Ποιος πέρασε τα παλιά χρόνια από την Θεσσαλονίκην και δεν ενθυμείται την ιστορικήν πλατείαν της Ελευθερίας;

Ουσιαστικώς δεν ήτανε πλατεία. Ήταν ένα μεγαλύτερο άνοιγμα της μεγάλης εμπορικής οδού, της αρχιζούσης από το Διοικητήριον και καταληγούσης εις την προκυμαίαν.

Γύρω γύρω τα μεγαλύτερα και τα κοσμικότερα κέντρα της παλαιάς Θεσσαλονίκης. Το ξενοδοχείον Όλυμπος, του Φλόκα, απ’ εδώ το ξενοδοχείον της Αγγλίας, το ζυθοπωλείον του Πεντζίκη, το μεγάλο καφενείον το Κρυστάλ και από πάνω η Λέσχη των Ομογενών.

Εις τον ανοικτόν και στενόχωρον εκείνον χώρον κάθε απόγευμα μαζευόταν όλος ο καλός και εμπορικός κόσμος της Θεσσαλονίκης και έπινε μπίρα γερμανική σε κρίκετ, διπλά και τετραπλά.
Δεν ήσανε ποτήρια εκείνα, ήσανε πηγάδια.

Εκεί διελαλούντο όλες οι εφημερίδες όλων των λαών και των φυλών της πόλεως.
— Νέα Αλήθεια, Μακεδονία!
— Μπαλκανλάρ!
— Ιντεπαντάν!
— Πράβδα!

Εκεί οι Εβραίοι γύριζαν και πωλούσαν κάτι νόστιμα ψητά αυγά εις το κέλυφος των οποίων έδιναν ένα χρώμα καστανί από τσούφλια κρομμυδιών.
— Γουέβος χαμινάδος!

Την πλατείαν αυτήν την είχαν βαφτίσει εις πλατείαν Ελευθερίας οι Νεότουρκοι μετά το τουρκικό το Σύνταγμα και εις ανάμνησιν αυτού, γιατί εκεί εγίνοντο όλα τα πολιτικά και εθνικά συλλαλητήρια.

Εκεί στο καφενείον Όλυμπος, που ήταν από κάτω από το ξενοδοχείον, προς το μέρος της πλατείας, πρωτομπήκαν οι πρώτοι Έλληνες αξιωματικοί που εισήλθον του Αγίου Δημητρίου εις τα 1912 εις την Θεσσαλονίκην.

Εκεί μετά την απελευθέρωσιν εγίνοντο και όλες οι δικές μας συγκεντρώσεις.
Δύο κέντρα μόνον είχε η Θεσσαλονίκη τότε, τον Λευκόν Πύργον και την πλατείαν Ελευθερίας.

Στα 1917 όμως ήλθεν η μεγάλη πυρκαγιά και τα έκανε στάχτη όλα. Ακόμα και τις αναμνήσεις. Λίγα αποκαΐδια μείναν κι απ’ αυτές…

Πάει του Φλόκα, πάει ο Όλυμπος, πάει όλο εκείνο το τετράγωνο έως την άλλην άκραν προς το τελωνείον.

Απόσπασμα από χρονογράφημα του Σταμ.Σταμ. που δημοσιεύτηκε στο Έθνος στις 30 Οκτωβρίου 1936.