Γεννήθηκε στις 16 Μαρτίου 1941 στην Πάρμα. Μεγαλωμένος σε ένα καλλιτεχνικό περιβάλλον (ο πατέρας του ποιητής και η μητέρα του δασκάλα), ο Μπερτολούτσι ξεκίνησε να γράφει σε ηλικία 15 ετών και σύντομα έλαβε αρκετά λογοτεχνικά βραβεία. Υπήρξε άθεος και μαρξιστής, ενώ για μια περίοδο εντάχθηκε και στο Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα.
Θεωρούνταν ένας από τους πιο αξιόλογους Ιταλούς σκηνοθέτες της δεκαετίας του ’70. Τα γνωστότερα έργα του ήταν Ο Κομφορμίστας, Τελευταίο Τανγκό στο Παρίσι, 1900, Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας (για το οποίο κέρδισε το Όσκαρ Σκηνοθεσίας και το Όσκαρ Καλύτερα Προσαρμοσμένου Σεναρίου), Τσάι στη Σαχάρα, Στρατηγική της Αράχνης. Στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών το 2011 κέρδισε τον Τιμητικό Χρυσό Φοίνικα ως αναγνώριση του έργου του.Οι ταινίες του είναι συχνά αυτοβιογραφικές αλλά και εξαιρετικά αντιφατικές.
Πέθανε από καρκίνο του πνεύμονα, στην Ρώμη στις 26 Νοεμβρίου 2018, σε ηλικία 77 ετών.
Ακολουθούν 10 εξαιρετικές φράσεις του…
«Εάν δεν ερωτευτώ τους χαρακτήρες μου, δεν μπορώ να γυρίσω την ταινία».
«Αυτό είναι κάτι που ονειρευόμουν: να ζω τις ταινίες, να φτάσω σε εκείνο το σημείο, στο οποίο κάποιος μπορεί να ζει για τις ταινίες, να σκέφτομαι κινηματογραφικά, να τρώω κινηματογραφικά, να κοιμάμαι κινηματογραφικά, όπως ένας ζωγράφος ζει, τρώει, κοιμάται ζωγραφίζοντας».
«Δεν βλέπω τις ταινίες μου. Νομίζω ότι είναι περισσότερο υγειές και ασφαλές να κρατάω κάποια απόσταση. Φοβάμαι ότι θα απογοητευτώ».
«Νομίζω ότι με τίποτα δεν μπορείς να εξάγεις πολιτισμό με όπλα και τανκς».
«Ο κομφορμιστής καταλαβαίνει ότι η αιτία της απελπισμένης αναζήτησης του για συμμόρφωση είναι το γεγονός ότι συνειδητοποιεί ότι είναι διαφορετικός και ότι ποτέ δεν αποδέχτηκε την διαφορετικότητα του».
«Μου αρέσει η ικανότητα να βλέπω μια αθωότητα στους ανθρώπους. Διακρίνω πολύ ομορφιά στους νέους. Οι νέοι άνθρωποι βρίσκονται σε εξέλιξη. Τα πρόσωπα, τα σώματα και τα μυαλά τους αλλάζουν συνεχώς. Είναι συναρπαστικό να το αποτυπώνεις αυτό σε μία ταινία».
«Δεν κινηματογραφώ μηνύματα. Αυτό έχω αφήσει να το αναλάβει το ταχυδρομείο».
«Νομίζω ότι η πολιτική είναι ένα μεγάλο μέρος της ζωής. Εάν μπεις στην φυσιολογική, κοινή αίσθηση για μία ιστορία, την πολιτικοποιείς. Εάν επιλέξεις τον συμβατικό δρόμο μίας ιστορίας, ή αρνηθείς να ακολουθήσεις τον συμβατικό της δρόμο, την πολιτικοποιείς».
«Κάθε ταινία που έχω δημιουργήσει ανταποκρίνεται σε μία πολύ ιδιαίτερη στιγμή της ζωής μου. Μου αρέσει να σκέφτομαι ότι εάν κάποιος ήθελε να αναδομήσει την ιστορία της ζωής μου, θα μπορούσε να δει τις ταινίες μου και να καταλάβει τι έχω περάσει».
«Μου αρέσει να βρίσκομαι κεκλεισμένων των θηρών – σε ένα μέρος. Είναι κάτι που γενικότερα προκαλεί λίγη κλειστοφοβία. Ωστόσο, όσον αφορά εμένα, η κλειστοφοβία μετατρέπεται σχεδόν αμέσως σε κλειστοφιλία. Το λατρεύω!»
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Κάπλα
