Ο Φρίντριχ Βίλχελμ Νίτσε, γνωστός υπαρξιστής φιλόσοφος και ποιητής, γεννήθηκε στις 15 Οκτωβρίου του 1844, στο Ραΐκεν της Γερμανίας. Έγραψε κριτικά δοκίμια πάνω στη θρησκεία, την ηθική, τον πολιτισμό, τη φιλοσοφία και τις επιστήμες, δείχνοντας ιδιαίτερη κλίση στη χρήση μεταφορών, ειρωνείας και αφορισμών. Οι κεντρικές ιδέες της φιλοσοφίας του Νίτσε περιλαμβάνουν τον «θάνατο του Θεού», την ύπαρξη του υπερανθρώπου, την ατέρμονη επιστροφή, τον προοπτικισμό καθώς και τη θεωρία της ηθικής κυρίων – δούλων. Αναφέρεται συχνά ως ένας από τους πρώτους «υπαρξιστές» φιλοσόφους. Η ριζική αμφισβήτηση από μέρους του της αξίας και της αντικειμενικότητας της αλήθειας έχει οδηγήσει σε αμέτρητες διαμάχες και η επίδρασή του παραμένει ουσιαστική, κυρίως στους κλάδους του υπαρξισμού, του μεταμοντερνισμού και του μεταστρουκτουραλισμού. Σπουδαία πονήματά του, είναι: “Τάδε έφη Ζαρατούστρα”, “Αντίχρηστος”, “Πέρα από το καλό και το κακό”, “Ίδε ο άνθρωπος”. Ο Νίτσε πέθανε στις 25 Αυγούστου του 1900, στη Βαϊμάρη.

30 γνωμικά του Νίτσε …

1) Οι πεποιθήσεις είναι μεγαλύτεροι αντίπαλοι της αλήθειας από τα ψέματα.

2) Η σιωπή είναι χειρότερη. Όλες οι αλήθειες που αποσιωπούνται γίνονται δηλητηριώδεις.

3) Μια τυχαία περιπλάνηση σε ένα άσυλο τρελών πιστοποιεί ότι η πίστη δεν αποδεικνύει τίποτα.

4) Αν σου αρέσει η άβυσσος, πρέπει να έχεις φτερά.

5) Ένας δυνατός και συγκροτημένος άνθρωπος χωνεύει τις εμπειρίες του, τα επιτεύγματα και τα παραπτώματά του, όπως χωνεύει το κρέας, οπότε αναγκάζεται να καταπιεί και μερικά σκληρά κομμάτια.

6) Τα όνειρα είναι η ρίζα της μεταφυσικής, η πηγή της ιδέας ότι ψυχή και σώμα είναι ξεχωριστά.

7) Ο άνθρωπος είναι σαν ένα σκοινί τεντωμένο μεταξύ κτήνους και υπερανθρώπου – ένα σκοινί πάνω από την άβυσσο.

8) Η αμφιβολία δηλητηριάζει τα πάντα, χωρίς να σκοτώνει τίποτα.

9) Μη μένεις κάτω στη γη και μην ανεβαίνεις πολύ ψηλά!
Ωραιότερος φαίνεται ο κόσμος από ένα ύψος στα μισά.

10) Ξεχνάει κανείς τα λάθη του, όταν τα εξομολογείται σε κάποιον άλλον. Ο άλλος, όμως, δεν τα ξεχνάει.

11) Κακός είναι ο άνθρωπος που του αρέσει να ντροπιάζει τους άλλους.

12) Η πιο μεγάλη τέχνη είναι να ξέρεις να αποχωρείς την κατάλληλη στιγμή.

13) Από τότε που κουράστηκα να ψάχνω, έμαθα να βρίσκω.
Κι από τότε που ο άνεμος μου εναντιώθηκε, έμαθα να σαλπάρω με όλους τους ανέμους.

14) Ό,τι δεν με σκοτώνει με κάνει πιο δυνατό.

15) Πρέπει να είσαι ο εαυτός σου και όχι αυτός που θέλουν οι άλλοι.

Ποιο από τα δύο: Είναι ο άνθρωπος μια από τις γκάφες του Θεού ή ο Θεός μια από τις γκάφες του ανθρώπου;

16) «Αγάπα τον πλησίον σου» καταρχήν σημαίνει: «Άφησε τον πλησίον σου στην ησυχία του». Και ακριβώς αυτή η λεπτομέρεια της αρετής συνδέεται με τις μεγαλύτερες δυσκολίες.

17) Χωρίς μουσική, η ζωή θα ήταν ένα λάθος.

18) Η εμμονή του χριστιανισμού να βρίσκει τον κόσμο άσχημο και κακό έχει κάνει τον κόσμο άσχημο και κακό.

19) Αν κοιτάξεις για πολλή ώρα την άβυσσο, στο τέλος και η άβυσσος θα κοιτάξει εσένα.

20) Ελευθερία είναι η θέληση να είναι κανείς υπεύθυνος απέναντι στον εαυτό του.

21) Ένα πράγμα πρέπει να έχει κανείς: Είτε μια ψυχή που είναι εκ φύσεως χαρούμενη είτε μια ψυχή που την κάνει χαρούμενη η δουλειά, η αγάπη, η τέχνη και η γνώση.

22) Αυτοί που έχουν ένα «γιατί» για να ζουν, μπορούν να αντέξουν σχεδόν οποιοδήποτε «πώς».

23) Για όσους επιλέγουν τη σκέψη και τη γνώση, δεν υπάρχουν χαρούμενες ζωές.

24) Καλύτερα να χαθείς παρά να μισείς και να φοβάσαι.

25) Η παράνοια σε άτομα είναι σχετικά σπάνια. Όμως σε ομάδες, κόμματα, έθνη και εποχές είναι μάλλον ο κανόνας.

26) Η ηθική είναι ο πιο αποτελεσματικός μηχανισμός για να σέρνεις την ανθρωπότητα από τη μύτη.

27) Όπου κι αν βρίσκεσαι, σκάβε βαθιά.
Κάτω είναι η πηγή.
Άσε τους σκοταδιστές να φωνάζουν πως «κάτω είναι η κόλαση».

28) Η ελπίδα είναι το χειρότερο κακό, γιατί παρατείνει τα βάσανα των ανθρώπων.

29) Οι σκέψεις είναι οι σκιές των συναισθημάτων μας —πάντοτε σκοτεινότερες, κενότερες και απλούστερες.

30) Όποιος δεν φοβάται τον εαυτό του, δεν μπορεί να προκαλέσει φόβο.

Επιμέλεια: Δάφνη Τσάρτσαρου