Ο Ερνέστος Τσίλλερ (Ernst Moritz Theodor Ziller) γεννήθηκε στις 22 Ιουνίου το 1837, στο Όμπερλόσνιτς της Σαξονίας στη Γερμανία και πέθανε στην Αθήνα το 1923.
Σπούδασε αρχιτεκτονική στη Βασιλική Σχολή Οικοδόμησης στη Δρέσδη την περίοδο 1855 – 1858, αλλά και στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης (στην οποία κατέκτησε το αργυρό μετάλλιο της σχολής).

Στην Ελλάδα ήρθε σε ηλικία 24 ετών για να επιβλέψει την ανέγερση της Ακαδημίας Αθηνών που είχε σχεδιάσει ο Δανός Theophilus Hansen (Θεόφιλος Χάνσεν), του οποίου ήταν μαθητής. Ταυτόχρονα έγραψε πολλές αρχαιολογικές μελέτες, ειδικά για τον Παρθενώνα, στον οποίο ανακάλυψε την ηθελημένη καμπυλότητα στην κατασκευή του.

Στη συνέχεια έφυγε για την Ιταλία για 4 χρόνια όπου έκανε επισκέψεις στους μεγάλους αρχαιολογικούς χώρους, τους οποίους μελέτησε επισταμένα. Επέστρεψε το 1968 με την Ελληνίδα σύζυγό του, την πιανίστρια Σοφία Ντόντου, την οποία γνώρισε στη Βιέννη.
Με την επιστροφή του, η γνωριμία του με τον Βασιλιά Γεώργιο Α’, οι αναθέσεις που πήρε για τα θερινά ανάκτορα στο Τατόι αλλά και η μελέτη για την κατασκευή του ανακτόρου για τον διάδοχο, τον έκανε ανάρπαστο στη μεγαλοαστική τάξη της Αθήνας.

Έγινε καθηγητής στο Παλυτεχνείο (1872-1882) αλλά απολύθηκε το 1883 διότι αρνήθηκε να συγκαλύψει οικονομικό σκάνδαλο στην κατασκευή του Ζαππείου.
Σχεδίασε περίπου 600 κτήρια στην Ελλάδα, τα δημόσια με ένα κλασικό ύφος ή με βυζαντινές επιρροές, ενώ τα ιδιωτικά με νεοκλασικό ύφος και στο τέλος επιπρόσθετα και εκλεκτικιστικό.

Πολλά σημαντικά έργα όπως το Ιλίου Μέλαθρον, το Εθνικό Θέατρο Αθήνας, το Μέγαρο Συγγρού, το Προεδρικό Μέγαρο, το Μέγαρο Μελά, το Δημαρχείο Ερμούπολης, το Θέατρο Πατρών, όλα σχεδόν τα κτήρια της βασιλικής οικογένειας και πολλά άλλα όπως αναφέρθηκε προηγουμένως.

Στη Θεσσαλονίκη σχεδίασε μόνο 3.
1. Το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στη Θεσσαλονίκη, (σήμερα Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα)
2. Τον Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Γρηγορίου Παλαμά
3. Το 13ο Γυμνάσιο (πρώην Ελληνικό Γυμνάσιο, πρώην Οικοκυρική Σχολή)

Κείμενο: Δημήτρης Συμεωνίδης

Οι φωτογραφίες είναι επιλεγμένες από τους φωτογράφους της ομάδας Thessaloniki Arts and Culture Photos και έχουν αναρτηθεί με αλφαβητική σειρά των δημιουργών.
©Οι φωτογραφίες είναι πνευματική ιδιοκτησία των δημιουργών. Για οποιαδήποτε χρήση μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί τους. Το όνομα του κάθε δημιουργού αναγράφεται κάτω από την αντίστοιχη φωτογραφία του, ακριβώς όπως αναγράφει το προφίλ του στο Facebook.

1. Πρώην Οικοκυρική Σχολή (πρ. Ελληνικό Γυμνάσιο, τώρα 13ο Γυμνάσιο), Εγνατία 132 και Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, Θεσσαλονίκη

Kτίστηκε το 1892.
Ένα κτήριο με μεγάλη ιστορία για την ανάπτυξη της ελληνικής παιδείας κατά την Τουρκοκρατία.
Νεοκλασικό, λιτό, με απόλυτη συμμετρία στις όψεις.

Ήταν το πρώτο Διδασκαλείο της πόλης. Η αγορά του οικοπέδου, ο σχεδιασμός του αλλά και η κατασκευή του έγιναν με χορηγία του Ανδρέα Συγγρού ο οποίος έστειλε τον Τσίλλερ στη Θεσσαλονίκη μετά την πυρκαγιά του 1890, για να δημιουργήσει 3 κτήρια. Το ένα από αυτά είναι το δίδυμο κτήριο του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα (πρώην Ελληνικό Προξενείο).
Σήμερα στεγάζεται το 13ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης ενώ το κτήριο έχει ταυτόχρονα την επωνυμία “Ανδρέας Συγγρός”

2. Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, (πρ. Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στη Θεσσαλονίκη), Αγίας Σοφίας 6 με Προξένου Κορομηλά 21 Θεσσαλονίκη.

Κτίστηκε το 1893 και είναι δίπλα ακριβώς από τον Μητροπολιτικό Ναό Γρηγορίου Παλαμά.

Και αυτό το κτήριο (όπως και το κτήριο της Πρώην Οικοκυρικής Σχολής (πρ. Ελληνικό Γυμνάσιο, τώρα 13ο Γυμνάσιο) στην Εγνατία κατασκευάστηκε με χορηγία του Ανδρέα Συγγρού μετά την πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης το 1890.

Στην ίδια θέση υπήρχε το κτήριο της Εφορείας των Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων της Θεσσαλονίκης. Σκοπός της κατασκευής ήταν για να στεγάσει το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στη Θεσσαλονίκη.

Από το 1904 έως το 1908, ο γενικός πρόξενος Λάμπρος Κορομηλάς χρησιμοποίησε τον χώρο για να διοικεί τις διάφορες ελληνικές οργανώσεις κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα.

Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1912, το κτήριο περνά στο δημόσιο.
Στη συνέχεια έγινε Δημοτικό Σχολείο ενώ κάθε χρόνο φθειρόταν και περισσότερο.
Με αφορμή τον σεισμό του 1978 ο κτήριο ανακαινίστηκε και παραχωρήθηκε στο Σωματείο «Οι Φίλοι του Μουσείου του Μακεδονικού Αγώνα», προκειμένου να στεγάσει κάθε είδους κειμήλια και μαρτυρίες για το σημαντικό αυτό κεφάλαιο της νεοελληνικής ιστορίας.

Υπάρχει μια θαυμάσια ιστορία: “Το Προξενείο”, από την Πηνελόπη Δέλτα στο σήμερα, μια μικρή ιστορία για το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα
Φωτογραφίες από το εσωτερικό εδώ: “Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, ένα κτήριο-μνημείο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης”

3. “Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Γρηγορίου Παλαμά”, Αγίας Σοφίας με Μητροπόλεως, Θεσσαλονίκη

Μέχρι το 1890 στη θέση του βρισκόταν ο Ναός του Αγίου Δημητρίου ο οποίος ήταν η μητρόπολη της πόλης από τον 16ο αιώνα. Το 1890 με την πυρκαγιά στη Θεσσαλονίκη, η οποία κατέστρεψε την πόλη ανατολικά της σημερινής Αριστοτέλους, ενεργοποιήθηκε ο μεγάλος ευεργέτης Ανδρέας Συγγρός.

Αυτό που έκανε άμεσα, ήταν να στείλει τον σημαντικότερο αρχιτέκτονα της Αθήνας, τον Ερνέστο Τσίλλερ (Ernst Moritz Theodor Ziller), στη Θεσσαλονίκη για να σχεδιάσει 3 κτήρια.

Το Πρώτο Διδασκαλείο της Θεσσαλονίκης (μετέπειτα Οικοκυρική Σχολή και τώρα 13ο Γυμνάσιο), το Προξενείο της Ελλάδας στη Θεσσαλονίκη (τώρα Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα) και το κτηριακό συγκρότημα της Μητρόπολης Θεσσαλονίκης που περιλάμβανε πέρα από την εκκλησία και την κατοικία του Μητροπολίτη.

Ο ναός ολοκληρώθηκε με αλλαγές από τον σπουδαίο Ξενοφώντα Παιονίδη.

Είναι η πρώτη μεταβυζαντινή εκκλησία με τρούλο στη Θεσσαλονίκη και είναι ένας συνδυασμός από βυζαντινά, νεοκλασικά και νεορωμανικά στοιχεία.
Σημαντικό ότι η πρώτη τοιχογράφηση στον ναό έγινε από τον Νικόλαο Κεσσανλή αλλά δυστυχώς καταστράφηκε στον σεισμό του 1978 και αντικαταστάθηκε με νεότερη.
Σε παρεκκλήσι του ναού φυλάσσεται σε αργυρή λειψανοθήκη το σκήνωμα του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά.

Αξιοσημείωτο, η μυστική κρύπτη που ένωνε τη Μητρόπολη με το Ελληνικό Προξενείο.