Από τους Έλληνες πήραμε την πόλη και στους Έλληνες θα την παραδώσουμε: ένας Τούρκος, πραγματικός φιλέλληνας;

Από τους Έλληνες πήραμε την πόλη και στους Έλληνες θα την παραδώσουμε: ένας Τούρκος, πραγματικός φιλέλληνας;

“Μια φωτογραφία, μια ιστορία” και μεταφερόμαστε στο χωριό Γέφυρα της Θεσσαλονίκης όπου βρίσκεται ο τάφος του Hasan Tahsin Pasa, ενός από τους πιο επιδραστικούς ανθρώπους στη σύγχρονη ιστορία της Θεσσαλονίκης.

Είναι δυνατόν ένας μεγάλος πραγματικός φιλέλληνας να είναι Τούρκος, Αλβανικής καταγωγής και Αρχιστράτηγος του τουρκικού στρατεύματος ο οποίος μάλιστα πολέμησε πολλές φορές τους Έλληνες και με ιδιαίτερο σθένος;

Θα μπορούσε ίσως να μνημονεύεται στην Ελληνική Ιστορία; Θα ήταν υπερβολή ακόμα και να του αφιερώναμε την ονομασία ενός δρόμου στην πόλη μας;
Ο άνθρωπος που την κρίσιμη στιγμή αναγνωρίστηκε από την ελληνική κυβέρνηση, καθώς είχε καταδικαστεί από την τουρκική κυβέρνηση ερήμην σε θάνατο. Έτσι πέρασε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του στην Ευρώπη με χορηγία της ελληνικής κυβέρνησης.

Μιλάμε φυσικά για τον Χασάν Ταχσίν Πασά, τον άνθρωπο που απεσώβησε ένα τεράστιο αιματοκύλισμα και την καταστροφή της Θεσσαλονίκης παραδίδοντάς την αμαχητί και άθικτη στους Έλληνες.

Ο τάφος του Χασάν Ταχσίν Πασά και του γιου του Κενάν Μεσαρέ στη Γέφυρα Θεσσαλονίκης

Από τους Έλληνες πήραμε την πόλη και στους Έλληνες θα την παραδώσουμε: ένας Τούρκος, πραγματικός φιλέλληνας;
Χασάν Ταχσίν Πασάς (Τάφος στη Γέφυρα)

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:

Ο Χασάν Ταχσίν Πασάς γεννήθηκε στο χωριό Μεσαρέ στην Αλβανία το 1845 και σπόυδασε στη Ζωσιμαία Σχολή των Ιωαννίνων.
Έκανε λαμπρή πορεία στα πεδία των μαχών όπου ήταν αντίπαλος πολλές φορές των δικών μας, ωστόσο δεν ήταν ποτέ φανατικός εθνικιστής.
Έτσι ανέβηκε όλες τις βαθμίδες της στρατιωτικής κλίμακας μέχρι που έγινε Αρχιστράτηγος.

Ο Χασάν Ταχσίν Πασάς δήλωνε Οθωμανός, έχοντας μια πολυπολιτισμική κουλτούρα και όχι Τούρκος οι οποίοι ήταν φανατικοί εθνικιστές και προσπαθούσαν να συντρίψουν τις υπόλοιπες εθνότητες στη χώρα τους.

Τα σημαντικότερα σημεία της ιστορίας του Χασάν Ταχσίν Πασά:

1. 1897 στους Ελληνοτουρκικούς πολέμους, πολέμησε τους Έλληνες και βγήκε νικητής, αποχωρώντας στη συνέχεια με μεγάλες στιγμές από το στράτευμα.

2. Λίγο πριν την έναξη του Α’ Βαλκανικού Πολέμου, ο Σουλτάνος του ανέθεσε τη Στρατιά για να αντιμετωπίσει τους Έλληνες, τους Βούλγαρους και τους Σέρβους. Στα μέσα Σεπτέμβρη 1912 βρέθηκε στη Δυτική Μακεδονία και από τις 5 έως τις 10 Οκτωβρίου, μετά τις σφαγές στα Σέρβια και στον Σαραντάπορο, οι Τούρκοι στρατοπέδευσαν σε ένα μέρος δίπλα στον Αλιάκμονα.

Το πρωί της 11ης Οκτωβρίου 1912 ο Χασάν Ταχσίν Πασάς αρνήθηκε να βομβαρδίσει την Κοζάνη και να καταστρέψει την πόλη, παρά την επιμονή των υφισταμένων του και ζήτησε το στράτευμα να κινηθεί προς τη Βέροια.

3. Ο Χασάν Ταχσίν Πασάς επιστρέφει τελικά στη Θεσσαλονίκη με 30.000 άντρες οι οποίοι όμως είναι εξαντλημένοι και εξαθλιωμένοι. Οχυρωμένος στην πόλη πρέπει να πάρει μια πολύ σοβαρή απόφαση. Να αντισταθεί, υποχρεώνοντας την πόλη σε βομβαρδισμό με άμεση συνέπεια ένα λουτρό αίματος και την πλήρη καταστροφή υποδομών (Λιμάνι, υδραγωγεία, γέφυρες κλπ), καθώς και ιστορικά μνημεία αλλά και εκατοντάδες σπίτια ή να παραδώσει αμαχητί την πόλη άθικτη.
Στη δεύτερη περίπτωση και με το κίνημα των νεότουρκων να είναι φανατισμένοι ανθέλληνες θα ήταν προδότης της πατρίδας του με σοβαρότατες επιπτώσεις.

4. Ο Χασάν Ταχσίν Πασάς αποφασίζει να παραδόσει την πόλη αμαχητί και άθικτη στους Έλληνες λέγοντας μάλιστα: «Από τους Έλληνες την πήραμε και στους Έλληνες θα την παραδώσουμε»

Από τους Έλληνες πήραμε την πόλη και στους Έλληνες θα την παραδώσουμε: ένας Τούρκος, πραγματικός φιλέλληνας;
Χασάν Ταχσίν Πασάς

5. Οι Βούλγαροι κάνοντας την ύστατη προσπάθεια να τον μεταπείσουν, προσπαθούν να τον δωροδοκήσουν με μια επιταγή της Αγγλικής Τράπεζας η οποία ανέγραφε ένα υπέρογκο ποσό. Ο Χασάν Ταχσίν Πασάς αρνήθηκε, λέγοντας μάλιστα: «Εμείς πολεμήσαμε με τους Έλληνες επί 20 μέρες. Βούλγαρους στρατιώτες δεν συνάντησα πουθενά. Νικήθηκα από Έλληνες και σε εκείνους παραδίδω την πόλη. Πώς τολμάτε να μου ζητάτε να υπογράψω πρωτόκολλο και με σάς;»

6. Οι Τούρκοι τον καταδίκασαν ερήμην σε θάνατο με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας επειδή σεβάστηκε την πόλη που διοικούσε και δεν προχώρησε σε ένα άνευ λόγου αιματοκύλισμα. Οι Βούλγαροι λεηλάτησαν το σπίτι του και απειλούσαν τους συγγενείς του. Οι Έλληνες της Θεσσαλονίκης έδωσαν στον γέρο πλέον Αρχιστράτηγο τον τίτλο του «σωτήρα και ευεργέτη» της πόλης και με χορηγία του Ελληνικού Κράτους έζησε την υπόλοιπη ζωή του στην Ευρώπη. Πέθανε το 1918 στη Λωζάνη της Ελβετίας σε ηλικία 73 ετών.

7. Είχε παντρευτεί Ελληνίδα (η οποία εξισλαμίστηκε) και απέκτησε 7 παιδιά. Ένας από τους γιους του, ο ζωγράφος Κενάν Μεσαρέ (1889-1965), εγκαταστάθηκε στα Γιάννινα και απέκτησε την ελληνική υπηκοότητα.

8. Κάτι που δεν είναι ευρέως γνωστό, είναι πως όταν ήταν στρατιωτικός διοικητής στην Κρήτη, το 1895 διέσωσε από τα νύχια των αρχαιοκάπηλων που δρούσαν στο Νησί, την περίφημη Δωδεκάδελτη Επιγραφή με τους Νόμους της Γόρτυνας που αποτελεί σήμερα τη βάση του Ευρωπαϊκού Ποινικού Δικαίου.

Χασάν Ταχσίν Πασάς, ένας αντίπαλος αλλά ταυτόχρονα με τη συμπεριφορά του, ίσως και ένας μεγάλος φιλέλληνας. Για άλλους ήρωας και για άλλους από ήρωας προδότης.

 

Δημήτρης Συμεωνίδης

Διαβάστε επίσης

Ζωγραφική σε αχαρτογράφητα νερά... Φυλακές Επταπυργίου 1984-1989

Ζωγραφική σε αχαρτογράφητα νερά… Φυλακές Επταπυργίου 1984-1989

Η ζωγραφική ημερεύει τον άνθρωπο…
Στην χάραξη γραμμών και στην ρευστότητα των χρωμάτων, μέσα από το ανθρώπινο χέρι, ο άνθρωπος κάθε ηλικίας, γνωστικής βαθμίδας και δεξιότητας συναντά τον βαθιά μέσα του εαυτό, γίνεται Δημιουργός

Close