθρώπους και τα χρησιμοποίησαν για να προτείνουν ένα νέο υπολογιστικό μοντέλο που εξηγεί πώς η αναπνοή μας επηρεάζει τις προσδοκίες του εγκεφάλου μας.
Αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι, σε πολλούς διαφορετικούς τύπους λειτουργιών διαφόρων ειδών ζώων, οι ρυθμοί του εγκεφάλου είναι στενά συνδεδεμένοι με τον ρυθμό της αναπνοής. Είμαστε πιο ευαίσθητοι στον εξωτερικό κόσμο όταν εισπνέουμε, ενώ ο εγκέφαλος συντονίζεται περισσότερο όταν εκπνέουμε.
Αυτό συμβαδίζει επίσης με τον τρόπο με τον οποίο ορισμένα extreme αθλήματα χρησιμοποιούν την αναπνοή. Για παράδειγμα οι επαγγελματίες σκοπευτές εκπαιδεύονται να τραβούν τη σκανδάλη στο τέλος της εκπνοής, εξηγεί ο καθηγητής Micah Allen.
Η μελέτη υποδηλώνει ότι η αναπνοή είναι κάτι πολύ παραπάνω από μια πράξη για να μείνουμε ζωντανοί, εξηγεί ο Micah Allen.
Προτείνει ότι ο εγκέφαλος και η αναπνοή είναι στενά συνδεδεμένοι με έναν τρόπο που υπερβαίνει κατά πολύ την επιβίωση και επηρεάζει σημαντικά τα συναισθήματά μας, την προσοχή μας και τον τρόπο με τον οποίο επεξεργαζόμαστε τον έξω κόσμο. Η έρευνά μας δείχνει ότι υπάρχει ένας κοινός μηχανισμός στον εγκέφαλο που συνδέει τον ρυθμό της αναπνοής με αυτά τα γεγονότα.
Η αναπνοή μπορεί να επηρεάσει την ψυχική μας υγεία
Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η αναπνοή διαμορφώνει τον εγκέφαλό μας, και κατ’ επέκταση τη διάθεση, τις σκέψεις και τις συμπεριφορές μας, αποτελεί σημαντικό στόχο για την καλύτερη πρόληψη και αντιμετώπιση των ψυχικών ασθενειών.
Η δυσκολία στην αναπνοή συνδέεται με πολύ μεγάλη αύξηση του κινδύνου για διαταραχές της διάθεσης, όπως το άγχος και η κατάθλιψη. Γνωρίζουμε ότι η αναπνοή, οι αναπνευστικές ασθένειες και οι ψυχιατρικές διαταραχές συνδέονται στενά.
Η μελέτη μας εγείρει την πιθανότητα ότι οι επόμενες θεραπείες για αυτές τις διαταραχές μπορεί να βρεθούν μέσα από την ανάπτυξη νέων τρόπων επαναπροσδιορισμού των ρυθμών του εγκεφάλου και του σώματος, αντί της μεμονωμένης αντιμετώπισης τους, αναφέρει ο Micah Allen.
Η σταθεροποίηση του μυαλού μας μέσω της αναπνοής είναι μια γνωστή και εφαρμοσμένη τακτική σε πολλές παραδόσεις, όπως η γιόγκα και ο διαλογισμός. Η νέα μελέτη ρίχνει φως στο πώς ο εγκέφαλος καθιστά αυτό δυνατό.
Υποστηρίζει ότι υπάρχουν τρεις οδοί στον εγκέφαλο που ελέγχουν αυτή την αλληλεπίδραση μεταξύ της αναπνοής και της εγκεφαλικής δραστηριότητας. Προτείνει επίσης ότι το μοτίβο της αναπνοής μας κάνει τον εγκέφαλο πιο «ευερέθιστο», γεγονός που σημαίνει ότι οι νευρώνες είναι πιο πιθανό να πυροδοτηθούν κατά τη διάρκεια ορισμένων περιόδων της αναπνοής.
Νέα έρευνα θα ακολουθήσει
Η νέα μελέτη προσφέρει στους ερευνητές έναν νέο στόχο για μελλοντικές μελέτες, για παράδειγμα σε άτομα με αναπνευστικές διαταραχές ή διαταραχές της διάθεσης, και ο Micah Allen και η ομάδα του έχουν ήδη ξεκινήσει νέα ερευνητικά προγράμματα.
Τρέχουμε διάφορα προγράμματα που αξιοποιούν και εξετάζουν διάφορα μέρη της πρότασής μας. Η υποψήφια Διδάκτωρ Malthe Brændholt διεξάγει καινοτόμες μελέτες απεικόνισης του εγκεφάλου σε ανθρώπους, για να προσπαθήσει να κατανοήσει πώς διαφορετικά είδη συναισθηματικής και οπτικής αντίληψης του εγκεφάλου επηρεάζονται από την αναπνοή, λέει ο Micah Allen.
Η ομάδα συνεργάζεται επίσης με την Πνευμονολογική κλινική του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Άαρχους, όπου τα εργαστηριακά ευρήματα χρησιμοποιούνται για να κατανοήσουν κατά πόσον τα άτομα που πάσχουν από μακροχρόνιο covid μπορεί να παρουσιάζουν διαταραχές στην εναρμόνιση αναπνοής-εγκεφάλου. Θα προχωρήσουμε και σε άλλα ερευνητικά εγχειρήματα, λέει ο Micah Allen.
Θα χρησιμοποιήσουμε έναν συνδυασμό νευροαπεικόνισης ανθρώπων και ζώων για να κατανοήσουμε καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο η αναπνοή επηρεάζει τον εγκέφαλο, και επίσης θα διερευνήσουμε τον τρόπο με τον οποίο διάφορα φάρμακα επηρεάζουν την αλληλεπίδραση αναπνοής-εγκεφάλου.
Θα θέλαμε επίσης κάποια μέρα να μελετήσουμε πώς παράμετροι του τρόπου ζωής μας, όπως το άγχος, ο ύπνος, ακόμη και δραστηριότητες όπως το χειμερινό κολύμπι, επηρεάζουν την αλληλεπίδραση αναπνοής-εγκεφάλου. Είμαστε πολύ ενθουσιασμένοι που θα συνεχίσουμε αυτή την έρευνα, συνοψίζει ο Micah Allen.
