Το Κονάκι, οι λούστροι και τ’ αυγά του Ποζέλι

Το Κονάκι, οι λούστροι και τ’ αυγά του Ποζέλι

Tην εποχή του εκσυγχρονισμού της οθωμανικής αυτοκρατορίας έγιναν μεγάλες αλλαγές και μεγάλα έργα στη Θεσσαλονίκη: ανασχεδιασμός του κέντρου μετά την πυρκαγιά του 1890, καινούργιοι δρόμοι, νέες συνοικίες, μεγάλα κτίρια, φωτισμός με αεριόφως και κατόπιν με ηλεκτρισμό, δίκτυο ύδρευσης, τραμ, νέες σιδηροδρομικές γραμμές, επέκταση του λιμανιού, τελωνείο.

Τότε φτιάχτηκε και το Διοικητήριο, το Κονάκι. Χτίστηκε το 1891, κοντά στο παλιό κατεστραμμένο Κονάκι, για να στεγάσει την οθωμανική διοίκηση.

 

Το Κονάκι, οι λούστροι και τ’ αυγά του Ποζέλι
Η περιοχή του Διοικητηρίου πριν από το 1891. Φαίνεται καθαρά το Σαατλί τζαμί, όπου το 1876 διαδραματίστηκε το τραγικό γεγονός που πέρασε στην ιστορία ως «η σφαγή των προξένων».

 

Το Κονάκι, οι λούστροι και τ’ αυγά του Ποζέλι
Το νέο Κονάκι χτίστηκε δίπλα στο Σαατλί τζαμί. Στην πυρκαγιά του 1917 κινδύνεψε και σώθηκε χάρη στις προσπάθειες των ανθρώπων του. Το τζαμί καταστράφηκε.

Αργότερα το Κονάκι στέγασε την οθωμανική νομική σχολή. Στη συνέχεια στέγασε την ελληνική γενική διοίκηση και κατόπιν έγινε έδρα του υπουργείου Βορείου Ελλάδος, που σήμερα ονομάζεται υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης.

Είναι ένα από τα πολλά κτίρια της πόλης που φέρει την υπογραφή του αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλι.

Το Κονάκι, οι λούστροι και τ’ αυγά του Ποζέλι
Έξω από το Κονάκι υπήρχε μια στρατιά λούστρων (υποδηματοστιλβωτών, όπως γράφουν κάποιες παλιές καρτ ποστάλ).

 

Το Κονάκι, οι λούστροι και τ’ αυγά του Ποζέλι
Οι λούστροι είχαν το στέκι τους σε πολυσύχναστα μέρη. Εδώ έξω από το Μπέι-χαμάμ, το 1915.

Ο βαλής απαιτούσε όσοι επισκέπτονταν το Κονάκι να έχουν πεντακάθαρα παπούτσια. Φυσικά σε μια πόλη όπου οι περισσότεροι δρόμοι ήταν πατικωμένο χώμα, τα παπούτσια δεν μπορούσαν να αστράφτουν.

Το Κονάκι, οι λούστροι και τ’ αυγά του ΠοζέλιΌσοι πήγαιναν στο Κονάκι για υποθέσεις τους –και το Κονάκι ως έδρα της οθωμανικής διοίκησης δεχόταν πολλές επισκέψεις– πρώτα έκαναν μία στάση στους λούστρους που βρίσκονταν απέξω για να καθαρίσουν τα παπούτσια τους και κατόπιν έμπαιναν.

Οι λούστροι, πάλι, στο τέλος της μέρας παρέδιναν τις εισπράξεις τους και σε αντάλλαγμα έπαιρναν μισθό. Με τον τρόπο αυτό ο βαλής εξασφάλισε μεροκάματο σε κάμποσους φουκαράδες και λένε πως έτσι απόσβεσε τα αυγά του Ποζέλι.

Ο Ποζέλι είχε ρίξει στα θεμέλια του κτιρίου καμιά εικοσαριά χιλιάδες αυγά. Στα παλιά χρόνια συνηθιζόταν να ρίχνουν αυγά στα θεμέλια των κτιρίων. Το Κονάκι, οι λούστροι και τ’ αυγά του Ποζέλι

Τα αυγά έσφιγγαν κι έδιναν στα θεμέλια εξαιρετική αντοχή. Αυτό βέβαια το έκαναν όσοι είχαν οικονομική άνεση.

Εκείνοι που απλώς έχτιζαν ένα σπιτάκι με τις οικονομίες τους, όταν ανοίγονταν τα θεμέλια, φρόντιζαν να στέκονται κόντρα στον ήλιο, μην τύχει και πέσει μέσα η σκιά τους και «χτιστεί ο ίσκιος τους».

Έρευνα – κείμενο: Τέτη Σώλου

Πηγή: HELLAS SPACE

Διαβάστε επίσης

Close