Η Γαλάτεια Γρηγοριάδου, ένα μικρό βιογραφικό της οποίας θα βρείτε στο τέλος του άρθρου, μέσα από τα διηγήματα που συμπεριλαμβάνονται στο εν λόγω βιβλίο της, μας παραθέτει με περιγραφικό και συναισθηματικό φόρτο, τα γεγονότα της αποφράδας εκείνης εποχής που αφάνισε τη Σμύρνη, αφαιρώντας της την ευημερία, την αίγλη και την ελευθερία, σκορπώντας τον θάνατο και την ανείπωτη καταστροφή.

Ιστορίες γεμάτες φρίκη, αγάπη, πόνο, θλίψη, μένος και βία, θα μας ταξιδέψουν σε άλλες εποχές και θα μας γνωστοποιήσουν το κακό που μπορεί να έρθει, όταν τροφοδοτήσεις το χέρι και την ψυχή σου με μίσος και κακία.

Μια ιστορία ενός πατέρα, πονεμένου, πικραμένου, χήρου, που αναζητά διακαώς ανάμεσα σε μιλιούνια κόσμο, το δίκοχο εκείνο που φορούσε ο γιος του, ο γιος που με λαχτάρα ακολούθησε τους Εύζωνες όταν πάτησαν το πόδι τους στη Σμύρνη και δε γύρισε ποτέ.

Μια ιστορία για την κυρά Όλγα, μια χαροκαμένη γυναίκα, χήρα και αυτή, που αναζητά απαντήσεις πάνω στο μνήμα του άντρα της, που βλέπει την αντάρα να πλησιάζει, που ακούει για σφαίρες, αρπαγές και βιασμούς και κλαίει η ψυχή της όχι για κείνη, μα για τη θυγατέρα της. Πασχίζει, στύβει το μυαλό της να σκεφτεί μια λύση και τη σκέφτεται. Σώζει την μονάκριβή της από το κακό, με τρόπο που δε βάζει ο νους σας και με τίμημα το κεφάλι της, στα χέρια ενός άγνωστου και αιμοσταγούς Τσέτη.

Μια ιστορία μιας ασημοκαπνισμένης Παναγιάς, περασμένη στο λαιμό μιας κοπελούδας, από τα άγια χέρια του δεσπότη, δώρο για τα καλούδια που του πρόσφερε η κόρη. Μια Παναγιά φυλακτό εδώ και χρόνια, μια Παναγιά που την προστάτεψε τις άγριες ημέρες της καταστροφής, που τη σκέπασε όταν οι δικοί της, ήταν πια νεκροί.

Λένε πως στον πόλεμο οι γονείς θάβουν τα παιδιά τους κι αυτός είναι ένας καημός αβάσταχτος. Έτσι κι ο νιός της ιστορίας, έχασε τη ζωή του για το γινάτι της μάνας του, από χέρι τι άλλο, Τούρκικο. Κι εκείνη, έχασε τα λογικά της και αγκάλιαζε το βλαστάρι της, το νανούριζε κοτζάμ παλικάρι, έως ότου λυτρωθεί και η ίδια και ταξιδέψει πλάι του για το μακρινό και ανήλιαγο κατώφλι του Χάρου.

Πολύτιμος πιότερο από όλα τα αγαθά, ήταν για τους χωριανούς του ο Άγιος. Το σκήνωμά του περίσσεια βοήθεια για όλος, ακόμη και για τους αλλόθρησκους. Σαν έφτασε το κακό στα μέρη του Αγίου, όλοι έβαλαν πλάτη για την προστασία του και τη μεταφορά του. Ακόμη και τα μικρά παιδιά. Μα και εκείνος βοηθούσε όσο μπορούσε, γιατί το κακό τους είχε πάρει στο κατόπι και κανείς δεν είχε τρόπο να το σταματήσει.

Ακόμα και τα σκυλιά ξεχώριζαν τους Γκιαούρηδες. Μα την ύστατη στιγμή, όταν αναζητάς διακαώς ένα αποκούμπι, έναν κόρφο φιλόξενο, δε ξεχωρίζεις τους ανθρώπους. Πόσο μάλλον όταν έχεις πληγωθεί και έχεις χάσει τους δικούς σου και τον τόπο σου. Αρπάζεσαι από τη σανίδα σωτηρίας που βρέθηκε ανέλπιστα μπροστά σου, αψηφάς την οσμή του θανάτου και ανοίγεις πανιά για απάνεμα λιμάνια.

Μια μάνα χάνει τα παιδιά της στην αντάρα του πολέμου, μα άξαφνα βρίσκει ένα άγνωστο μωρό και εναποθέτει πάνω του ότι έχει από την ψυχή της, απομείνει. Οι τελευταίες εικόνες της Σμύρνης, που χαρακώνουν τις μνήμες της είναι η φωτιά που μαίνεται και η τελευταία λειτουργία της Αγίας Φωτεινής, με τις καμπάνες να σκίζουν τον αέρα και τον Δέσποτα, τον ίδιο τον Χριστό να στέκει αγέρωχος εμπρός στην ωραία πύλη και να ψέλνει.

Τέλος, μια ιστορία αγάπης όπου είναι εκ των προτέρων καταδικασμένη ανάμεσα σε αλλόθρησκους, κουρσεμένη και καψαλισμένη από εκείνη τη φωτιά που ακόμα καίει στις καρδιές όσων την έζησαν, κι ας έχει τόσα χρόνια μετά σβήσει. Μια αγάπη που δε χάθηκε, που δεν έσβησε, όπως ο πόθος εκείνων που έφυγαν για πάντα.

ISBN: 9789606003578
Τιμή: από 5,39€
Σελίδες: 104
Ημερομηνία τελευταίας εκτύπωσης: Ιούνιος 2022
Ημερομηνίας 1ης παρούσας έκδοσης: Φεβρουάριος 1998
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη

H Γαλάτεια Γρηγοριάδου-Σουρέλη (1930-2016) γεννήθηκε στησν Καβάλα. Σπούδασε στη Σχολή Kοινωνικών Λειτουργών και στη Σχολή Δημοσιογραφίας “Η Δαμασκός”. Παρουσιάστηκε στην παιδική λογοτεχνία με τα βιβλία “Kόκκινη κλωστή δεμένη” (1954), “Παραμύθι ν αρχινήσει” (1955) και “O καλός φίλος” (1956).

Tο 1964, της απονεμήθηκε το βραβείο “Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς” για το ιστορικό μυθιστόρημα “O μικρός μπουρλοτιέρης” και την επόμενη χρονιά για το παραμύθι της, “Xορεύοντας στο δάσος”.

Tο 1969 ο κύκλος του Eλληνικού Παιδικού Bιβλίου τη βράβευσε για το παραμύθι “O σπουργίτης με το κόκκινο γιλέκο”, που βραβεύθηκε επίσης στον Πανευρωπαϊκό Διαγωνισμό του Παιδαγωγικού Iνστιτούτου της Πάδοβα. Tο 1972, ο “Kύκλος” της απένειμε το βραβείο του Δήμου Aθηναίων για το πρωτότυπο μυθιστόρημα- παραμύθι “Ο Aλέξης με το ξύλινο άλογο”. Tο “Eμένα με νοιάζει”, Bραβείο Kύκλου Eλληνικού Παιδικού Bιβλίου, γράφτηκε στον τιμητικό πίνακα του διεθνούς βραβείου Άντερσεν.

Έγραψε ακόμη: “Kώττας”, μυθιστοριοποιημένη βιογραφία του πρώτου Mακεδονομάχου (βραβείο 1970), “Στις ρίζες της λευτεριάς” ιστορικές μονογραφίες (βραβείο 1970), “Pήγας Φεραίος” μυθιστοριοποιημένη βιογραφία (βραβείο 1970), “Kατερίνα” παραμύθι (1970), “Φουρφούρης” παραμύθι (1970), “Zήτουλας για το γένος” θεατρικό (Bραβείο 1971), “Tα δώδεκα φεγγάρια” μυθιστορήματα (1974), “Δημήτριος ο νεομάρτυρας” μυθιστοριοποιημένη βιογραφία (1975), “Africa Winwega” (“Aφρική καλημέρα”) μυθιστόρημα (1975), “Παιχνίδι χωρίς κανόνες”, “Συντροφιά με τον άνεμο”.

“Tα σκυλιά του Aγίου Bερνάρδου”, “Kαυτές μνήμες από τη Σμύρνη” πρώτο βραβείο Eθνικής Eταιρίας Eλλήνων Λογοτεχνών. “Πώς φτιάχτηκε το δάσος” (1983), “Πριν απ το τέρμα” βραβείο Xριστιανικών Γραμμάτων (1988), “Nτορεμί κι ένα σκυλί” (1989), “O μεγάλος αποχαιρετισμός” (1990) πρώτο βραβείο Ένωσης Σμυρναίων, “Tο τσίρκο μας” (1989) και πολλά άλλα. Για μια 25ετία ήταν συνεργάτης του ραδιοφωνικού σταθμού “Πειραϊκή Εκκλησία”.

Ήταν μέλος της συντακτικής επιτροπής των περιοδικών “Xελιδόνια”, “Σαλπίσματα” και “Διαδρομές”. Eπίσης, μέλος της Eθνικής Eταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών και του Kύκλου του Eλληνικού Παιδικού Bιβλίου. Tο 1980 η Aκαδημία Aθηνών της απένειμε το βραβείο Λογοτεχνίας για Παιδιά για το σύνολο του έργου της.

Έφυγε από τη ζωή πλήρης ημερών στην Κηφισιά, στις 23 Σεπτεμβρίου 2016, αφήνοντας πίσω της παιδιά, εγγόνια και δισέγγονα.

Γράφει η Κατερίνα Σιδέρη, [email protected]
”Γεννήθηκα και ζω στις Πλαταιές Βοιωτίας. Σπούδασα Πληροφορική & Φυσικές Επιστήμες και το γράψιμο παντός είδους είναι η μεγάλη μου αγάπη. Το διάβασμα και οι μοναχικοί περίπατοι στη φύση, γεμίζουν ευχάριστα τον ελάχιστο ελεύθερο χρόνο μου. Έμπνευσή μου αποτελεί κάθε τι που μπορεί να μας διδάξει και να μας προσφέρει το έναυσμα να δούμε τη ζωή από άλλη οπτική”.

Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Κάπλα