Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του γάμου είναι η από κοινού ανατροφή ενός παιδιού, ειδικά αν το «στιλ» του κάθε γονιού διαφέρει εντελώς.

Όπως εξηγούν οι σύμβουλοι γάμου, ο τρόπος με τον οποίο μεγαλώνει καθένας ένα παιδί, έχει να κάνει με τις αξίες του, τις προσωπικές εμπειρίες του, αλλά και το «στιλ» των δικών του γονιών. Πρόκειται, μάλιστα, για ένα ζήτημα που επηρεάζει άμεσα τη σχέση των συντρόφων ως ανδρόγυνο, καθώς ξαφνικά προστίθεται ένα τρίτο μέλος, το οποίο αλλάζει εντελώς τις ισορροπίες της οικογένειας.

Οι αποφάσεις, άλλωστε, που οι γονείς πρέπει συνεχώς να παίρνουν για την ανατροφή και την ανάπτυξη των παιδιών τους είναι σημαντικότατες και αυτό τους γεννά ένα τρομερό αίσθημα ευθύνης, με έντονο συναισθηματικό φορτίο. Τα παιδιά, από την άλλη, έχουν ανάγκη από συγκεκριμένη στρατηγική «μεγαλώματος» και μάλιστα σε καθημερινή βάση. Πώς μπαίνουν, λοιπόν, τα πράγματα σε μία σειρά;

Διαφορετικά στιλ ανατροφής
Δεν υπάρχουν επίσημες επιστημονικές έρευνες για να μπορεί να μιλήσει κανείς με βεβαιότητα πάνω στο θέμα των διάφορων γονεϊκών στιλ. Παρ’ όλα αυτά οι περισσότεροι σύμβουλοι γάμου μπορούν να μιλήσουν για στερεότυπα ως προς τον τρόπο που μεγαλώνουν τα παιδιά τους οι μπαμπάδες και οι μαμάδες.

Για παράδειγμα, οι μπαμπάδες ενδιαφέρονται κυρίως για την πειθαρχεία και το να διατηρήσουν τη θέση τους ως «αρχηγοί» της οικογένειας, ενώ οι μαμάδες είναι συνήθως επικεντρωμένες σε συναισθηματικά θέματα ή ζητήματα αυτοπεποίθησης. Άλλες φορές, πάλι, τα πράγματα είναι αντεστραμμένα και οι μαμάδες κρατούν τον ρόλο του “αυστηρού”.

Το πραγματικό ζήτημα έγκειται στις βαθύτερες αξίες και προϋποθέσεις που διέπουν τον τρόπο με τον οποίον πρέπει να μεγαλώνουν τα παιδιά, και στη συνέχεια με το πώς αυτές εκφράζονται μέσα από διάφορες γονεϊκές στρατηγικές.

Για παράδειγμα, μία αξία μπορεί να είναι πως «τα παιδιά πρέπει να φαίνονται αλλά να μην ακούγονται», η οποία παραπέμπει σε ένα στιλ ανατροφής που μεταφράζεται ως: Όταν ο γονιός λέει κάτι, το παιδί δεν έχει δικαίωμα να αντιδρά, να διαφωνεί ή να ρωτά.

Ένα αντίθετο στιλ θα μπορούσε να λέει πως «τα παιδιά πρέπει να έχουν δικαίωμα να υψώνουν την φωνή τους και να εκφράζουν τα συναισθήματά τους όταν κάτι τα αφορά». Οι γονείς σε αυτή την περίπτωση επιτρέπουν στο παιδί να εκφράζει ελεύθερα αυτά που σκέφτεται και νιώθει. Κανείς δε μπορεί να επιβάλει στους γονείς κάποια συγκεκριμένη τακτική ως την πιο σωστή.

Οι γονείς, όμως, θα πρέπει καταρχήν να αποφασίσουν ποιο είναι το στιλ τους για να αναγνωρίσουν τι από τα παρακάτω τους αφορά.

Τύποι γονεϊκής προσέγγισης
Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε εκ φύσεως ένα γονεϊκό στιλ, ακόμα κι αν δεν το συνειδητοποιούμε. Αυτό διαμορφώνεται, καθώς μεγαλώνουμε, με τον τρόπο που επηρεαζόμαστε από τους δικούς μας γονείς και «μπαίνει» αυτόματα στο υποσυνείδητό μας.

Όταν γινόμαστε γονείς, έχουμε ήδη το αποτύπωμα της δικής μας οικογένειας από την οποία προερχόμαστε και η οποία έχει με τη σειρά της το αποτύπωμα της οικογένειας από την οποία προήλθε κ.ο.κ. Οι ειδικοί κάνουν λόγο για 3 ομάδες τέτοιων «αποτυπωμάτων».

Ασυνείδητη γονεϊκή προσέγγιση
Για κάποιους γονείς ο παραδοσιακός τρόπος είναι απλώς να μεγαλώνεις το παιδί σου, χωρίς να σκέφτεσαι πολύ ποιος είναι ο σωστός τρόπος. Η φράση που αντιπροσωπεύει αυτούς τους γονείς είναι «έτσι μεγάλωσα εγώ, έτσι θα μεγαλώσει και το παιδί μια χαρά» ή «εγώ μια χαρά άνθρωπος δεν έγινα;».

Πρόκειται για γονείς που αυτόματα δέχονται το στιλ με το οποίο εκείνοι μεγάλωσαν και το χρησιμοποιούν ως μπούσουλα. Και φυσικά δεν έχουν εσωτερικές ανησυχίες για το αν το στιλ αυτό είναι σωστό ή λάθος. Τα πράγματα είναι άσπρα και μαύρα.

Αν, για παράδειγμα, οι γονείς αυτοί δέχονταν ξύλο ως παιδιά από τους γονείς τους, το ίδιο θα κάνουν και στα δικά τους παιδιά.

Ημι-συνειδητή γονεϊκή προσέγγιση
Άλλοι γονείς είναι κάπως πιο συνειδητοποιημένοι σχετικά με το πώς μεγαλώνουν τα παιδιά τους. Αυτό σημαίνει ότι ξεκινούν μεν με το αποτύπωμα που τους κληροδοτήθηκε, όμως στην πορεία μπορεί να αμφισβητήσουν κάποιες από τις πρακτικές του (π.χ. το ξύλο). Δεν θα παρεκκλίνουν βέβαια πολύ, αλλά είναι πρόθυμοι να συζητήσουν ορισμένα ζητήματα που ίσως τους δημιουργούν αμηχανία.

Αν, για παράδειγμα, προέρχονται από μία πολύ αυταρχική οικογένεια, μπορεί γενικά να είναι και οι ίδιοι αυταρχικοί, αλλά όχι τόσο ώστε να χτυπούν τα παιδιά τους. Αυτοί οι γονείς συνήθως δεν νιώθουν άνετα να πολυ-εξετάζουν το κατά πόσο το αποτύπωμά τους είναι αποτελεσματικό, καθώς τους δημιουργείται άγχος αποκοπής από τη δική τους οικογένεια. Την συγκεκριμένη προσέγγιση ακολουθεί, σύμφωνα με τους ειδικούς, η πλειοψηφία των γονιών σήμερα.

Συνειδητή γονεϊκή προσέγγιση
Αυτή η ομάδα γονιών θέλει να μάθει τα πάντα σχετικά με το πώς γίνεσαι γονιός, ανεξάρτητα από κληρονομικά αποτυπώματα. Συνειδητά οι γονείς αυτοί ερευνούν διάφορα θέματα συμππεριλαμβανομένης της ανατροφής των παιδιών, της σχέσης των αδελφιών, της εκπαίδευσης, της διαχείρισης ενδοοικογενειακών κρίσεων κ.λπ.

Επίσης, ξεκαθαρίζουν με σαφήνεια τις αξίες και τους στόχους τους, τόσο για τους ίδιους όσο και για τα παιδιά τους, και διαμορφώνουν ένα γονεϊκό στιλ σύμφωνο με αυτές τις αξίες.

Είναι πιθανό να αναρωτιούνται συχνά: «Τι προσπαθώ να πετύχω με αυτό το στιλ ανατροφής και τι είναι προτιμότερο για το παιδί μου;». Και όταν αποφασίσουν, έχουν πάντα στο μυαλό τους ότι οι αντιλήψεις τους μπορεί να αλλάξουν με την πάροδο του χρόνου και σύμφωνα με όσα η ζωή τους μαθαίνει.

Οι γονείς μπορεί να αποδεχτούν μεγάλο ποσοστό των αποτυπωμάτων των δικών τους γονιών, αλλά είναι και πρόθυμοι να απορρίψουν όσα κρίνουν ως λάθος. Άλλοι που προέρχονται από εντελώς αναποτελεσματικά περιβάλλοντα (π.χ. από βίαιες οικογένειες) είναι πρόθυμοι να ξεκινήσουν από το μηδέν.

Όταν τα στιλ των δύο γονιών διαφέρουν
Τα πραγματικά προβλήματα στην οικογένεια, ωστόσο, ξεκινούν όταν το στιλ που θέλει ο κάθε γονιός να ακολουθήσει ως προς την ανατροφή του παιδιού διαφέρει από το στιλ του συντρόφου του.

Τα παιδιά τότε βιώνουν σύγχυση ως προς το τι να κάνουν, πώς να συμπεριφερθούν, τι είναι σωστό και λάθος, ενώ οι συνεχείς διενέξεις των γονιών τα κάνουν να νιώθουν τύψεις. Άλλες φορές πάλι τους δίνουν «πάτημα» να χειραγωγήσουν μία κατάσταση προς όφελός τους, κάτι που στην πορεία δημιουργεί έναν χαρακτήρα ανειλικρινή που θέλει να θέτει υπό τον έλεγχό του τους ανθρώπους.

Τελικά, τα παιδιά μαθαίνουν να ζουν σε ένα περιβάλλον διενέξεων, με μόνιμο άγχος ότι οι γονείς μπορεί να χωρίσουν, ενώ μεγαλώνοντας χάνουν την εκτίμησή τους απέναντί τους. Ως ενήλικες, τα παιδιά μπορεί να θεωρήσουν πως ο γάμος είναι μία αποτυχημένη συνθήκη και ότι καλύτερα να μην αποκτήσουν παιδιά για να μην τα καταδικάσουν. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, να βιώνουν και κάποια μορφή κατάθλιψης.

Τα καλά νέα
Τα καλά νέα, αν δύο γονείς έχουν διαφορετικές αντιλήψεις σχετικά με την ανατροφή τους παιδιού, είναι πως μπορούν να «αναμείξουν» τα στιλ τους με τρόπο που να αλληλοσυμπληρώνονται και να βρίσκουν τη μέση οδό που είναι ιδανική για το δικό τους παιδί.

Αρκεί να υπάρχει ανάμεσά τους αίσθημα συνεργασίας. Αυτό σταδιακά θα το αναγνωρίσουν και τα ίδια τα παιδιά, που θα μάθουν πως ακόμα κι αν δύο άνθρωποι διαφωνούν, με τη συζήτηση και τη διαπραγμάτευση μπορούν να συμβιβάζονται.

Για παράδειγμα, αν ο 12χρονος γιος σας έχει προσκληθεί από την οικογένεια του φίλου του για ένα σαββατοκύριακο στο βουνό και εσείς διαφωνείτε (γιατί ανησυχείτε) ενώ ο σύντροφός σας δεν έχει αντίρρηση, το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να μην εκφράσετε την άποψή σας στο παιδί, μέχρι να το συζητήσετε μεταξύ σας και έπειτα να βρείτε από κοινού την λύση.

Με στόχο το καλό του παιδιού, θα συζητήσετε αυτά που σας ανησυχούν, θα δείτε αν μπορείτε να τα διορθώσετε και έπειτα θα κρίνετε αν νιώθετε ασφαλείς να πάει το παιδί στην εκδρομή ή όχι.

Με τον τρόπο αυτό μαθαίνει και το παιδί ότι αν θέλει να κάνει κάτι, θα πρέπει να το πει και στους δύο γονείς, να το συζητήσουν και έπειτα να πάρουν όλοι μαζί την καλύτερη απόφαση.

Ένα ακόμα σημαντικό πλεονέκτημα του να έχουν οι δύο γονείς διαφορετικά στιλ, είναι ότι το παιδί μπορεί να στραφεί σε κάποιον από τους δύο όταν ο άλλος είναι θυμωμένος μαζί του. Αρκεί, βέβαια, ο γονιός που θα δεχτεί το παιδί να το αφήσει να εκφράσει τα αισθήματά του χωρίς να πάρει το μέρος κανενός.

Εποικοδομητικός τρόπος διαχείρισης των γονεϊκών στιλ
Αν και είναι δύσκολο να απαντηθεί με συγκεκριμένες οδηγίες, καθώς υπάρχουν αμέτρητες παραλλαγές στην ανατροφή ενός παιδιού, αυτό που πρέπει να προέχει στην αντίληψη των γονιών είναι το καλό του παιδιού και όχι το πώς θα συμβιβαστούν μεταξύ τους. Αν, παραδείγματος χάριν, ένας γονιός είναι βίαιος, σκοπός δεν είναι να πειστεί ο άλλος γονιός, αλλά να μην βλαφθεί το παιδί.

Δείτε πώς μπορείτε να συζήτησετε εποικοδομητικά τις διαφορές μεταξύ σας ώστε να καταλήξετε στον καλύτερο τρόπο ανατροφής του παιδιού.

Ασκήστε κριτική στον τρόπο με τον οποίο μεγαλώσατε και στις μεθόδους τις οποίες ακολούθησαν οι γονείς σας: Επιλέξτε κάποιους βασικούς τομείς, π.χ. πειθαρχία, λήψη αποφάσεων, φροντίδα, διατροφή, εκδηλώσεις αγάπης, συμμετοχή σε δραστηριότητες και αναφέρετε πώς γινόντουσαν όλα αυτά στην κάθε οικογένεια.

Σκοπός είναι να αποφασίσετε από κοινού τις μεθόδους με τις οποίες συμφωνείτε και να συνεργαστείτε για να τις πετύχετε ή να τις αλλάξετε. Ιδανικό θα ήταν όλα αυτά να συζητώνται από τους γονείς πριν ακόμα αποκτήσουν παιδιά.

Ορισμός αξιών και στιλ ανατροφής: Στη συνέχεια θα ορίσετε μαζί τις αξίες που θέλετε να μεταλαμπαδεύσετε στο παιδί σας μέχρι αυτό να ενηλικιωθεί και να διαμορφώσει πλήρως τον χαρακτήρα του.

Αναγνωρίστε τις διαφωνίες σας και βρείτε την μέση λύση. Μην τις αφήνετε να αιωρούνται για χρόνια. Και να θυμάστε ότι αυτό που σας ενδιαφέρει είναι το καλό του παιδιού.

Αναζητήστε συμβουλές: Αν νιώθετε ότι δε μπορείτε να λύσετε τις διαφορές σας μπορείτε να ζητήσετε την συμβουλή κάποιου ειδικού, π.χ. κάποιου σύμβουλου γάμου, ο οποίος θα σας βοηθήσει όχι μόνο να βρείτε μία κοινή «γραμμή», αλλά και να μην κάνετε κακό στο παιδί σας μέχρι να το πετύχετε.

 
Πηγή: rotasapantaw.wordpress.com

Thessaloniki Arts and Culture