Ο σεξουαλικός πόθος στη Θεσσαλονίκη μετακόμισε οριστικά. Τα σπίτια στον Βαρδάρη πέθαναν, ζήτω ο Βαρδάρης!
Η Ναταλί μασουλάει ένα κρύο σάντουιτς. Έχει ριγμένη στην πλάτη μια αθλητική φόρμα και στο πρόσωπο μια παιδική αυθάδεια. Κάθεται σταυροπόδι στο μικρό δωμάτιο, δίπλα στην αίθουσα υποδοχής του οίκου ανοχής, όμως η φιγούρα της αντανακλάται στη γυάλινη πόρτα, εκεί που σταματούν τα λιγωτικά βλέμματα των αντρών. Κάποια στιγμή σηκώνεται, βγάζει τη φόρμα, ρωτά τον πρώτο πελάτη αν θέλει να περάσουν καλά μαζί, τον παίρνει αγκαζέ και γλιστρούν στο δωμάτιο.
«Τουλάχιστον εδώ, στη νέα πιάτσα, τα σπίτια έχουν παράθυρα. Έχουν καινούρια πλακάκια, air condition για το καλοκαίρι και πλυντήριο για να πλένουμε τα σεντόνια. Στον Βαρδάρη ήμασταν μες στη βρώμα» λέει η μαντάμ, που μένει πίσω μαζί μας.
Ο σεξουαλικός πόθος στη Θεσσαλονίκη μετακόμισε οριστικά. Τα σπίτια στον Βαρδάρη πέθαναν, ζήτω ο Βαρδάρης! Η νέα γειτονιά των οίκων ανοχής μεταφέρθηκε εκτός πολεοδομικού ιστού, στη δυτική είσοδο της πόλης, στην περιοχή των Παλιών Σφαγείων πίσω από τη «Βίλκα». Τον τελευταίο χρόνο έχουν ανοίξει εδώ 27 σπίτια.
Φαρδείς δρόμοι, φρεσκοβαμμένοι τοίχοι, πόρτες ασφαλείας, ροζ ησυχία. Μαζί με την πιάτσα, όμως, αλλάζουν και τα οικονομοτεχνικά χαρακτηριστικά δύο σημαντικών περιοχών: Του Βαρδάρη, που σβήνει τα κόκκινα φώτα μετά από δεκαετίες, και των Παλιών Σφαγείων, που υποδέχεται τώρα τη νέα γειτονιά του έρωτα. Κάποιοι θα κερδίσουν και κάποιοι θα χάσουν. Αυτό είναι το τελευταίο πολεοδομικό «πείραμα» στη Θεσσαλονίκη.
Η ιστορία ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2011. Το Δημοτικό Συμβούλιο Θεσσαλονίκης αποφάσισε κατά πλειοψηφία τη μεταφορά των οίκων ανοχής σε περιοχή με χρήση γης «βιοτεχνική ή βιομηχανική», που «δεν περιλαμβάνει χρήσεις κατοικίας», και όχι σε οικήματα με πρόσοψη «σε οδούς του βασικού οδικού δικτύου».
Ο αριθμός των πορνείων δεν έπρεπε να ξεπερνά τα 50, ενώ ορίστηκε μεταβατική περίοδος 12 μηνών για το κλείσιμο των σπιτιών στον Βαρδάρη, στα στενά απέναντι από τα δικαστήρια.
«Η παρουσία των οίκων ανοχής, εμένα δεν με ενοχλεί καθόλου» δήλωσε στη συνεδρίαση ο δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης, αν και στήριξε την απόφαση μετεγκατάστασης.
Η αντιπολίτευση τον κατηγόρησε ότι «μετατρέπει σε κολυμπήθρα του Σιλωάμ» την υποβαθμισμένη δυτική είσοδο της Θεσσαλονίκης, ωστόσο η απόφαση πέρασε από το Δημοτικό Συμβούλιο. «Η Θεσσαλονίκη αποκτά το δικό της Κανάλ Ντ’ Αμούρ», «Η Θεσσαλονίκη γίνεται Άμστερνταμ» έγραψαν οι τοπικές εφημερίδες.
«Οι οίκοι ανοχής έπρεπε να βρίσκονται μακριά από κατοικίες, σχολεία, εκκλησίες, νοσοκομεία και πάρκα, σύμφωνα με τη νομοθεσία. Επιτροπή οριοθέτησε τη νέα περιοχή, εντός της οποίας μπορούσαν στο εξής να λειτουργήσουν, ενώ η σχετική κανονιστική απόφαση αναρτήθηκε στο διαδίκτυο» περιγράφει ο Χασδάι Καπόν, αντιδήμαρχος Οικονομικών, στον οποίο υπάγονται οι υπηρεσίες για τις άδειες των οίκων ανοχής.
Στο πρώτο μεταβατικό 12μηνο ελάχιστα πορνεία έφυγαν από τον Βαρδάρη. Οι άδειες έπαψαν να ανανεώνονται και τα πορνεία λειτουργούσαν παράνομα. Από τις αρχές του 2013 ο Δήμος σφράγισε 188 φορές τα περίπου δέκα σπίτια που συνέχιζαν να λειτουργούν στην παλιά γειτονιά. Η Αστυνομία σχημάτισε 324 δικογραφίες με την αυτόφωρη διαδικασία.
Για κάθε παράνομο οίκο ανοχής διώκονταν τρία άτομα: η ιερόδουλη στο όνομα της οποίας ήταν η άδεια, η μαντάμ που δηλωνόταν ως βοηθητικό προσωπικό και το άτομο που εμφανιζόταν ως μισθωτής του ακινήτου. Τελικά, ο έρωτας εξαναγκάστηκε σε φυγή: μόλις δύο-τρία σπίτια έμειναν στον θρυλικό Βαρδάρη να σφραγίζονται κάθε εβδομάδα.
«Η βασική οικονομική δραστηριότητα στην παλιά γειτονιά αφορούσε τα κινέζικα καταστήματα ρούχων. Η περιοχή μαράζωσε περισσότερο από τα έργα του μετρό, καθώς λαμαρίνες κάλυψαν ολόκληρα τετράγωνα» περιγράφει ο Κώστας Γεωργάκος, από τους πιο έμπειρους κτηματομεσίτες στη Θεσσαλονίκη.
Ο ίδιος δίνει το στίγμα της υποβάθμισης με αριθμούς. Το ενοίκιο καταστήματος στο κέντρο της πόλης μπορεί να φτάσει ως τα 20 ευρώ/ τ.μ. Στον Βαρδάρη δεν ξεπερνά τα 3 ευρώ/ τ.μ. Αντίστοιχα, η τιμή αγοράς καταστήματος στο κέντρο κυμαίνεται στα 2-5.000 ευρώ / τ.μ., ενώ εκεί φθάνει ως τα 1.000 ευρώ. Μετά το ξεσπίτωμα των πορνείων, οι τιμές στον Βαρδάρη θα παραμείνουν για κάποιο διάστημα ιδιαίτερα χαμηλές. Και είναι πρόδηλο ότι κάποιοι βλέπουν τώρα εκεί χρυσές ευκαιρίες επένδυσης.
Κάνουμε βόλτα στη νέα γειτονιά των οίκων ανοχής το επόμενο μεσημέρι. Οδοί Νικηφόρου Ουρανού, Ανδρέα Γεωργίου, Φρίξου. Κτίρια λουξ, γυαλισμένα πλακάκια, πόρτες ασφαλείας και φωτεινές πινακίδες “Open” σαν κι αυτές στα 24ωρα περίπτερα. Τα περισσότερα σπίτια στεγάζονται σε ισόγειες πρώην βιοτεχνίες κι έτσι πολλές φορές είναι παράταιρα τοποθετημένοι στον τεράστιο άδειο χώρο οι δερμάτινοι καναπέδες αναμονής.
Πολλά έχουν και ονόματα: Melisses, Studio Romantic, La Casa Di Irene, Villa Erotica. Μόνο το προσποιητό νάζι παραμένει ίδιο. «Γεια σου, θέλεις να περάσουμε όμορφα». Μία γυναίκα το πρωί, μία το βράδυ. Από τη Ρωσία, τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία και μόλις δύο Ελληνίδες. Στη νέα γειτονιά επικρατεί μια περίεργη αίσθηση τάξης. Και τόσον καιρό, δεν έχει συμβεί το παραμικρό επεισόδιο στα σπίτια ή έξω στον δρόμο.
Η Αφροδίτη, μία από τις ελάχιστες Ελληνίδες ιερόδουλες, περιγράφει ότι η κίνηση είναι μικρότερη από τον Βαρδάρη. «Άνοιξαν πολλά σπίτια και η πελατεία μοιράστηκε» λέει. Η Ζάνα από την Ρουμανία, ιδιοκτήτρια οίκου ανοχής, συμφωνεί ότι η δουλειά αραίωσε, όμως τώρα «έρχεται καλύτερος κόσμος» σημειώνει. «Είναι πιο διακριτικά κι επίσης δημιουργείται μια πιάτσα του έρωτα που σιγά-σιγά μαθαίνεται».
Τα σπίτια είναι σήμερα 27, όμως 4-5 υπήρχαν εδώ από το 2007. «Στα χαρτιά, το ίδιο πρόσωπο φαίνεται ως μισθωτής το πολύ δύο πορνείων. Οι περισσότεροι είναι Έλληνες, όμως υπάρχουν Βούλγαροι και Ρουμάνοι ‘μπροστινοί’. Δεν έχουμε, πάντως, απολύτως σαφή εικόνα για τους πραγματικούς ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων» σημειώνει αξιωματικός της Αστυνομίας.
Από την άλλη, αναζητήσαμε τους ιδιοκτήτες των ακινήτων, στα οποία λειτουργούν οι οίκοι ανοχής. Από την έρευνα στο Κτηματολόγιο, με βάση τις διευθύνσεις των πορνείων που αναγράφονται στις άδειες, προκύπτει ότι τα περισσότερα κτίσματα ανήκουν στα ίδια πρόσωπα από τη δεκαετία του ’70 και του ’80.
Υπάρχουν πάντως και ορισμένοι νέοι ιδιοκτήτες, που αγόρασαν τις συγκεκριμένες αποθήκες-φαντάσματα το 2009 ή και το 2011, όταν δεν υπήρχε καμία επιχειρηματική λογική να αγοράσεις ακίνητο στη συγκεκριμένη περιοχή. Κάποιοι εξ αυτών απέκτησαν τα ακίνητα από πλειστηριασμούς τραπεζών. Παρέμειναν προσωρινά κλειστά και στη συνέχεια νοικιάστηκαν στις νεοφερμένες επιχειρήσεις του έρωτα.
Ο Νίκος Μανομενίδης, σύμβουλος ακινήτων και πρώην πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Θεσσαλονίκης, παρακολουθεί με ενδιαφέρον το νέο πολεοδομικό πείραμα στην περιοχή των Παλιών Σφαγείων. «Μετά την αποβιομηχάνιση της Θεσσαλονίκης, η περιοχή ερήμωσε κι έμεινε έτσι για δεκαετίες. Επομένως, δεν μπορούμε να μιλήσουμε για τιμές ενοικίασης ή αγοράς. Στην πράξη, αν κάποιος ενδιαφερόταν, θα συμφωνούσε με τους ιδιοκτήτες το πρώτο ποσό που θα πρότεινε.
Αυτό το ποσό, εκτιμώ ότι σήμερα έχει διπλασιαστεί» λέει ο κ. Μανομενίδης. Και προσθέτει: «Μπορεί να δημιουργηθεί μια πιάτσα με την έννοια της βόλτας, αντίστοιχη για παράδειγμα με τη διάσημη γειτονιά του Άμστερνταμ. Και τότε, όμως, γεννάται το ερώτημα τι καταστήματα μπορούν να λειτουργήσουν δίπλα στους οίκους ανοχής».
Απευθυνθήκαμε στον Δήμο του Άμστερνταμ θέτοντας το ερώτημα. Τα τελευταία χρόνια ο δήμαρχος Έμπερχαρντ Φαν Ντερ Λάαν αναπτύσσει ένα φιλόδοξο σχέδιο αστικής οικονομίας, το λεγόμενο “1012 Project” (από τον ταχυδρομικό κώδικα του κέντρου). Το σχέδιο αφορά την περιοχή με τις βιτρίνες των οίκων ανοχής, τα coffeeshops, τις λέσχες και τα φθηνά ξενοδοχεία, πίσω από τα οποία είχε αναπτυχθεί μια παρα-οικονομία καταναγκαστικής πορνείας και ξεπλύματος χρημάτων.
«Στόχος του ‘Σχεδίου 1012’ είναι να δημιουργηθεί μια υγιής ισορροπία μεταξύ των επιχειρήσεων στη συγκεκριμένη περιοχή» περιγράφει η εκπρόσωπος του δημάρχου Άμστερνταμ, Ταχίρα Λίμον. Το στοίχημα της ολλανδικής πρωτεύουσας είναι να διατηρήσει το κέντρο τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του, αλλά χωρίς τη «σκοτεινή του πλευρά». Αυτό, λένε οι Ολλανδοί, επιτυγχάνεται πρωτίστως αν συνυπάρξουν κατοικίες, γραφεία και κέντρα διασκέδασης.
Ο Δήμος του Άμστερνταμ ανακαινίζει προσόψεις κτιρίων, διαμορφώνει πάρκα και φωτίζει τα σοκάκια. Οι Αρχές ελέγχουν το ποινικό μητρώο των νέων επιχειρηματιών, ενώ οι οικονομικές υπηρεσίες ξεσκονίζουν τα φορολογικά στοιχεία των καταστημάτων.
Παράλληλα, ενισχύονται οι υπηρεσίες του Δήμου και της Αστυνομίας για την αντιμετώπιση του τράφικινγκ. Μετά από όλα αυτά, πολλά «προβληματικά» καταστήματα έκλεισαν. Και δόθηκαν οικονομικά κίνητρα, ώστε να ανοίξουν γκαλερί, μικρά μουσεία, εστιατόρια και ατελιέ μόδας. «Η περιοχή θα συνεχίσει να είναι η γειτονιά των κόκκινων φαναριών, όμως θα είναι εξίσου φιλόξενη για όποιον θέλει να επισκεφτεί μια γκαλερί ή ένα εστιατόριο» λέει η κ. Λίμον.
Πίσω, στη σαλονικιώτικη γειτονιά της Ναταλί, σουρουπώνει κι αρχίζει το ατέλειωτο αλισβερίσι. Στις συζητήσεις με τις περισσότερες γυναίκες ακούμε παράπονα ότι η κρίση μειώνει και τη σεξουαλική λαχτάρα. Το κόστος μιας επίσκεψης ξεκινά από τα 30 ευρώ και φτάνει ως τα 100 ευρώ, αν επιθυμείς έξτρα παροχές, πάνινες παντόφλες και χάδια στο τζακούζι. Υπάρχουν μέρες που περνούν από ένα σπίτι ως και 100 άτομα.
Κι όμως, στις αρχές της δεκαετίας του ΄90 υλοποιήθηκε ακριβώς εδώ ένα από τα πιο πετυχημένα εγχειρήματα πολιτιστικής και οικονομικής ανάπτυξης στην Ελλάδα. Την εποχή που κανείς δεν πλησίαζε στη δυτική είσοδο της Θεσσαλονίκης, ο επιχειρηματίας Νίκος Στεφανίδης μετέτρεψε τον παλιό αλευρόμυλο της οικογένειας Χατζηγιαννάκη σε έναν πρωτοποριακό χώρο πολιτισμού, τον περίφημο «Μύλο».
Λειτούργησαν συναυλιακοί χώροι, εστιατόρια, γκαλερί, ραδιόφωνα, τα επόμενα χρόνια φιλοξενήθηκαν ονόματα-θρύλοι της μουσικής και των τεχνών. Κοντά στον «Μύλο» άνοιξαν πολλά νυχτερινά κέντρα και για τουλάχιστον μια δεκαετία η περιοχή ήταν στα φόρτε της. Κι έπειτα ήρθε η πτώση. Ο «Μύλος» συρρικνώθηκε, τα στέκια μεταφέρθηκαν, η περιοχή έπεσε ξανά στη λήθη.
Τους τελευταίους μήνες ο Στεφανίδης επέστρεψε στον θρυλικό «Μύλο». Και είναι ένα από τα πρόσωπα που μπορούν να μιλήσουν για την άνοδο και την πτώση της περιοχής.
«Χωρίς να είμαι αντίθετος στη λειτουργία των οίκων ανοχής, θεωρώ τραγικό λάθος τη χωροθέτησή τους στη συγκεκριμένη περιοχή. Δεν είμαι πουριτανός, όμως η Θεσσαλονίκη δεν είναι Άμστερνταμ ούτε σε επίπεδο πολιτιστικής παράδοσης ούτε σε επίπεδο αυτοδιοίκησης.
Θα μπορούσαν να δοθούν κίνητρα στους υπόλοιπους επιχειρηματίες, που χωρίς καμία βοήθεια και με πολύ κόπο και ρίσκο ενέταξαν την περιοχή στον ιστό της πόλης. Να ελαφρυνθούμε για παράδειγμα, από τα δημοτικά τέλη, να καθαρίζονται και να φωτίζονται οι δρόμοι» σημειώνει ο κ. Στεφανίδης. «Εδώ θα λειτουργήσει το επόμενο διάστημα το κεντρικό κτίριο της Περιφέρειας, ενώ στον κεντρικό δρόμο υπάρχουν μεγάλα ξενοδοχεία με επισκέπτες όλο τον χρόνο.
Υπάρχουν χώροι εκθέσεων, τις οποίες επισκέπτονται καθημερινά σχολεία. Η συνύπαρξη αυτών με τους οίκους ανοχής, θα αποθαρρύνει και τους πελάτες των τελευταίων. Ως επιχειρηματίας δεν θεωρώ ότι κάνω κάτι διαφορετικό από τους επιχειρηματίες των οίκων ανοχής. Όλοι συνάδελφοι είμαστε. Απλώς, έχουμε άλλο πελατολόγιο».
Πηγή vice.com
http://www.thessalonikiartsandculture.gr
