Ο κινηματογράφος «Διονύσια», ένας χαμένος θρύλος της Θεσσαλονίκης

Ο κινηματογράφος «Διονύσια», ένας χαμένος θρύλος της Θεσσαλονίκης

Ένας από τους πιο διάσημους κινηματογράφους της Θεσσαλονίκης ήταν τα «Διονύσια».

Βρισκόταν στο κεντρικότερο σημείο της πόλης, στη διασταύρωση των οδών Αγίας Σοφίας και Τσιμισκή. Το όνομα του σινεμά, που κατεδαφίστηκε το 1973, μετά από μισό αιώνα δόξας, έμεινε μόνο στο γειτονικό πάγκο εφημερίδων – που έκλεισε κι αυτός- και τις μνήμες των παλιών Θεσσαλονικιών.

Ο κινηματογράφος «Διονύσια», ένας χαμένος θρύλος της Θεσσαλονίκης
Η πρόσοψη του κινηματογράφου «Διονύσια» στην οδό Αγίας Σοφίας που κατεδαφίστηκε το 1973.

Το σινέ «Διονύσια» βρισκόταν στην οδό Αγίας Σοφίας, στον χώρο της δεύτερης σύγχρονης πολυκατοικίας, αριστερά όπως ανεβαίνουμε τον πεζόδρομο, πάνω από την οδό Τσιμισκή. Ήταν περίφημο για τα εντυπωσιακά ανάγλυφα της πρόσοψης, που παρίσταναν αρχαίο αιγυπτιακό ναό, και για τις καλές ταινίες που πρόβαλλε, σε σημείο μάλιστα που οι θεατές δημιουργούσαν μεγάλες ουρές στο πεζοδρόμιο. Το εσωτερικό της αίθουσας είχε δύο σειρές θεωρεία και γύψινες διακοσμήσεις στους τοίχους.

Ιδιοκτήτης του κινηματογράφου, που χτίστηκε το 1925, ήταν ο Νίκος Δαρβέρης, διευθυντής της εφημερίδας «Ταχυδρόμος Βορείου Ελλάδος». Τα εγκαίνια των Διονυσίων, που πήραν το όνομα από διαγωνισμό που είχε προκηρύξει ο ιδιοκτήτης του, έγιναν το Σεπτέμβριο του 1926 με την ταινία του βωβού κινηματογράφου «Η σκλάβα της μόδας», με πρωταγωνίστρια την σταρ της εποχής Νόρμα Σίρερ.

Η μουσική της ταινίας ακουγόταν ζωντανά από μόνιμη ορχήστρα του κινηματογράφου που έπαιζε επί σκηνής κοντά στην οθόνη. Τα φεϊγβολάν που κυκλοφόρησαν για το κοινό τη μέρα της έναρξης έγραφαν: «Τα Διονύσια» κρίνονται ως το τελειότερον οικοδόμημα του είδους εν Ανατολή και από απόψεως αρχιτεκτονικής και από απόψεως διακοσμήσεως. Περιλαμβάνει μετά των θεωρείων 1000 καθίσματα».

Ο κινηματογράφος «Διονύσια», ένας χαμένος θρύλος της Θεσσαλονίκης
Η αριστερή πλευρά της οδού Βασ. Σοφίας, πάνω από τη διασταύρωση της με την οδό Τσιμισκή, με τον τροχονόμο στη μέση να ρυθμίζει την κυκλοφορία. Το δεύτερο «αιγυπτιακό» κτίσμα είναι ο κινηματογράφος «Διονύσια».

Για τρία χρόνια, ώσπου ήρθε ο ομιλών κινηματογράφος, τα Διονύσια πρόβαλλα πολλές γνωστές ταινίες όπως ‘Η εύθυμη χήρα», «Το χαμίνι» με τον Τσάρλι Τσάπλιν, «Μπαμπάς με το στανιό» με τη Λίλιαν Χάρβεϊ, «Σαρξ και διάβολος» με τη Γκρέτα Γκάρμπο κ.ά.

Η πρώτη ομιλούσα

Η πρώτη ομιλούσα ταινία προβλήθηκε στα Διονύσια τον Φλεβάρη του 1929. Ήταν «Ο τρελός τραγουδιστής» με τον Αλ Τζόνσον. Η νέα τεχνική του σινεμά εντυπωσίασε τους Θεσσαλονικείς που έτρεχαν στο σινεμά για να ακούσουν με τα αυτιά τους τον πρωταγωνιστή να μιλάει κανονικά… σαν τους θεατές! Στα χρόνια της γερμανικής κατοχής τα «Διονύσια» επιτάχτηκαν και μετατράπηκε σε «Σολντάτεν κίνο» για την ψυχαγωγία των Γερμανών στρατιωτών.

Μεταπολεμικά γνώρισε μεγάλες δόξες με ξένες και ελληνικές ταινίες ως το 1973 που κατεδαφίστηκε για να ανεγερθεί πολυόροφη σύγχρονη πολυκατοικία. Στα χρόνια της χούντας ήταν άγνωστη η διατήρηση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς…

Ο Κωστής Παλαμάς

Εκτός από την προβολή ταινιών, τα «Διονύσια» χρησιμοποιούνταν και για συναυλίες και άλλες εκδηλώσεις. Ήταν η καλή αίθουσα της πόλης. Στα «Διονύσια» μίλησε ο Κωστής Παλαμάς, τον Δεκέμβριο του 1927, όταν ο μεγάλος ποιητής τιμήθηκε από το Δήμο Θεσσαλονίκης. Ο Γ.Θ. Βαφόπουλος γράφει γι’ αυτήν τη μεγάλη εκδήλωση:

«Την άλλη μέρα πολύς κόσμος είχε μαζευτεί έξω από τον κινηματόγραφο «Διονύσια» για να δει τον ποιητή. Η πλατεία του κινηματογράφου είχε γίνει μια ανθρωποθάλασσα και τα θεωρεία έμοιαζαν με τσαμπιά από ανθρώπινο σταφύλι. Πάνω στη σκηνή καθόταν ο ποιητής με τη συνοδεία του.

Και αφού έγινε μια προεισαγωγική ομιλία για τον τιμώμενο και το έργο του, από τον λόγιο φαρμακοποιό, ποιητή και δημοτικό σύμβουλο Δέξιππο Αντωνιάδη, κι ύστερα από την προσφορά των δάφνινων στεφανιών από του Πανεπιστημίου δια χειρός του Νίκου Σφενδόνη, των σχολείων και άλλων οργανώσεων, μίλησε στερνά ο Παλαμάς. Το τέλος της ομιλίας του ήταν η αποθέωση του ποιητή. Μέσα στην αίθουσα κι έξω στο δρόμο ο ο κόσμος τον επευφημούσε ζωηρά…».

Ο κινηματογράφος «Διονύσια», ένας χαμένος θρύλος της Θεσσαλονίκης
Ο ποιητής Κωστής Παλαμάς με ομοτέχνους του κατά την επίσκεψή του το 1927 στη Θεσσαλονίκη.

«Χωρίς να κάμωμεν ρεκλάμαν…»

Οι εφημερίδες της Θεσσαλονίκης -ιδιαίτερα οι προπολεμικές- είναι γεμάτες από τις χαρακτηριστικές διαφημίσεις των ταινιών που προβάλλονταν στα «Διονύσια». Διαφημίζουν με υπερβολικούς χαρακτηρισμούς τα «αριστουργήματα», γράφουν με μεγάλα γράμματα τους πρωταγωνιστές-αστέρες, την πολυτέλεια της αίθουσας και την απόδοση του μηχανικού εξοπλισμού: «Απόδοσις εξαιρετική που μόνον εις τα «Διονύσια» επιτυγχάνει με τα τέλεια μηχανήματα ‘Ουέστερν»».

Ο κινηματογράφος «Διονύσια», ένας χαμένος θρύλος της Θεσσαλονίκης
Τα «Διονύσια» στη γερμανική κατοχή ως στρατιωτικός κινηματογράφος «Βικτώρια».

Στη δεκαετία του 1930 ο ιδιοκτήτης των «Διονυσίων» συνεργαζόταν με τη μεγαλύτερη κινηματογραφική εταιρία της Γερμανίας, την UFA, που διέθετε αποκλειστικά ταινίες με μεγάλους ηθοποιούς της εποχής, όπως τη Μάρλεν Ντίτριχ, τη Μάρθα Ενγκερ τον Βίλι Φριτς κ.ά.

Ο κινηματογράφος «Διονύσια», ένας χαμένος θρύλος της Θεσσαλονίκης

Μεταπολεμικά, οι ουρές έξω από τα «Διονύσια» έφταναν ως την Τσιμισκή, όταν έπαιζαν δημοφιλείς ελληνικές ταινίες, όπως «Να ζήσουν τα φτωχόπαιδα» με το Μίμη Φωτόπουλο, που έγινε εμβληματική φωτογραφία, για τη συρροή του κοινού στον κινηματογράφο, με τις γιγαντοαφίσες του δημοφιλή ηθοποιού μπροστά στα «Διονύσια» .

του Χρίστου Ζαφείρη

Πηγή: thessmemory.gr

Διαβάστε επίσης

Close