«Έχουμε το προνόμιο να ζούμε σε μια χώρα που κάθε σπιθαμή του εδάφους της μαρτυρεί πολιτισμό και ιστορία. Εκτός από τους ιστορικούς τόπους με παγκόσμια ακτινοβολία – Αθήνα, Δελφοί, Ολυμπία και πολλοί άλλοι – μνημεία υπάρχουν παντού: αρχαία ιερά και ξωκκλήσια σε σχεδόν απάτητες βουνοκορφές, και στο βυθό των θαλασσών μας, καταποντισμένα λιμάνια, πλοία, έργα τέχνης, απλοί αμφορείς και τόσα άλλα, σε μεγάλο πλήθος. Είναι ένα προνόμιο μοναδικό, το οποίο, όμως δημιουργεί και τη σοβαρή υποχρέωση της προστασίας αυτής της κληρονομιάς.» ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος θεωρείται και θερμός ελληνολάτρης (πού να μην ήταν κιόλας) απερίφραστα απέκλεισε το ενδεχόμενο επιστροφής των μαρμάρων του Παρθενώνα στο ελληνικό έδαφος. Στο έδαφος που φιλοτεχνήθηκαν, θαυμάστηκαν και συνέβαλαν στο μέγιστο βαθμό στην ενίσχυση του εθνικού μας κύρους, της εθνικής μας υπόστασης , αποτελώντας ταυτόχρονα αδιάψευστα ίχνη ενός πολιτισμού που μεγαλούργησε και μια σκέψης που έλαμψε δίνοντας τα φώτα της στους σημερινούς σφετεριστές του.

Η Μελίνα Μερκούρη στα πλαίσια του αδιάλειπτου μέχρι το θάνατό της αγώνα για τον επαναπατρισμό των μαρμάρων είχε εστιάσει στο ηθικό χρέος της προστασίας τους , αλλά και στο εθνικό. Πρόκειται για μια προσπάθεια η οποία πρέπει να συνεχιστεί, παρόλο που προσκρούει σε αδιάλλακτες και υπεροπτικές στάσεις αλλά και ανιστόρητες δηλώσεις, σαν αυτές που έγιναν πρόσφατα.

Ο ναός του Παρθενώνα υπέστη λεηλασία, τα μάρμαρα αποσπάστηκαν με βίαιο τρόπο από τον Έλγιν υποτίθεται για λόγους μελέτης, αλλά και με το δικαίωμα που του παραχώρησε η έκδοση σχετικού φιρμανιού από την τουρκική κυβέρνηση, το οποίο ο λόρδος ερμήνευσε κατά το δοκούν. Έτσι, μέχρι σήμερα νομιμοποιείται αυθαίρετα η καταστροφή των αρχαιοτήτων μας και η πώλησή τους στην βρετανική κυβέρνηση. Νομιμοποιείται όμως και η καπήλευση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς , αλλά και η καταστρατήγηση κάθε έννοιας δικαίου και σεβασμού.

Πρόκειται εμφανώς για ΚΛΕΠΤΑΠΟΔΟΧΗ και τέτοιου είδους προκλητικές τοποθετήσεις συνιστούν το άκρον άωτον του εθνικού μας εμπαιγμού. Ας συνειδητοποιήσουν οι Βρετανοί ότι είναι κλέφτες πολιτισμού και ότι ο όρος «νομίμως», που μετήλθε ο – καθόλου dear – Μπόρις, προσκρούει στην ιστορική αλήθεια. Δεν υπάρχουν απλά «έντονα συναισθήματα» των Ελλήνων απέναντι στο θέμα των μαρμάρων του Παρθενώνα. Και ούτε περιμένουμε από τον ιταμό Βρετανό Πρωθυπουργό, που χρησιμοποιεί την προτομή του Περικλή χάριν αυτοπροβολής και διαφήμισης της περίφημης «αρχαιολατρίας» του, να κατανοήσει ότι για εμάς είναι κάτι πολύ περισσότερο. Ενέχουν ένα βαθύτερο συμβολισμό.

Είναι στενά συνδεδεμένα με την ελληνική αίσθηση ταυτότητας, με την εθνική μας ιδιοσυστασία, με τις αρχαιοελληνικές αρετές του μέτρου και της αρμονίας, που μας υπενθυμίζουν τα όριά μας , με το ελληνικό φως κάτω από το γαλάζιο του αττικού ουρανού, με τις αρχές της Δημοκρατίας. Είναι θραύσματα της ύπαρξής μας, που φυλάσσονται σε ανήλιαγους χώρους, στους οποίους δε χωρούν, γιατί το μεγαλείο τους ολοκληρώνεται και ακτινοβολεί μόνο στο χώρο που γεννήθηκαν.

Η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη, η οποία ήταν η μόνη που διεξήγε έναν αδυσώπητο αγώνα για την επιστροφή των μαρμάρων στον γενέθλιο τόπο τους, είχε πει την ιστορική φράση: When you took them, you took our flag, θέλοντας ακριβώς να καταδείξει τη βαριά σκιά που πέφτει πάνω στους Έλληνες από την κλοπή των μαρμάρων , αλλά και έμμεσα να περάσει το μήνυμα ότι ο αγώνας πρέπει να συνεχιστεί. Και πρέπει να συνεχιστεί -γιατί αγγίζει τα βάθη της ύπαρξής μας- , μέσα από τη μετάγγιση στις νέες γενιές της αξίας των μνημείων μας και της αδιάκοπης συνέχειας του πολιτισμού μας με τρόπο βιωματικό και ουσιαστικό, ώστε να γίνουν οι μελλοντικοί φρουροί του, οι θεματοφύλακες μιας μακραίωνης παράδοσης και οι διεκδικητές των εθνικών μας κεκτημένων.

Η κοινή γνώμη έχει ευαισθητοποιηθεί αρκετά, οι ελληνικές κυβερνήσεις, όμως, είναι αδύναμες να εγείρουν αξιώσεις αντάξιες της βαρύτητας ενός τέτοιου θέματος. Οπότε αρκούμαστε να ακούμε με παθητικότητα αδιανόητες δηλώσεις ολκής, που υποβαθμίζουν το εθνικό αίσθημα ενός ολόκληρου λαού πλήττοντας το κύρος και τη βαριά κληρονομιά του. Αυτό που ως Έλληνες δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι ότι ο αγώνας για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα είναι εθνική υπόθεση και βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τη φιλοσοφία, την πολιτική σκέψη και την αισθητική μας.

Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα είμαστε εμείς. Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα είναι ο πολιτισμός μας. Εξάλλου δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όταν στην καρδιά της Επανάστασης ακούστηκε το Μακρυγιάννειο «γι’ αυτά (τα αγάλματα) πολεμήσαμε», ο στρατηγός συμπύκνωνε τον πόθο του λαού όχι μόνο για ανεξαρτησία αλλά και για διαφύλαξη κάθε μνημείου που υπενθυμίζει στους νεότερους την παρουσία του ελληνισμού. Έχουμε ύψιστη υποχρέωση να διατηρήσουμε αυτόν τον πόθο ζωντανό.

Γράφει η Νικολέτα Θάνου