«Η τέχνη μας εξασφαλίζει από το να μην πεθάνουμε εξαιτίας της αλήθειας». Νίτσε

Η τέχνη- εφόσον υπάρχει έμπνευση –εμπεριέχεται σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα, ενισχύει το εύρος της προσωπικής μας ελευθερίας και επεκτείνει την επίγνωση των προσωπικών μας επιλογών.

Σε όλες τις μορφές και τις εκφάνσεις της, η τέχνη συναρτάται της ζωής και της εξέλιξης του πολιτισμού και συμβάλλει μέσω των συμβολικών στοιχείων στην ανάπτυξη και έκφραση κάθε πτυχής που περιέχει δημιουργική δύναμη .

Η τέχνη, διαθέτοντας μια διαφορετική γλώσσα, εκείνη του συμβολισμού και της εικόνας ,προσφέρει έναν άλλο τρόπο επικοινωνίας, ιδιαίτερα σε ανθρώπους που παρουσιάζουν δυσκολία στην εξωτερίκευση των συναισθημάτων τους και καταφεύγουν στη διανοητικοποίηση.

Αποτελεί συνδετικό κρίκο μεταξύ παρελθόντος και παρόντος, επικοινωνιακή οδό μεταξύ του ατόμου και των συνανθρώπων του και έχει θεραπευτικές ιδιότητες ακριβώς γιατί εκφράζει ελπίδα, όνειρα, φόβους ,δημιουργικότητα.

Στις μέρες μας, οι θεραπείες μέσω της τέχνης 1, 2, 3 έρχονται να γεφυρώσουν το τεράστιο χάσμα που ιστορικά προκάλεσε ο καρτεσιανός διχασμός μεταξύ σώματος και ψυχής.

Οι θεραπείες αυτές συντελούν στον επαναπροσδιορισμό της σχέσης θεραπευτή – θεραπευόμενου και μια προσπάθεια αναβάθμισης του ρόλου του τελευταίου ως συνδημιουργού στη θεραπευτική .

Η θεραπεία μέσω των εικαστικών (art therapy) προέρχεται από δύο τομείς: την εικαστική τέχνη και την ψυχολογία, τη χρήση δηλαδή των εικαστικών με θεραπευτικό σκοπό.

Στην εικαστική θεραπεία ο ασθενής εκφράζει τα συναισθήματα, τα όνειρα και τα εσωτερικά του βιώματα μέσα από ποικίλα καλλιτεχνικά μέσα. Δημιουργεί το δικό του έργο τέχνης, ουσιαστικά μια αναπαράσταση του αντικειμενικού κόσμου, προβάλλοντας πάνω στο έργο τμήματα του εαυτού του.

Αναπτύσσεται λοιπόν μια σχέση τριαδική, θεραπευτής-θεραπευόμενος – εικόνα.

Σε αντίθεση με τον προφορικό λόγο, η εικόνα παραμένει, δημιουργώντας ένα καθρέφτη των συναισθημάτων και των σκέψεών του. Παρέχει μια μη λεκτική γλώσσα με την οποία εκφράζει τις ανάγκες του και δημιουργεί μια διεύρυνση, ένα άνοιγμα σε νέους, εναλλακτικούς δρόμους προς τη διαδικασία πραγματοποίησης των επιθυμητών αλλαγών.

Η θεραπεία μέσω της τέχνης χρησιμοποιεί πολλά διαφορετικά μέσα προκειμένου ο θεραπευόμενος να εκφράσει και να δουλέψει θέματα και ανησυχίες που τον οδήγησαν στη θεραπεία.

Ο θεραπευόμενος, σχετίζεται με μεγαλύτερη ευκολία με το θεραπευτή μέσω του έργου -το οποίο για τον ίδιο αποτελεί μια προσωπική κατάσταση και αντικείμενο εστίασης που ενισχύει τη συζήτηση, τη διερεύνηση και τελικά την εξέλιξη.

Καταγράφεται έτσι η θεραπευτική διαδικασία την οποία δεν μπορεί κανείς να σβήσει, να ξεχάσει ή να αρνηθεί και, προσφέρει τη δυνατότητα αντανακλάσεων στο μέλλον.

Αποτελεί δηλαδή μια συμβολική γλώσσα που έχει τη δυνατότητα να γεφυρώσει την εσωτερική με την εξωτερική πραγματικότητα, και στο βαθμό που το δημιούργημα αποτελεί μια απτή μνήμη, παρέχει στο θεραπευόμενο τη δυνατότητα να τη διερευνήσει εκ νέου .

Μέσα από τη δημιουργική έκφραση, η συναισθηματική εκφόρτωση οδηγεί στην απελευθέρωση καταπιεσμένων συναισθημάτων, στην άμβλυνση των ενδοψυχικών συγκρούσεων και στην κινητοποίηση μη αναγνωρισμένων συναισθημάτων.

Notes:

    Caroline Case and Tessa Dalley (2002). The handbook of art therapy. East Sussex: Brunner-Routledge ↩
    Dalley, T.(ed).(1984).Art as therapy. Tavistock/ Routledge, London ↩
    Edwards, D.(2004).Art Therapy. London. Sage Publications, Ltd ↩

Γράφει η Ελισάβετ Πρεβεζιάνου, Σύμβουλος ψυχικής υγείας- Ψυχοθεραπεύτρια.

Πηγή: peopleandideas.gr

Thessaloniki Arts and Culture