Artist: Katie Chase (@unsplash)

Ποιες οι συνέπειες της εξουσιαστικής πειθαρχίας στα παιδιά μας;

Οι μορφές πειθαρχίας διακρίνονται στην εξουσιαστική και στην μη εξουσιαστική.

Εξουσιαστική πειθαρχία

Στην εξουσιαστική πειθαρχία επιβάλλουμε συμπεριφορές με την τιμωρία, τον έλεγχο, τις απαιτήσεις, τις απαγορεύσεις ή με τις αμοιβές, λέγοντας ότι «έτσι πρέπει να γίνει, γιατί το λέω εγώ».
Η εξουσιαστική πειθαρχία οδηγεί σε συγκεκριμένες συμπεριφορές το παιδί. Οι συμπεριφορές αυτές συνοψίζονται στις εξής:

1. Επανάσταση
Αρκετά παιδιά θα επαναστατήσουν αργά ή γρήγορα στην γονεική εξουσία και θα λειτουργήσουν αντιδραστικά κάνοντας ακριβώς τα αντίθετα απ’ όσα τους υπαγορεύουν οι γονείς τους.

2. Επιθετικότητα
Μερικά άλλα παιδιά θα βιώσουν δυσαρέσκεια και έντονο θυμό. Θα αισθανθούν εχθρότητα απέναντι σους μεγαλύτερους που εκμεταλλεύονται την ηλικία τους για να επιβληθούν.

3. Εκδικητικότητα
Κάποια άλλα παιδιά θα θέλουν να εκδικηθούν και να ανταποδώσουν την ίδια συμπεριφορά αργά ή γρήγορα στους γονείς τους. Τα παιδιά αρχίζουν να ασκούν κριτική, αντιμιλούν και εκδικούνται με τον τρόπο τους.

4. Ψευδολογία
Μερικά παιδιά μαθαίνουν νωρίς στη ζωή τους ότι αν λένε ψέματα μπορούν να αποφύγουν πάρα πολλές τιμωρίες. Σε ορισμένες περιπτώσεις το ψέμα μπορεί να τους φέρει ακόμα και αμοιβές. Τα παιδιά γνωρίζουν ακριβώς τι εγκρίνουν και τι δεν εγκρίνουν οι γονείς τους και αποκρύπτουν τα πραγματικά τους συναισθήματα προσπαθώντας να επωφεληθούν και να χειριστούν τις καταστάσεις.

5. Επίρριψη ευθυνών σε άλλους
Κάποια άλλα παιδιά σύντομα μαθαίνουν έναν άλλο μηχανισμό αντιμετώπισης: να φέρνουν τους άλλους σε μειονεκτική θέση, να δυσφημούν τα άλλα παιδιά, να εξαπατούν, να μεταθέτουν τις ευθύνες σε άλλους και να μην αναλαμβάνουν την ευθύνη που τους αναλογεί ώστε να μην τιμωρηθούν τα ίδια.

6. Τρομοκρατία
Κάποια άλλα παιδιά, αρέσκονται στο να μιμούνται τις συμπεριφορά των γονιών τους και αρχίζουν τα ίδια και επιβάλλονται, τρομοκρατούν και χρησιμοποιούν τη δύναμη τους κάνοντας τους αρχηγούς και κυριαρχώντας τα ίδια στους αδύναμους.

7. Απέχθεια ήττας
Όταν τα παιδιά μεγαλώνουν σε ένα κλίμα γεμάτο από αμοιβές και ποινές, ίσως αναπτύξουν μια ισχυρή ανάγκη να φαίνονται «καλά», ή να κερδίζουν και μια ισχυρή ανάγκη να αποφεύγουν να φαίνονται “κακά” ή να χάνουν. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε οικογένειες με γονείς που έχουν ένα προσανατολισμό αμοιβών, που στηρίζονται πάρα πολύ στη θετική αξιολόγηση, τις χρηματικές αμοιβές, τα δώρα, κ.τ.λ..Τα παιδιά αυτά απεχθάνονται και δε δέχονται την ήττα.

8. Σύσταση συμμαχιών
Άλλα πάλι παιδιά αρχίζουν και αντιλαμβάνονται την δύναμη της ομάδας και συστήνουν συμμαχίες και οργανώσεις .Οι μικρές συμμαχίες αυτές μπορεί να συστήνονται έξω από την οικογένεια ή εντός με τα αδέρφια τους και εναντίον των γονιών.

9. Υποταγή
Άλλα πάλι παιδιά, επιλέγουν να υποταχθούν στην εξουσία των γονέων τους γιατί νιώθουν ότι αυτός ο ρόλος τους κρατάει μακριά από προβλήματα. Αντιμετωπίζουν την κατάσταση με υποταγή, υπακοή και συμμόρφωση. Αυτή η αντίδραση στην εξουσία των γονέων συμβαίνει συχνά όταν οι γονείς είναι πολύ σκληροί στη χρήση της δύναμής τους. Ιδιαίτερα, όταν οι ποινές είναι αυστηρές, τα παιδιά μαθαίνουν να υποτάσσονται λόγω του μεγάλου φόβου της τιμωρίας.

10. Κολακεία
Άλλα πάλι παιδιά, πηγαίνουν με το μέρος του ισχυρού. Τείνουν να κολακεύουν τους γονείς τους ως μια προσπάθεια για να αποκτήσουν την εύνοια τους και να κερδίσουν τη συμπάθεια τους, άρα και να πετύχουν αυτό που επιθυμούν.

11. Έλλειψη δημιουργικότητας
Η εξουσία των γονέων ευνοεί τη συμμόρφωση μάλλον παρά τη δημιουργικότητα στα παιδιά, ακριβώς όπως το αυταρχικό κλίμα εργασίας σε ένα οργανισμό πνίγει την καινοτομία. Η δημιουργικότητα προέρχεται από την ελευθερία πειραματισμού, δοκιμής νέων πραγμάτων και νέων συνδυασμών.

Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ένα κλίμα δυνατών αμοιβών και τιμωριών είναι λιγότερο πιθανόν να αισθάνονται αυτή την ελευθερία από ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ένα κλίμα μεγαλύτερης αποδοχής. Δυσκολεύονται επίσης να επιμένουν μετά από αποτυχίες στο στόχο τους και τους δίνουν θάρρος μόνο οι προηγούμενες επιτυχίες τους που τις θεωρούν προϋπόθεση για να συνεχίσουν.

12. Απομάκρυνση
Όταν γίνεται πολύ δύσκολο για τα παιδιά να αντιμετωπίσουν την εξουσία των γονέων, τότε μπορεί να προσπαθήσουν να την αποφύγουν ή να απομακρυνθούν. Η δύναμη των γονέων μπορεί να προκαλέσει απομάκρυνση αν η ποινή είναι υπερβολικά σκληρή για το παιδί, αν οι γονείς δεν είναι σταθεροί στη χορήγηση αμοιβών, αν είναι πολύ δύσκολο να κερδηθούν οι αμοιβές ή αν είναι πολύ δύσκολο να μάθει το παιδί τις συμπεριφορές που απαιτούνται για να αποφύγει την τιμωρία.

Οι μορφές της απομάκρυνσης και της αποφυγής μπορεί να ποικίλουν από την σχεδόν πλήρη μέχρι περιστασιακή μόνο απομάκρυνση από την πραγματικότητα και περιλαμβάνουν:

1. Ονειροπόληση και φαντασίωση

2. Αδράνεια, παθητικότητα, απάθεια

3. Παλινδρόμηση σε βρεφική συμπεριφορά

4. Υπερβολική παρακολούθηση τηλεόρασης

5. Υπερβολική ανάγνωση μυθιστορημάτων

6. Μοναχικό παιχνίδι (συχνά με φανταστικούς παίκτες)

7. Εκδήλωση αδιαθεσιών

8. Φυγή

9. Χρήση ναρκωτικών

10. Υπερβολικό φαγητό από αντίδραση

11. Κατάθλιψη.

 

Της Καπετανάκη Ελευθερίας, Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος Website: http://psychologist.com.gr
Συμβουλευτική σχέσεων, οικογενειακή συμβουλευτική, συμβουλευτική εφήβων.

Πηγή: rotasapantaw.wordpress.com

Thessaloniki Arts and Culture 

 

 

Διαβάστε επίσης

Close