Βίλα Καπαντζή, ΜΙΕΤ Θεσσαλονίκης

Βίλα Καπαντζή, ΜΙΕΤ Θεσσαλονίκης

Βίλα Καπαντζή, ένα ακόμη κτίριο των αρχών του 20ου αιώνα, από τα αρχοντικά της παλιάς Θεσσαλονίκης που άντεξαν στον χρόνο και είναι συνδεδεμένο με σημαντικά πρόσωπα και ιστορικά γεγονότα.

Χτίστηκε το 1895, στην περιοχή των “Εξοχών” ή των “Πύργων”, έξω από τα παλιά τείχη της πόλης (τα οποία κατεδαφίστηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα), σε παραθαλάσσιο τότε οικόπεδο έκτασης 4 περίπου στρεμμάτων.

Το οίκημα ανήκε στην οικογένεια του Μεχμέτ Καπαντζή, η οποία και το κατοίκησε αρχικά και σ’ εκείνη οφείλει το όνομά του. Οι πληροφορίες για την πολυτελέστατη κατασκευή αναφέρουν ότι κόστισε πάνω από 40.000 χρυσές λίρες!

Αποτελείται από δύο κτίρια που συνδέονται μεταξύ τους, το κυρίως κτίσμα (ημιυπόγειο, υπερυψωμένο ισόγειο, πρώτος όροφος και σοφίτα) και τον πύργο (4 όροφοι και ανοικτό το υπέργειο τμήμα ως το ύψος του ισογείου).

Η επίδραση της αρχιτεκτονικής των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης της εποχής του, καθώς και τα γνωρίσματα του εκλεκτικισμού, είναι έκδηλα (τόσο στην πολυπλοκότητα του όγκου, τη σύνθετη στέγη με τις έντονες κλίσεις, όσο και στον υπερυψωμένο ορθογώνιο πύργο). Αρχιτέκτονας, ο P. Arrigoni.

Η διακόσμηση στο εσωτερικό είναι πλούσια, διαφοροποιώντας και προσδιορίζοντας τους χώρους (για παράδειγμα τα υλικά των δαπέδων : μάρμαρο στις εισόδους, παρκέ στους χώρους υποδοχής και σανιδώματα στους υπόλοιπους). Το “δίπτυχο” κλιμακοστάσιο είναι διακοσμημένο με ξύλινες επενδύσεις. Στο ισόγειο και στον πρώτο όροφο οι οροφές είναι ζωγραφισμένες, αν και ένα μεγάλο μέρος τους έχει υποστεί ανεπανόρθωτες φθορές.

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-23

Το 1912, μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, στο κτίριο εγκαταστάθηκε ο πρίγκιπας Νικόλαος, ο πρώτος στρατιωτικός διοικητής της πόλης.Λίγα χρόνια αργότερα, το 1917, στη Βίλα Καπαντζή εγκαταστάθηκε ο τότε επικεφαλής της προσωρινής (επαναστατικής) Κυβέρνησης με έδρα τη Θεσσαλονίκη, Ελευθέριος Βενιζέλος.

Στο διάστημα 1918-1922 το κτίριο χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία των οικογενειών Καπαντζή και Κοέν. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και μέχρι το 1928, λειτούργησε ως στέγη για πρόσφυγες που έφταναν στην πόλη.

Το 1928 το κτίριο περιήλθε στην ιδιοκτησία της Εθνικής Τράπεζας, ως ανταλλάξιμη περιουσία. Τον ίδιο καιρό εγκαταστάθηκε στους χώρους του η αμερικανική εταιρεία Foundation (είχα αναλάβει εγγειοβελτιωτικά έργα στην κεντρική Μακεδονία).

Μία δεκαετία αργότερα, το 1938 και μέχρι το 1972, το κτίριο λειτούργησε ως το Ε΄ και Η’ Γυμνάσιο Αρρένων (με εξαίρεση την περίοδο του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου). Κατά τη διάρκεια της κατοχής, το 1940, επιτάχθηκε και λειτούργησε ως στρατιωτικό αρτοποιείο, ενώ μετά την απελευθέρωση έως το καλοκαίρι του 1945 εγκαταστάθηκαν στο κτίριο βρετανικές στρατιωτικές αρχές.

Το 1972 το κτίριο εγκαταλείφθηκε, καθώς η μακρόχρονη χρήση του και οι αλλαγές λειτουργιών, είχαν προκαλέσει ζημιές και καθιστούσαν αναγκαίες εργασίες αποκατάστασης.

Η Εθνική Τράπεζα ανέλαβε τις εργασίες – επιδίωξη ήταν να αλλοιωθεί όσο το δυνατό λιγότερο η αρχική μορφή – προκειμένου να το χρησιμοποιήσει για πολιτιστικούς σκοπούς. Η αποκατάσταση του κτιρίου διήρκεσε από το 1982 έως το 1989.Από το 1997 στεγάζει το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης και φιλοξενεί κυρίως εικαστικές εκθέσεις.

Έτσι το κτίριο του Πολιτιστικού Κέντρου Θεσσαλονίκης του ΜΙΕΤ, είναι πλέον ένα από τα πιο σημαντικά νεότερα μνημεία της Θεσσαλονίκης. Συνδέεται τόσο με τη μακρινή εικόνα των αρχών του 20ου αιώνα αλλά με τη νεότερη ιστορία της πόλης.

Κείμενο :Λία Μαλλίδου

Φωτογραφίες :Δημήτρης Συμεωνίδης

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-01

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-02

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-03

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-04

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-05

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-06

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-07

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-08

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-10

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-12

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-13

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-14

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-15

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-16

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-17

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-18

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-19

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-24

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-25

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-26

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-20

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-21

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-28

Vila-Kapantzi-Thessaloniki-22

Thessaloniki Arts and Culture

Διαβάστε επίσης

Close