Σε περίπτωση πολέμου γεννιούνται παιδιά που:
– Δεν γνωρίζουν τι θα πει ειρήνη…
– Δεν γνωρίζουν πώς είναι να παίζεις στην αυλή του σπιτιού, χωρίς φόβο…
– Δεν γνωρίζουν την παιδική ανεμελιά…
Η απώλεια έγινε η νέα πραγματικότητα…
Εκείνα τα παιδιά που γνώρισαν την ασφάλεια της ειρήνης, έρχονται αντιμέτωπα με την απώλεια, σε πολλαπλές διαστάσεις π.χ. σχολικό περιβάλλον, φίλοι, ασφάλεια, σταθερότητα, πένθος. Σε έκθεση της UNICEF αναφέρεται ότι τα παιδιά που γεννιούνται σε εμπόλεμη κατάσταση μεγαλώνουν πρόωρα, καθώς ένα στα δέκα αναγκάζεται να εργαστεί, ενώ το 40% των παιδιών στερούνται της βασικής εκπαίδευσης.
Ο φόβος έχει τραγικές συνέπειες…
Σύμφωνα με τους ψυχολόγους ερευνητές, η συνεχόμενη κατάσταση φόβου και αγωνίας που επικρατεί π.χ. με τους βομβαρδισμούς κατά την διάρκεια ενός πολέμου, δημιουργεί την αντίδραση «μάχης ή φυγής», που αποτελεί άμυνα του ανθρώπινου οργανισμού, προκειμένου να προστατευτεί από μια απειλή.
Στην περίπτωση του πολέμου, φτάνει στο σημείο να εξελίσσεται ως τοξικό στρες, που ενδεχομένως να έχει μακροπρόθεσμες επιπλοκές σε θέματα υγείας.
Προγεννητικές επιπτώσεις του πολέμου στο παιδί
Καθώς η μητέρα βρίσκεται σε διαρκή αλληλεπίδραση με το έμβρυο, η αρνητική συναισθηματική της κατάσταση, που προκαλείται από στρεσσογόνες συνθήκες κατά την διάρκεια της κύησης, έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη του παιδιού μετά την βρεφική περίοδο π.χ. ανάπτυξη μαθησιακών δυσκολιών.
Η διεθνής φιλανθρωπική οργάνωση Save the Children, σε έκθεσή της για τα παιδιά του πολέμου, υποστηρίζει ότι παιδιά 12 ετών παρουσιάζουν αυτοκαταστροφικές τάσεις -π.χ. χρήση ουσιών ή αυτοκτονικές τάσεις, ως διέξοδο από την φρίκη του πολέμου.
Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, ένα στα τέσσερα παιδιά κινδυνεύει να εμφανίσει κυρίως Σύνδρομο μετατραυματικού στρες, κατάθλιψη, επιθετική συμπεριφορά, ψυχοσωματικά συμπτώματα, διαταραχές στην ομιλία και την ενούρηση.
Αντίστοιχα, μια άλλη έρευνα, με επικεφαλής τον Σέρμιν Γιάλιν Σαπμάζ και την ομάδα συνεργατών του, που αφορούσε στις ψυχικές διαταραχές, των προσφυγόπουλων πολέμου, ηλικίας 5-18 ετών, σε δείγμα 89 παιδιών, έδειξε ότι ένα σημαντικό ποσοστό των παιδιών διαγνώστηκαν με διαταραχή άγχους, κατάθλιψη, ψυχολογικό τραύμα, Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), ενώ ένα μικρότερο ποσοστό πληρούσε τα κριτήρια για νοητική καθυστέρηση και αυτιστικό φάσμα.
Οι ψυχολογικές επιπτώσεις καθορίζονται από το βαθμό του ψυχολογικού τραύματος
Το τοξικό άγχος, τα τραυματικά γεγονότα, μπορεί να διαταράξουν την ομαλή ανάπτυξη του εγκέφαλου -π.χ. γνωστική και νοητική λειτουργία, καθιστώντας τα παιδιά επιρρεπή στην εκδήλωση ψυχολογικών διαταραχών κατά την ενηλικίωσή τους.
Τα ψυχικά τραύματα κατά την διάρκεια της παιδικής ηλικίας σημαδεύουν στον πυρήνα της ανθρώπινης προσωπικότητας και δύσκολα επουλώνονται επαρκώς, χωρίς την βοήθεια ειδικού…
Αλήθεια, ποιος είναι αυτός που μπορεί να δώσει εξηγήσεις στις αθώες ψυχές που σημαδεύτηκαν για πάντα, στο τι εστί δίκαιο και τι άδικο και στο γιατί βιώνουν την φρικαλεότητα του πολέμου;
Έλσα Μπάρδα, Κλινικός Ψυχολόγος – Αναλύτρια Εφαρμοσμένης Συμπεριφοράς
