Πρώτη εφημερίδα της Θεσσαλονίκης θεωρείται η Σελανίκ (Θεσσαλονίκη) που ουσιαστικά ήταν το δελτίο ειδήσεων που εξέδιδε από το 1869 ο βαλής (διοικητής) και τυπωνόταν στα τουρκικά, εβραϊκά, ελληνικά και βουλγαρικά.
Κυκλοφορούσε κάθε Δευτέρα και Πέμπτη και περιείχε τις ειδήσεις που, κατά τον βαλή, δικαιούνταν να μάθουν οι υπήκοοι του Σουλτάνου.
Το 1875 οι Ντονμέδες (εβραιομουσουλμάνοι) κατηγόρησαν τον τότε βαλή, Σερφέτ Πασά, για διαχειριστικές ανωμαλίες και αντιλαϊκή διακυβέρνηση.
Θα μου πείτε: τι σχέση έχει όλο αυτό με την Οδό Γκαρμπολά; Υπομονή!
Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας ήταν τότε ο μεγαλέμπορος Δημήτριος Οικονόμου – Βαλταδώρος, πρόσωπο σεβαστό και πολύ εκτιμώμενο στο Διβάνι. Ο κυρ Δημητράκης λοιπόν δέχτηκε να υποστηρίξει τον βαλή στην υπόθεσή του, με τον όρο να δώσει κι εκείνος την άδεια στον γαμπρό του Σοφοκλή Γκαρμπολά να εκδώσει μια γαζέτα (εφημερίδα), τον Ερμή, που θα περιείχε απκλειστικά εμπορικές ειδήσεις και θα εκδιδόταν κάθε Τρίτη και Παρασκευή.
Η συμφωνία έκλεισε και το πρώτο τεύχος του Ερμή κυκλοφόρησε την Τρίτη 13 Μαίου 1875 (φαίνεται ότι ο Γκαρμπολάς δεν ήταν προληπτικός).
Η έκδοση της εφημερίδας Ερμής (αργότερα Φάρος της Μακεδονίας) συνεχίστηκε με περιπέτειες μέχρι το 1897, οπότε ο εκδότης απελάθηκε στην Αθήνα ως έλληνας πολίτης.
Το 1900 οι γιοι του Σοφοκλή Γκαρμπολά, Νίκος και Αλέκος, εκδίδουν τον Φάρο της Θεσσαλονίκης. Τελευταίο φύλλο του Φάρου στις 27 Μαίου 1912.
Οικογένεια Γκαρμπολά: Ο Κων/νος Γκαρμπολάς από τη Βλαχοκρανιά του Ολύμπου, δούλεψε κάμποσα χρόνια βιβλιοπώλης στη Βιέννη και τη Βουδαπέστη και εγκαταστάθηκε τελικά στην Αθήνα. Εκεί έμειναν τα 2 από τα 4 παιδιά του, ο Αλέκος και η Ελένη, ενώ οι άλλοι γιοι του Σοφοκλής και Μιλτιάδης ήρθαν στη Θεσσαλονίκη και έστησαν τυπογραφείο που το πούλησαν στη συνέχεια στον Σχισματικό τυπογράφο Κυριάκο Δαρζιλοβίτη.
Το 1860 ήρθε από την Αθήνα ο ανιψιός τους Σοφοκλής, που έκανε τον καλύτερο γάμο της εποχής, καθώς παντρεύτηκε τη θυγατέρα του μεγαλέμπορου Δημήτριου Οικονόμου – Βαλταδώρου, την Εριφύλη και εκτός από προίκα πήρε και την άδεια να εκδώσει τον Ερμή.
Από το βιβλίο του Κώστα Τομανά “Χρονικό της Θεσσαλονίκης 1875-1920”, εκδόσεις Θεσσαλονίκη / Νησίδες
Φωτογραφίες: Δημήτρης Συμεωνίδης
Ας δούμε 2 κτήρια με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από την Οδό Γκαρμπολά:
