Tο παρόν άρθρο γνώμης, γράφεται με αφορμή τη τρέχουσα συγκυρία όπου όλοι μας πλέον περνάμε περισσότερο χρόνο στις οθόνες. Τι συμβαίνει όμως με τα παιδιά και ιδίως με τα νήπια;
Έρευνες για την ευημερία των νηπίων στον Καναδά, δείχνουν ότι τα νήπια δεν είναι καλό να εθίζονται σε οθόνες. Ωστόσο αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το τι παρακολουθούν να κάνουμε εμείς οι ενήλικες με τις οθόνες, όπως και από το κατά πόσο οι οθόνες αυτές συμβάλλουν εκπαιδευτικά ως προς το να αναπτύξουν κάποια δεξιότητα κοινωνική, μαθησιακή ή συναισθηματική.
Επειδή τα νήπια μιμούνται σε μεγάλο βαθμό τους γονείς τους, δεν είναι καλό να τους βλέπουν όταν δουλεύουνε στην οθόνη του υπολογιστή ή όταν τσεκάρουν συνέχεια την οθόνη του κινητού τους. Καθώς η τρέχουσα συγκυρία μας έκανε όλους να περνάμε περισσότερο χρόνο μπροστά στις οθόνες, λόγω δουλειάς, ή λόγω έλλειψης της δυνατότητας άσκησης άλλων ενδιαφερόντων μας, θα πρέπει οι γονείς των νηπίων να λαμβάνουν κάποια προστατευτικά μέτρα. Ποια είναι όμως αυτά; H χρήση υπολογιστή για δουλειά από έναν γονέα, θα πρέπει να γίνεται σε ένα άλλο δωμάτιο από αυτό στο οποίο βρίσκεται το ανήλικο νήπιο.
Επομένως οι γονείς που άρχισαν να εργάζονται εξ’ αποστάσεως μέσω υπολογιστή, ή όπου η δουλειά τους ούτως ή άλλως απαιτεί τη πολύωρη χρήση υπολογιστή μέσα στο σπίτι, θα πρέπει να θυμούνται να μετακινούνται σε κάποιο δωμάτιο, στο οποίο δε θα τους βλέπει το παιδάκι τους. Επιπλέον είναι λάθος να βάζουν το παιδάκι στο κρεβατάκι του για να κοιμηθεί και κατά αυτή τη διαδικασία να τσεκάρουν την οθόνη του κινητού τους. Όπως επίσης είναι λάθος να παίζουν με το νήπιο και κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού να τσεκάρουν την οθόνη του κινητού τους. Ουσιαστικά, θα πρέπει πάντα να αποφεύγουν, μπροστά στο νήπιο, να τσεκάρουν την οθόνη του κινητού τους και ιδιαίτερα κατά τις ώρες οι οποίες είναι αφιερωμένες στο παιδί τους.
Από την άλλη πλευρά, τα νήπια αγαπούν τις οθόνες (π.χ. των τηλεοράσεων) περισσότερο από τα παιχνίδια τους ή από παιδικά βιβλία. Αυτό είναι φυσικό καθώς οι οθόνες έχουν έντονα χρώματα και ενδιαφέροντες ήχους. Επομένως τους τραβούν πιο εύκολα τη προσοχή από ένα εκπαιδευτικό επιτραπέζιο, για παράδειγμα, παιχνίδι. Οι γονείς δε πρέπει να δείξουν δυσαρεστημένοι, αλλά να συμφωνήσουν μαζί τους ότι το «γουρουνάκι» π.χ. στην οθόνη είναι περισσότερο ενδιαφέρον από το «γουρουνάκι» αρκουδάκι τους.
Ωστόσο είναι στην ευθύνη των γονέων το παιδικό πρόγραμμα που θα παρακολουθούν τα νήπια στην τηλεόραση να είναι εκπαιδευτικό, να τους μαθαίνει π.χ. τη καλύτερη σύνταξη της ομιλούμενης γλώσσας και να περιλαμβάνει π.χ. πλούσιο λεξιλόγιο. Όπως επίσης, είναι στην ευθύνη των γονέων, όταν το νήπιο μαγνητιστεί από την οθόνη του κινητού του γονέα και του το πάρει, ο κηδεμόνας να έχει έτοιμο περασμένο μέσα ένα εκπαιδευτικό παιχνίδι στο οποίο θα συμμετέχει το νήπιο και θα αναπτύσσει διά της συμμετοχής αυτής τις ικανότητες του, παράλληλα είναι σημαντικό ο γονέας να συμμετέχει και αυτός στο παιχνίδι.
Για παράδειγμα ένα παιδικό παιχνίδι στο κινητό, με το οποίο ζητείται από το παιδί να επιλέξει ένα κουτάκι κι ανάλογα να επιλέξει κάποια μουσική, μπορεί να αναπτύξει στο παιδί κοινωνικές δεξιότητες, όταν όμως συμμετάσχει και η μητέρα στο παιχνίδι. Μόλις η μουσική αρχίζει να παίζει η μητέρα μπορεί να αρχίσει να τραγουδά και να χορεύει μαζί με το παιδάκι της κι έτσι του καλλιεργεί κοινωνικές ικανότητες. Άλλο κατάλληλο παιχνίδι για το κινητό, είναι για παράδειγμα κάποιο που παροτρύνει το παιδί να επιλέξει π.χ. τον αριθμό τέσσερα, μεταξύ άλλων αριθμών, ή να επιλέξει ένα συγκεκριμένο σχήμα π.χ. το τετράγωνο, μεταξύ άλλων σχημάτων, ή ένα συγκεκριμένο χρώμα π.χ. το κίτρινο, μεταξύ άλλων χρωμάτων, κ.α..
Συμπερασματικά η καραντίνα μας έχει στρέψει όλους περισσότερο στις οθόνες μας. Ωστόσο οι γονείς των νηπίων θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με αυτές, προκειμένου να μειωθεί η πιθανότητα εθισμού των νηπίων. Ενώ επιπρόσθετα η χρήση οθονών από τα νήπια θα πρέπει να γίνεται πάντα για εκπαιδευτικά προγράμματα στην τηλεόραση και για εκπαιδευτικά παιχνίδια στα tablets,ή στα κινητά, ή στους υπολογιστές, με μέτρο και χωρίς κατασπατάληση σημαντικού χρόνου τους, σε οθόνες.
