Ανεξάρτητα από την καλλιτεχνική ποιότητα και τις προσωπικές επιθυμίες, η κριτική επιτροπή φέτος έδωσε βραβεία με καθαρό πολιτικό στίγμα. Ολες οι βραβευμένες ταινίες θίγουν σοβαρά κοινωνικά και διαχρονικά προβλήματα που απασχολούν τον κόσμο τα τελευταία εκατό χρόνια. Θέματα όπως ο ρατσισμός, η ανεργία, η μετανάστευση, το Ολοκαύτωμα και τα δικαιώματα των μειονοτήτων, συνδέουν τις περισσότερες από τις ταινίες που ξεχώρισαν στη σημερινή τελετή.
Το Βραβείο της Επιτροπής είναι το «μικρότερο» από τα βραβεία που απονέμονται, άλλα με αυτό έχουν τιμηθεί στο παρελθόν μερικοί από τους μεγαλύτερους δημιουργούς του παγκοσμίου σινεμά, όπως ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ («Αποχαιρετισμός στη Γλώσσα»), ο Κώστας Γαβράς («Ζ») και ο Μικελάντζελο Αντονιόνι («L’avventura», «L’Eclisse»). Με το βραβείο αυτό συνήθως τιμώνται ταινίες που διακρίνονται για την τολμηρή γραφή και τις πρωτοποριακές ιδέες τους.
Ο Γιώργος Λάνθιμος γίνεται ο τέταρτος Έλληνας που παίρνει βραβείο στο Επίσημο Διαγωνιστικό του μεγαλύτερου φεστιβάλ του κόσμου μετά τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, τον Μιχάλη Κακογιάννη και τον Κώστα Γαβρά. Εμείς πάντως θα δίναμε κάποιο μεγαλύτερο βραβείο, όπως το σκηνοθεσίας.
Ο ίδιος ανεβαίνοντας για να παράλαβει το βραβείο ευχαρίστησε την κριτική επιτροπή και τον καλλιτεχνικό διευθυντή του φετιβάλ, Τιερί Φρεμό, αλλά κυρίως τον συνσεναριογράφο του «Αστακού», Ευθύμη Φιλίππου χωρίς τον οποίο δε θα μπορούσε να πραγματοποιήσει την ταινία, τους συμπαραγωγούς απ’ όλον τον κόσμο και τους ηθοποιούς του που του έδωσαν την ευκαιρία να αποδώσει στην ιστορία του το όραμά του.
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού, Νίκος Ξυδάκης, μετά τη βράβευση του «Αστακού» εξέδωσε την παρακάτω ανακοίνωση:
«Πριν από λίγες μέρες είχαμε τη χαρά και την τιμή να χειροκροτήσουμε μαζί με όλο τον κινηματογραφικό κόσμο της Ευρώπης τον Κώστα Γαβρά, που τιμήθηκε από το Φεστιβάλ των Καννών. Σήμερα χειροκροτούμε ακόμα έναν διεθνή Έλληνα σκηνοθέτη, της νέας γενιάς, που απέσπασε ένα από τα σημαντικότερα βραβεία του φετινού φεστιβάλ. Εύγε στον Γιώργο Λάνθιμο! Είναι πολύ ωραίο για να είναι τυχαίο: Στο πρόσωπο του Γιώργου Λάνθιμου χαιρετίζουμε έναν προικισμένο καλλιτέχνη με σύγχρονη και προπάντων προσωπική δημιουργική γραφή, ο οποίος άνοιξε τα φτερά του στην Ελλάδα και ήδη πετάει στον κόσμο. Η χώρα μας είναι παρούσα στην Ευρώπη του πολιτισμού, στην πιο αυθεντική, στην ανθρωπιστική εκδοχή της Ευρώπης. Το Υπουργείο Πολιτισμού, με τη νέα διοίκηση του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και με κάθε άλλο θεσμικό μέσο θα κάνει ό,τι μπορεί για να στηρίξει τον κινηματογράφο και τους δημιουργούς του».
Η μεγαλύτερη έκπληξη που επιφύλαξαν οι αδελφοί Κοέν ήταν ο Χρυσός Φοίνικας στον σπουδαίο κατά τ’ άλλα, Γάλλο σκηνοθέτη Ζακ Οντιάρ. Το «Dheepan», μία ταινία για έναν πρώην στρατιώτη των ανταρτών ενάντια στο καθεστώς της Σρι Λάνκα, που προσπαθεί να αλλάξει ζωή και να σβήσει το παρελθόν του, έφερε τελικά το μεγάλο βραβείο του φεστιβάλ στα χέρια του Οντιάρ. Αρκετοί φεστιβαλιστές μετά την ανακοίνωση του Χρυσού Φοίνικα, είπαν πως η ταινία του Λάνθιμου ήταν καλύτερη και πιο πρωτότυπη.
Μετά την προβολή του «Dheepan», κανείς δεν πίστευε πως μπορεί να φτάσει τόσο ψηλά και όλοι στοιχημάτιζαν στο «Assassin» του Χσιεν, το «Γιο του Σαούλ» του Νέμες και το «Κάρολ» του Χέινς. Ειδικά το τελευταίο που χειρίζεται ένα σύγχρονο και ακανθώδες θέμα, περιορίστηκε στο Βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας στη Ρούνεϊ Μάρα και όχι στην Κέιτ Μπλάνσετ. Είναι να απορεί κανείς γιατί προτίμησαν τη Μάρα από την Μπλάνσετ, αφού αναμφίβολα είναι ισάξιες αλλά η Μπλάνσετ κρατά στο «Κάρολ» το βασικό και μεγαλύτερο ρόλο.
Από τα πιο δίκαια βραβεία ήταν εκείνο της ανδρικής ερμηνείας στο αδιαφιλονίκητο φαβορί Βενσάν Λιντόν για το «La Loi du Marche». Ο Λιντόν είναι εξαιρετικά διάσημος στη Γαλλία, με ταινίες κυρίως του εμπορικού σινεμά, και δεν τον έχουμε συνηθίσει σε τέτοιες τελετές. Το ταλέντο του όμως είναι αδιαμφισβήτητο και αυτή η βράβευση γίνεται αφορμή για να εκτιμηθεί ένα κομμάτι του γαλλικού κινηματογράφου που δεν είναι τόσο γνωστό στους πιο σκληροπυρηνικούς κινηματογραφόφιλους.
Ο ίδιος συγκινημένος ευχαρίστησε την κριτική επιτροπή, χαιρετώντας την και ξεκίνησε με ένα ρητό του Γουίλιαμ Φώκνερ, που λέει «Κάντε μεγάλα όνειρα για να μπορείτε να τα βλέπετε όσο τ’ ακολουθείτε».
Το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στον Λάζλο Νέμες για το «Γιο του Σαούλ» αποτελεί τεράστια επιτυχία για τον πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη, ο οποίος οφείλει να είναι αναλογικά ο πιο χαρούμενος απ’ όλους. Μια τόσο μεγάλη διάκριση για ταινία που αποτελεί σκηνοθετικό ντεμπούτο, είναι εξαιρετικά σπάνια περίπτωση.
Ο ίδιος θυμάται πως το φεστιβάλ τον φιλοξένησε πέντε χρόνια πριν στη Cinefondation και δήλωσε πως «προσπάθησε να βρει καινούργιες φόρμες για να μιλήσει για τα πιο σοβαρά ζητήματα, κάτι το οποίο του φάνηκε ιδιαίτερα δύσκολο». Μιλώντας για τη γενιά του, ο Νέμες τους παρότρυνε να βοηθήσουν να μην εξαφανιστεί το φιλμ, γιατί αυτός είναι ο πυρήνας και η μαγεία του σινεμά.
Αναλυτικά τα βραβεία:
Χρυσός Φοίνικας: «Dheepan» του Ζακ Οντιάρ
Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής: «Son of Saul» του Λάζλο Νέμες
Βραβείο της Επιτροπής: «The Lobster» του Γιώργου Λάνθιμου
Βραβείο Σκηνοθεσίας: Χου Χσιάο-Χσιέν, «Assassin»
Βραβείο Καλύτερου Σεναρίου: «Chronic» του Μισέλ Φράνκο
Βραβείο Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας: Εξ ημισείας στη Ρούνι Μάρα για το «Carol» και την
Εμανουέλ Μπερκό για το «Mon Roi» της Μαϊγουέν
Βραβειο Καλύτερης Ανδρικής Ερμηνείας: Βενσάν Λεντόν, «Ο Νόμος της Αγοράς» του Στεφάν Μπριζέ
Χρυσή Κάμερα: «La Tierra y la Sombra» του Σεσάρ Ασεβέδο από την Εβδομάδα Κριτικής
Χρυσός Φοίνικας Μικρού Μήκους Ταινίας: «Waves ’98» του Ελί Νταγκέρ
