Δέκα γυναίκες που άλλαξαν την ιστορία του κινηματογράφου

Frances Marion

Μία από τις πρώτες, και πιο δυναμικές σεναριογράφους του 20ου αιώνα.Η Φράνσις Μάριον ξεκίνησε την καριέρα της ως μοντέλο, εμπόρισσα, καλλιτέχνιδα και πολεμική ανταποκρίτρια.

Αφού μετακόμισε στο Λος Άντζελες, εργάστηκε στο πλευρό της πρωτοπόρας σκηνοθέτιδας Lois Weber (ως ηθοποιός και βοηθός σεναριογράφου) και έγινε η επίσημη scripter της στάρ του βωβού κινηματογράφου Μαίρη Πίκφορντ – δημιουργώντας μερικά από τους πιο καθοριστικούς ρόλους της ηθοποιού όπως Poor Little Rich Girl, Rebecca of Sunnybrook Farm, και The Little Princess), Rebecca του Sunnybrook Farm, και το 1917 το The Little Princess).

Η Μάριον κέρδισε δύο βραβεία Όσκαρ για τη γραφή της στο μεγάλο σπίτι (1930) και στον πρωταθλητή (1931).

Alice Guy-Blaché
Θεωρείται η πρώτη Γαλλίδα γυναίκα σκηνοθέτιδα. Η Alice Guy-Μπλανς ξεκίνησε στη βιομηχανία του κινηματογράφου ως γραμματέας στην εταιρεία του μηχανικού και εφευρέτη φωτογράφου Léon Gaumont το 1896.

Ο Gaumint σύντομα δημιούργησε την πρώτη και παλαιότερη κινηματογραφική εταιρεία στον κόσμο, την Gaumont Film Company, όπου η καριέρα της Guy στον κινηματογράφο απογειώθηκε.

Εκείνη τα έκανε όλα: συγγραφέας, παραγωγός, διευθύντρια φωτογραφίας, σκηνοθέτις (έχει συμμετάσχει σε 430 ταινίες), και ηθοποιός.

Η Guy δημιούργησε με τον σύζυγό της Herbert Blache την εταιρία SOLAX το 1910, το οποίο ήταν το μεγαλύτερο στούντιο στην Αμερική πριν από την ανάπτυξη του Χόλιγουντ.

Ida Lupino

Η Αγγλίδα ηθοποιός και σκηνοθέτις, γεννήθηκε στο χώρο του θεάματος, αλλά ξεκίνησε την καριέρα της από το μηδέν, παίζοντας συνήθως ρόλους «σκληρής γυναίκας».

Αυτοί οι ρόλοι την έκαναν να γίνει πρωταγωνίστρια μαζί με τα μεγαλύτερα ονόματα στον κινηματογράφο εκείνης της εποχής, όπως ο Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ και ο Τζον Γκάρφηλντ.

Στη δεκαετία του 1940 άρχισε να ανησυχεί μήπως τυποποιηθεί μέσα από αυτούς τους ρόλους, και έγινε πιο επιλεκτική, αππορίπτοντας πολλά σενάρια που της πρότειναν.

Σιγά σιγά, το ενδιαφέρον της κέντρισε ο κόσμος «πίσω από την κάμερα» κι έτσι άρχισε να σκηνοθετεί, να γράφει, και να κάνει την παραγωγή ταινιών φτιάχνοντας την δική της μικρή ανεξάρτητη εταιρεία «the filmakers».

Η Lupino ανέδειξε διάφορα κοινωνικά θέματα που αφορούσαν τις γυναίκες όπως ο βιασμός (1950’Outrage) και ήταν και η πρώτη γυναίκα που σκηνοθέτησε νουάρ. (1953 The Hitch-Hiker ).

Lois Weber
Από μια δύσκολη και πολύ φτωχική ζωή, σε μια γόνιμη καριέρα ως μία από τις σπουδαιότερες γυναίκες σκηνοθέτριες του βωβού κινηματογράφου.

H Weber θεωρείται μία από τις πιο σημαντικές καλλιτέχνιδες που έχουν περάσει από αυτό τον χώρο.

Μαζί με τον D.W.Griffin, η Weber ήταν από τους πρώτους σκηνοθέτες που ήταν πραγματικά και δημιουργοί, και που χρησιμοποίησε το μέσο, για να επικοινωνήσει τις ιδέες και την φιλοσοφία της.

Στο έργο της μίλησε για την κατάργηση της θανατικής ποινής, για την υποκρισία της Αμερικανικής κοινωνίας, για την σημασία της παιδείας, για το δικαίωμα των γυναικών στον έλεγχο της γέννας.

Μέχρι σήμερα, η Weber θεωρείται η γυναίκα που απέκτησε τη μεγαλύτερη δύναμη μέσα στα μεγάλα κινηματογραφικά στούντιο, και που τα χρησιμοποίησε για να περάσει τα δικά της θέματα και μηνύματα.

Dorothy Dandridge

Η πρώτη Αφροαμερικάνα που πρωτάθηκε για Όσκαρ γυναικείου ρόλου το 1954 με την ταινία Carmen Jones.

Η Dorothy Dandridge ήταν μαχήτρια.

Μεγαλώνοντας μέσα στα χρόνια της μεγάλης ύφεσης, στιγματίστηκε από τις συνεχείς αρνήσεις της να παίξει προσβλητικούς και υποτιμητικούς ρόλους σε ταινίες, ρόλους που της προσέφεραν λόγω του χρώματός της.

Τα ΜΜΕ της εποχής της έκαναν άγριες επιθέσεις καθως έβγαινε με λευκούς άνδρες, και την θεώρησαν υπεύθυνη για τις πολλές εξωσυζηγικές σχέσεις του άνδρα της και τα προβλήματα υγείας της κόρης της. Σχεδόν όλες οι κοινωνικές συμβάσεις λειτουργούσαν εναντίον της.

Παρόλα αυτά, κατάφερε να κάνει κάποιες εξαιρετικές ταινίες που δείχνουν τι σπουδαία ηθοποιός θα μπορούσε να είναι, αν της επέτρεπαν να κάνει τη δουλειά της όπως ήξερε και δεν τους ενοχλούσε το χρώμα του δέρματός της.

Maya Deren

Η σημασία του έργου της Maya Deren είναι τεράστια. Ήταν η πρώτη σκηνοθέτρια που της απονεμήθηκε η υποτροφία Guggenheim για το έργο της στον κινηματογράφο το 1946.

Προώθησε τις δικές της ταινίες, δίνοντας διαλέξεις για την avant-garde θεωρία του κινηματογράφου σε ολόκληρη την Αμερική, την Κούβα και τον Καναδά, και δημιούργησε μια υποτροφία για τους ανεξάρτητους κινηματογραφιστές, το Creative Film Foundation.

Για την πειραματική ταινία της Meshes of the Afternoon του 1943 έγραψε κάποτε:”Το Meshes of the Afternoon είναι η αφετηρία μου. Δεν ντρέπομαι γι αυτό, γιατί πιστεύω πως σαν ταινία στέκεται πάρα πολύ καλά.

Ήμουν μια ποιήτρια μέχρι τότε, και ο λόγος που δεν ήμουν μια πολύ καλή ποιητρια ήταν επειδή πραγματικά το μυαλό μου δούλευε με εικόνες που προσπαθούσα να μεταφράσω ή να περιγράψω με λόγια. Ως εκ τούτου, όταν μπήκα στον κινηματογράφο, ήμουν ανακουφισμένη από το στραβοπάτημα της μετάφρασης εικόνων σε λέξεις και που μπορούσα να λειτουργήσω άμεσα.

Έτσι, δεν ήταν σαν να ανακαλύπτω ένα νέο κόσμο, ένα νέο μέσο, αλλά περισσότερο σαν να επιστρέφω σε κάτι οικείο, μια γλώσσα που γνώριζα καλά και την θεωρούσα μητρική μου, απλά που δεν την είχα μιλήσει ποτέ ως τότε”.

Thelma Schoonmaker

Οσοι αγαπούν τις ταινίες του Μάρτιν Σκορσέζε, δεν μπορεί να μην έχουν αναγνωρίσει το τεράστιο ταλέντο, στο οποίο οφείλεται μεγάλο μέρος της επιτυχίας του Σκορσέζε, της μοντέζ του Thelma Schoonmaker.

H Schoonmaker έχει πει για το μοντάζ: “Υπάρχει ενά μεγάλο μυστήριο στο μοντάζ, και αυτό γιατί υποτίθεται ότι μεγάλο μέρος του, δεν πρέπει να το καταλάβεις. Υποτίθεται ότι ο θεατής πρέπει να αισθανθεί ότι μια ταινία έχει ρυθμό, παύσεις και εντάσεις, αλλά δεν πρέπει να καταλάβει πως αυτό επιτεύχθηκε.

Και επειδή υπάρχει ελάχιστη κατανόηση του τι πραγματικά είναι το καλό μοντάζ , μια ταινία που είναι φανταχτερή, έχει πολλά κατ και εκρήξεις, λαμβάνει ιδιαίτερη προσοχή. Για παράδειγμα, με το The Aviator, για το οποίο κέρδισα ενα Όσκαρ, είμαι σίγουρη ότι η απόφαση αυτή βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη σκηνή του αεροπορικού δυστύχηματος που είχε ο Howard Hughes.

Είναι πολύ έντονη, και μπορείτε να δείτε πραγματικά το μοντάζ εκεί, αλλά για μένα, και για πολλούς μοντέρ και σκηνοθέτες, το πιο ενδιαφέρον μοντάζ είναι αυτό που δεν είναι τόσο ορατό. Είναι οι αποφάσεις που πηγαίνουν στην οικοδόμηση ενός χαρακτήρα, μιας ερμηνείας για παράδειγμα, ή πώς μπορείς να αναδιατάξεις σκηνές σε μια ταινία αν δεν λειτουργεί σωστά, έτσι ώστε να μπορείς να χτίσεις πιο σωστά την δραματική ένταση”.

Lina Wertmüller
Σκηνοθέτρια από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 – εργάστηκε ως βοηθός του Φεντερίκο Φελίνι, στο 8 1/2 το 1962 – η Wertmuller ξεσήκωσε τον κινηματογράφο παγκόσμια, με τις βαθιά πολιτικά φορτισμένες ταινίες της, της δεκαετίας του 1970.

Το 1976, έγινε η πρώτη γυναίκα που κατάφερε να αποσπάσει υποψηφιότητα για όσκαρ σκηνοθεσίας για την ταινία της “Ο Πασκουαλίνο και οι 7 καλλονές”.

Δυο κλασικές της ταινίες της δεκαετίας του 70 τα Ιστορία Έρωτα και Αναρχίας (Film d amore e d anarchia,1973) και Η κυρία και ο ναύτης (Travolti da un insolito destino nell azzuro mare de Agosto/Swept

Agnès Varda
Γαλλίδα σκηνοθέτης, πρωτοπόρος της νουβέλ βάγκ, βαθιά πολιτικοποιημένη και φεμινίστρια. Η πιο γνωστή της ταινία είναι το “Sans toit, ni Loi”, στα Ελληνικά, “Δίχως στέγη, δίχως νόμο”. Έχει κάνει ταινίες για τους μαύρους πάνθηρες, για τους Κουβανούς αντάρτες, για τον πόλεμο του Βιετνάμ.

Τα τελευταία χρόνια συνεχίζει να κάνει ταινίες, που πάντα εκτός από πολιτικές, έχουν και έναν εξομολογητικό, προσωπικό χαρακτήρα.

Margarethe von Trotta

H Margarethe von Trotta η σημαντικότερη γυναίκα Γερμανίδα σκηνοθέτρια, είναι έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο κίνημα του Νέου Γερμανικού Κινηματογράφου.

Η δουλειά της, ταινίες πάντα με πρωταγωνιστικούς δυνατούς γυναικείους χαρακτήρες, έχει παρομοιαστεί μεαυτή του Ινγκμαρ Μπέργκμαν. Η Von Trotta έχει πει ότι λόγω του Μπέργκμαν ερωτεύτηκε το μέσο του κινηματογράφου, και συνειδητοποίησε τις δυνατότητές του για να μιλήσει για τον εσωτερικό ψυχικό κόσμο των ηρώων της.