Μια μεγάλη έρευνα για τη δομή της εβραϊκής κοινότητας Θεσσαλονίκης για την οικονομική τους κατάσταση.
“Ένα μεγάλο ποσοστό των Εβραίων δεν θα μπορούσε να έχει κρυμμένες λίρες και τιμαλφή στα δάπεδα των κατοικιών του, όπως ήταν το στερεότυπο μεγάλου μέρους των Θεσσαλονικέων της περιοχής”.
Η έρευνα αυτή ξεκίνησε, πριν τα μέλη της εβραϊκής κοινότητας οδηγηθούν στα κρεματόρια των ναζί, από την ιστορικό Μαρία Καβάλα, σε συνεργασία με την ισραηλιτική κοινότητα. Επίσης αφορούσε τη γεωγραφική τους διάταξη στη Θεσσαλονίκη.
Η έρευνα βασίζεται στις δηλώσεις που αναγκάστηκαν να κάνουν οι επικεφαλής των νοικοκυριών των Εβραίων, παραπλανώμενοι από τους Γερμανούς ότι θα τύχουν ειδικού καθεστώτος φορολόγησης. Η ισραηλιτική κοινότητα Θεσσαλονίκης έχει στα αρχεία της 4.100 τέτοιες δηλώσεις ακίνητης και κινητής περιουσίας, στις οποίες περιλαμβάνονται τα επαγγέλματα και η οικογενειακή κατάσταση των Εβραίων.
Το πρώτο τμήμα της έρευνας της κυρίας Καβάλα αφορά τη μελέτη 500 δηλώσεων (12%) και η πρώτη ανακοίνωση για τα συμπεράσματα έγινε σε ειδική εκδήλωση στο αμερικανικό προξενείο Θεσσαλονίκης.
Το 50% της κοινότητας είναι χαμηλόμισθοι
Οι δηλώσεις των Εβραίων υπολογίζεται πως είναι πολύ περισσότερες, ίσως και 18.000, που αντιστοιχούν στις οικογένειες των 50.000 Εβραίων της Θεσσαλονίκης.
Η κοινωνική διαστρωμάτωσή τους περιλαμβάνει την κατώτερη τάξη σε ποσοστό 29%, οι περισσότεροι εκ των οποίων ήταν εργάτες (12%), ενώ ακολουθούν οι άνεργοι (10%) και οι πλανόδιοι πωλητές (7%). Στη μεσαία τάξη, ποσοστό 32,9%, η πλειοψηφία των Εβραίων είναι υπάλληλοι, εκ των οποίων οι περισσότεροι ιδιωτικοί, ακολουθούν με 8,4% οι ιδιοκτήτες εμπορικών καταστημάτων, οι ελεύθεροι επαγγελματίες (7,9%), οι τεχνίτες (4,6%) και σε ποσοστό 2% εντάσσονται τα επαγγέλματα που απαιτούσαν ιδιαίτερη μόρφωση, όπως φαρμακοποιοί, γεωπόνοι, γιατροί και λογιστές.
Η ανώτερη τάξη, όπως προκύπτει από τις δηλώσεις, προσδιορίζεται στο 10% του πληθυσμού και σ’ αυτήν εντάσσονται μεγαλέμποροι, επιχειρηματίες, βιομήχανοι.
Εντυπωσιακά είναι τα οικονομικά στοιχεία που έχουν προκύψει από την έρευνα που ξεκίνησε η κυρία Καβάλα. Προκύπτει πως το μεγαλύτερο ποσοστό της κοινότητας ανήκει στα χαμηλά οικονομικά στρώματα, καθώς το 50% δηλώνει εισόδημα μικρότερο των 43.872 προπολεμικών δραχμών, την εποχή που μια μέση κατοικία κόστιζε 75.000 δραχμές. Τα μεσαία εισοδήματα, από 44.000 έως 123.000 δραχμές, καταλαμβάνουν το 25% των δηλώσεων που εξετάστηκαν, ενώ το 20% είναι τα ανώτερα, από 123.000 έως 538.000 δραχμές. Οι αρκετά πλούσιοι, με εισοδήματα πάνω από 538.000 δραχμές, είναι το 5% του πληθυσμού, όπως προκύπτει από τις δηλώσεις.
“Ο πληθυσμός ήταν μοιρασμένος”
Ανάλογη με τα εισοδήματα, σύμφωνα με τα πρώτα συμπεράσματα της έρευνας του δείγματος των 500 δηλώσεων, ήταν η εγκατάσταση των Εβραίων στη Θεσσαλονίκη.
Τα κατώτερα στρώματα και οι φτωχοί έμεναν κυρίως σε γκετοποιημένες περιοχές της δυτικής και ανατολικής Θεσσαλονίκης, όπως και οι υπόλοιποι φτωχοί κάτοικοι της πόλης, ενώ τα μεσαία και ανώτερα στρώματα στο κέντρο. “Ο πληθυσμός ήταν μοιρασμένος σε όλη την πόλη. Το 45,4% κατοικούσε στους φτωχικούς συνοικισμούς Ρεζί Βαρδάρ, 151 και συνοικισμός 6 – Καραγάτς, με πιο πυκνοκατοικημένο αυτόν του Ρεζί Βαρδάρ”, παρατήρησε στην ανακοίνωσή της η κυρία Καβάλα.
Άρθρο του Κώστα Καντούρη στην εφημερίδα Μακεδονία.
Πηγή tvxs.gr
Thessaloniki Arts and Culture http://www.thessalonikiartsandculture.gr
